Paragraaf 1.1. Patronen: economische wereldkaart

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom bij AK

Boeken, schrift en een pen op tafel!

Telefoon weg :-)

Planning

• Bespreken paragraaf 1.1.
• (klassikale oefening / zelfstandig werken)

Leerdoelen

Je kent een aantal factoren die een verklaring vormen voor de verdeling van de welvaart in de wereld. 
Je kent de nadelen van het bnp/hoofd als maatstaf om de welvaart te meten. 
Je weet hoe het wereldbeeld er voor een aantal economische kenmerken uitziet. 
Je weet welke indicatoren (maatstaven) je kunt gebruiken om landen met elkaar te vergelijken en om de wereld in te delen in groepen van landen. 
Je begrijpt het verband tussen de verschillende economische patronen op de wereldkaart. 
Je begrijpt de beperkingen van kenmerken op nationaal niveau voor gebruik op een lager schaalniveau. 
Je kunt landen die verschillen in ontwikkelingsgraad op een aantal terreinen met elkaar vergelijken.

Bedenk 2 redenen waarom er een verdeling is van arm en rijk op aarde?

1

2

3

4

A. Formele sector

B. Informele sector 

Welvaart

Welzijn

Welvaart

Welzijn

BNP/ hoofd

Koopkracht

Verdeling beroepsbevolking

Levensverwachting

Alfabetiseringsgraad

VN ontwikkelingsindex

Meten van welvaart

BNP per hoofd van de bevolking

BNP = de waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land in een jaar.

BNP per hoofd van de bevolking = BNP : aantal inwoners van het land.  

Meten van welvaart

Samenstelling beroepsbevolking

De verdeling van de mensen over de drie sectoren: primair (landbouw), secundair (industrie) en tertiair (diensten).

• hoe rijker een land, des te groter de dienstensector en des te kleiner de landbouwsector is.
• hoe armer een land, des te groter de landbouwsector en des te kleiner de dienstensector is. 

Minder welvarend land

Welvarend land

VN-ontwikkelingsindex

• Ook wel Human Development index (HDi). 
• Meet het welzijn op: inkomen, alfabetideringsgraad (of analfabetisme), levensverwachting. 
• Ook wordt vaak gekeken naar toegang tot schoon drinkwater, onderwijs en gezondheidszorg, de voedselsituatie en beschikbaarheid telefoon/computer.

HDi is beter dan BNP per hoofd - het is een samengestelde index, dus het kijkt naar meerdere aspecten i.p.v. alleen het BNP per hoofd. 

Getal van 0 tot 1. Hoe beter het welzijn, des te hoger het getal (1). Verband tussen welzijn en welvaart?

Nadeel BNP als maatstaf 

1. BNP wordt vaak uitgedrukt in dollars. De dollar is echter niet overal evenveel waard. Oplossing: BNP corrigeren naar koopkracht (hoeveel kun je van een dollar kopen?);
2. Informele sector wordt niet meegenomen;
3. BNP is een gemiddelde: het zegt niet over de verschillen tussen mensen (sociale ongelijkheid);
4. BNP laat ook geen regionale ongelijkheid zien (= onrechtmatige verschillen in welvaart tussen gebieden).

Heeft Marokke een grote sociale ongelijkheid? Leg je antwoord uit!

Is hier sprake van regionale ongelijkheid of sociale ongelijkheid?

Regionale verschillen?

Wil je regionale verschillen beter zien, dan moet je 'inzoomen', dus veranderen van schaalniveau. Van mondiaal (wereld) naar continentaal, nationaal,regionaal of lokaal

Vragen?

vragen?

Aan de slag!

• Maken van 1.1: opdracht 1,2,3 & 6
• Bij een aantal vragen (2c en 6) moet je de atlas gebruiken. Er staan twee kaarten zoals GB 87/GB 89. Eerste kaart is 54e editie van de atlas, tweede kaart is de 55e editie (die gebruik je ook!)
• Samen (als je wilt): 2C, 3D en 6. (komen we hier niet aan toe, dan zullen deze opdrachten volgende les besproken worden)

Afsluiting

Je kent een aantal factoren die een verklaring vormen voor de verdeling van de welvaart in de wereld. 
Je kent de nadelen van het bnp/hoofd als maatstaf om de welvaart te meten. 
Je weet hoe het wereldbeeld er voor een aantal economische kenmerken uitziet. 
Je weet welke indicatoren (maatstaven) je kunt gebruiken om landen met elkaar te vergelijken en om de wereld in te delen in groepen van landen. 
Je begrijpt het verband tussen de verschillende economische patronen op de wereldkaart. 
Je begrijpt de beperkingen van kenmerken op nationaal niveau voor gebruik op een lager schaalniveau. 
Je kunt landen die verschillen in ontwikkelingsgraad op een aantal terreinen met elkaar vergelijken.