hst 6 het weer 23-24

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

hst 6 het weer

video-opdracht het weer

• weerbericht opnemen over 1 van deze onderwerpen: (luchtdruk/ ontstaan van neerslag/ ontstaan bliksem ). 
• onderwerp mag je zelf kiezen 
•  in het filmpje moeten je de theorie van jouw onderwerp uitleggen en je laat  1 proefje zien dat je uitlegt.
•  je geeft ook feedback op een video van een klasgenoot

eisen:  weerbericht:

• uitleg theorie luchtdruk en invloed op weer/ontstaan van neerslag/ ontstaan van bliksem
• minimaal de begrippen in hst 6 tekstboek bij deze onderwerpen genoemd worden moeten in de uitleg van de theorie in de video 
• min. 1 proefje over jullie onderwerp goed/duidelijk uitgevoerd 
• de uitleg van het proefje.
• inleveren: filmpje + feedbackformulier over video klasgenoot in de classroom uiterlijk 1 juli 

6.2: = deels Herhaling hst 1.2

Herhaling : Hoe ontstaat druk in gassen + berekenen druk

• Als gasmoleculen botsen op/ tegen een oppervlakte dan oefenen ze kracht uit op dat oppervlakte = druk .
• Meed meer moleculen die botsen-> grotere druk
• bij hogere temperatuur bewegen de
  moleculen harder --> grotere gasdruk 
• 
  

dus: 

Wat is de eenheid van luchtdruk?

• De eenheid van druk is N/m2
• De eenheid voor luchtdruk is Pascal (Pa) of bar.
• 1 N/m2 = 1 Pa 
• De "standaard" luchtdruk op aarde is ongeveer:
  100.000 Pa = 1000 hPa   

                                 1000 hPa = 1000 mbar 
                                                         1000 mbar = 1 bar
 (zie binas tabel 1,3 en 6)

  

Meten van luchtdruk

• Luchtdruk meet je met een Barometer
• Bij een hogere luchtdruk wordt het metalen doosje 
    van de barometer meer ingedrukt dan bij een lage
    en beweegt de wijzer naar rechts
• Meteorologen gebruiken vaak hPa.
• Automonteurs gebruiken vaak Bar.

Wat heeft luchtdruk met het weer te maken?

Lagedrukgebied/depressie

• Opstijgende warme lucht
  
• -> aangevuld met lucht uit hogedruk gebied
• -> ontstaan wind
• Veel wolken, slechter weer, vaak storm

Hogedrukgebied

• Dalende koude lucht 
• Droog en rustig weer (heldere lucht -> in winter vaak vriezen, in zomer zonnig, warm, droog)

Wind beweegt altijd van een  hogedrukgebied naar een lagedrukgebied

Hoe werkt een weerkaart?

Isobaren: Lijnen met dezelfde
luchtdruk

Liggen isobaren dicht bij elkaar,

-> groot verschil in luchtdruk,

veel wind of zelfs storm

6.3 Neerslag

fase(=toestand)overgangen

• de fase = stofeigenschap = toestand van een stof bij kamertemperatuur  
• bij hogere temperatuur bewegen moleculen sneller--> meer ruimte nodig--> Van der Waalskracht kleiner --> faseovergang
• voor rode faseovergangen is warmte nodig bij blauwe faseovergangen komt warmte vrij 
  

Hoe ontstaan wolken?

• Warme lucht stijgt op uit lage drukgebied en bevat veel waterdamp 
•  Hoger in de lucht is het koud -> dauwpunt wordt bereikt (= punt waarop waterdamp condenseert)-> 
• Vorming druppels en wolken

Stapelwolken: wanneer valt regen

• Basis is donkerder (vlakke onderkant) het bovenste deel met halfronde uitstulpingen is wit.
• maar er stijgen ook bellen warme lucht
  op die de wolk omhoog duwen-> stapelen.
• Als T in de wolk en T in lucht onder wolk
  boven nul zijn, bestaat wolk geheel uit water.
•  Door botsing van waterdruppeltjes kunnen de druppels verder aangroeien. Zijn ze groot genoeg, dan vallen ze uit de wolk en regent het.

Hoe ontstaan sneeuw en hagel

- sneeuw ontstaat doordat waterdamp heel snel afkoelt -> rijpen in plaats van bevriezen -> sneeuwkristallen ontstaan vooral rond kristallisatiekernen

- kristallisatiekernen: deeltje waarop het water makkelijk kan kristalliseren b.v. stof of roet

- hagel ontstaat op grote hoogte als waterdamp afkoelt tot onder - 12 oC
- hele grote hagelstenen ontstaan in wolken met veel luchtstroming 

- de hagelstenen dalen-> ze groeien door contact met waterdamp

- als je hagelstenen doorsnijdt kun je zien hoe vaak dit is gebeurd