Maatschappijleer les 4.3

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

4.3: Wij en zij

Door Tim, Merlijn, Casper, Daniel en Terence

Wij en zij

• Wat is het?
• Hoe ontstaat het?
• Gevolgen
  

Hoe werkt wij-zij-denken en welke maatschappelijke gevolgen heeft dit?

Wat is het?

Kenmerken:

• Positief beeld van de eigen groep (ingroup), negatief beeld van de anderen (outgrouup).
• Afzetten tegen de andere groep versterkt de onderlinge band en saamhorigheid in de eigen groep.
• Gaat vaak samen met stereotypen en vooroordelen

Functie:

• Vervult behoefte om ergens bij te horen.
• Draagt bij aan een positieve identiteit
• Zorgt voor verbondenheid in de ingroup.

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Wat is het?  

wij-zij-denken

Het onderscheiden van een wij-groep en een zij-groep. Je denkt positiever over jouw wij-groep dan de andere zij-groep.

Hoe ontstaat het?

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Hoe ontstaat het?  

Categoriseren

Stereotypen

Vooroordelen

Wij-zij-denken

Categoriseren

• Hokjesdenken
• Wereld overzichtelijk maken
• Snel beslissingen maken
  

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Hoe ontstaat het? > Categoriseren  

Categoriseren

Het plaatsen van personen in hokjes (categorieën) met bepaalde simpele kenmerken waardoor je gaat generaliseren.

Denk in hokjes!

Chinees

Nerd

Fransman

Van adel

Stereotypen

• Een beeld over mensen
• Voorbeeld: buitenlanders begrijpen niet goed hoe Nederland werkt.
• Socialisatieprocessen
• Beinvloed door cultuur en media
  

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Hoe ontstaat het? > Stereotypen  

Stereotypen

Een vast gegeneraliseerd beeld over een bepaalde groep. Dit is ooit ontstaan, klopt meestal niet voor het individu en verdwijnt moeilijk.

Is dit een stereotype?
'Alle islamieten zijn terroristen'

Stereotype

Geen stereotype, gewoon waar

Geen stereotype en niet waar

Is dit een stereotype?
'Fransen drinken altijd wijn en Duitsers drinken altijd bier. '

Stereotype

Geen stereotype, gewoon waar

Geen stereotype en niet waar

Is dit een stereotype?
'Amerikanen zijn dikke ongecultureerde barbaren'

Stereotype

Geen stereotype, gewoon waar

Geen stereotype en niet waar

Is dit een stereotype?
'Oostblokkers werken altijd hard'

Stereotype

Geen stereotype, gewoon waar

Geen stereotype en niet waar

Vooroordelen

• Oordeel zonder fundatie
  
• Positief of negatief
• Voorbeeld: Nerds zijn slim

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Hoe ontstaat het? > Vooroordelen  

Vooroordeel

Een oordeel over een persoon of groep zonder fundatie. Je kent de groep dus nog helemaal niet maar hebt al wel iets over ze te zeggen door bijvoorbeeld je referentiekader. Dit vooroordeel is gebaseerd op categorie of stereotype.

Gevolgen

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Gevolgen  

Discriminatie

Angst voor

het vreemde

Polarisatie

Wij-zij-denken

Reactie van de outgroup

Racisme

Verbinden

Bedenk een positief gevolg van
wij-zij-denken.

Discriminatie

• Ongelijke behandeling

• Voorbeeld: als gedacht wordt dat mensen uit bepaalde
  landen niet goed werken (Stereotype),
  worden ze niet aangenomen (Discriminatie)
• Op basis van nationaliteit, geslacht, leeftijd, ...
  

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Gevolgen > Discriminatie  

Discriminatie

Een ongelijke behandeling tussen verschillende groepen, op basis van vooroordelen in een gelijke situatie. Ook heeft de ongelijke behandeling niks te maken met de eisen die benodigd zijn voor de situatie.

Institutioneel rascisme

Racisme

Systematisch racisme,  omdat het in de regels of wetten staat van bijvoorbeeld de overheid, organisaties en verenigingen. Het kan zich ook bevinden in onze dagelijkse samenleving.

De gedachtegang dat iedereen ingedeeld kan worden op basis van ras en dat er betere en slechtere rassen zijn. Tegenwoordig gaat de term ook over discriminatie door afkomst.

Angst voor het vreemde

• Haat/angst tegen onbekende dingen
• xeno = vreemd, fobie = angst
  
• voorbeeld: Buurtbewoners protesteren tegen een moskee, want dat is vreemd/anders.
• Het probleem: anders is niet altijd slecht
  

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Gevolgen > Angst voor het vreemde  

Xenofobie

Een soort haat of angst tegen vreemde onbekende dingen. Binnen de zin van het woord vallen hier LHBTIQA+, buitenlanders en vreemdelingen onder. Meestal wordt de term wel alleen gebruikt in racistische context.

Polarisatie

• 2 polen die tegen over elkaar staan (zoals de noord en zuid pool)
• 2 verschillende meningen/kanten
• Media
• Stille midden
  

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Gevolgen > Polarisatie  

Polarisatie

Het verder uit elkaar stromen van de 2 verschillende kanten over een disscusie. Bij polarisatie hebben beide kanten extremere meningen over de andere kant, gaan ze minder met elkaar overleggen en vindt geweld vaker plaats.

Noem een recente gebeurtenis dat heeft geleid tot polarisatie.

Reactie van de outgroup

• Reactie van de mensen die ongelijk worden behandeld
• Legitiem: naar de rechter
  voorbeeld: protest tegen apartheid
  
• Terugtrekken: minder sociale cohesie
  voorbeeld: uiteenvallen Joegoslavië
  
• Tegen de groep keren: radicalisering/extremisme
  voorbeeld: genocide Rwanda
  

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Gevolgen > Reactie van de outgroup  

Verbinden

• Positief
• Versterkt sociale cohesie
• Inclusieve samenleving: iedereen mag erbij horen

   Pluriforme samenleving

4.3: Wij en zij

Gevolgen > Verbinden  

Inclusieve samenleving

Een samenleving waar iedereen deel van mag zijn en zichzelf mag zijn, ongeacht geaardheid, huidskleur, geloof, man of vrouw etc.

Noem een persoonlijke factor wat de sociale cohesie versterkt.

Einde