4.7 Economisch beleid + rekentrainer H4

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4: Inkomen

4.7  Economisch beleid

Nominaal inkomen 

Het inkomen waarbij rekening is gehouden met de inflatie. 

Reëel inkomen

Het inkomen dat je in euro’s verdient.

Opdracht: Sleep de begrippen in de juiste plek van de tekst.

- Een algemene prijsstijging van goederen en diensten.

- De hoeveelheid goederen en diensten

die je met je inkomen kunt kopen.

- Het inkomen dat je in euro's verdient.

- De lonen stijgen net zo veel als de prijzen.

- Je inkomen waarbij je rekening houdt met de inflatie.

- Een algemene prijsdaling van goederen en diensten.

- De Nederlandse overheid probeert
de inflatie rond de 2% te houden.

.............................

.............................

.............................

.............................

.............................

.............................

.............................

inflatie

prijsstabiliteit

Nominaal inkomen

koopkracht

Reëel inkomen

prijscompensatie

deflatie

Met hoeveel % zijn het prijspeil en nominaal loon in jaar 5 gestegen ten opzichte van het basisjaar ?

Met hoeveel % zijn het prijspeil en nominaal loon in jaar 5 gestegen ten opzichte van het basisjaar ?

Prijspeil: 107-100 = 7%

NL: 105- 100= 5%

Hoeveel bedraagt het reële inkomen in jaar 5?

Prijspeil: 107-100 = 7%

NL: 105- 100= 5%

Hoeveel bedraagt het reële inkomensverschil in jaar 5?

Prijspeil: 107-100 = 7%

NL: 105- 100= 5%

5 - 7 = -2%

Leerdoelen

- Ik kan het economisch beleid van de overheid uitleggen.

Planeconomie

• De overheid is  overheersend
• GEEN marktwerking
• Voorbeeld: Noord-Korea (vroeger Cuba en China)

Hier bepaalt de overheid bij elk bedrijf 

wat het produceert, hoeveel en tegen 

welke prijs.

Vrije markt Economie

             Vraag en aanbod bepalen volledig de prijs van goederen.                     De overheid grijpt NIET in met regels of wetgeving. 

Er is geen land dat helemaal een vrije markt economie heeft.

 

En Nederland dan?

Veel landen zitten tussen een planeconomie en een vrije markteconomie in: 

Gemengde economie = 

Georiënteerde markteconomie

Georiënteerde markteconomie NL

Hier bepalen de producenten en consumenten de productie, consumptie en prijzen, maar wel binnen grenzen die de overheid heeft gesteld.

Als de uitkomst van het economisch proces onwenselijk is grijpt de overheid in.

Voorbeelden overheidsingrijpen Nederland 

• Warenwet met kwaliteitseisen 
• minimum-maximumprijzen vaststellen
• inkomens herverdelen middels belastingtarieven
• minimumloon vaststellen
• subsidies en toeslagen ( huur, zorg) te geven
• systeem van sociale zekerheid
• eisen stellen aan de productie op gebied van gezondheid/milieu
• overheid zelf gaan produceren

Verloop in Nederland 

In de jaren '90 werd NL meer een vrijemarkteconomie. Er was sprake van deregulering. Minder regels vanuit de overheid. Veel overheidsbedrijven kwamen in de particuliere sector. Dit heet privatisering. 

 Tijdens de economische crisis vanaf 2008 ging de overheid zich weer actiever bemoeien, dit is regulering. 

De overheid nam banken over =nationalisatie.  Er kwamen ook herstel- en steunpakketten voor ondernemers en werkenden. 

Nederland opschuiven naar planeconomie

• regulering ( meer regels)
• nationalisatie particuliere bedrijven

Nederland opschuiven naar vrijemarkteconomie

• deregulering ( minder regels)
• privatisering overheidsbedrijven

Overheid wil groei

De overheid wil dat bedrijven en instellingen elk jaar meer produceren. 

Een stabiele economische groei is goed voor bedrijven, consumenten en de overheid. 

Bedrijven maken meer winst > koopkracht neemt toe > overheid krijgt meer belastinginkomsten. 

Onze concurrentiepositie is belangrijk, door de open economie en export maken wij veel winst. 

Voordeel economische groei

1.  reële inkomens stijgen
2. de mensen verdienen meer en betalen meer belasting

Economische groei wordt gestimuleerd door:

1. beter onderwijs
2. subsidies voor innovaties (product en proces)
3. een lagere rente
4. goede concurrentiepositie

Investeringen in nieuwe producten en productiemethoden

• een sterkere concurrentiepositie
• meer vraag uit buitenland

Gevolgen lage rente

• gaan consumenten meer lenen en meer consumeren.
• gaan bedrijven meer lenen en investeren

 

De Europese Centrale Bank (ECB)

= De centrale bank van landen met de euro (eurozone)

De taken van de ECB:

Hoofdkantoor in Frankfurt am Main, Duitsland

Hoge inflatie verhoogt het de rente zodat mensen minder geld lenen en uitgeven. De vraag krimpt waardoor prijzen lager worden. 

De ECB heeft de taak de inflatie te bestrijden in de EUROZONE

De ECB bewaakt de waarde van de euro. Door te zorgen dat de inflatie laag blijft, behoudt de euro z'n koopkracht. 

Georienteerde markteconomie

Planeconomie

Vrijemarkteconomie

Economie waarin vraag en aanbod de prijzen bepalen, maar de overheid grijpt in bij een aantal basisbehoeften om deze betaalbaar te houden.

De overheid bepaalt wat er geproduceerd wordt, hoeveel, door wie en tegen welke prijs.

Economie waarin vraag en aabod de prijzen bepalen.

Huiswerk

Maken §7 opgaven 7 t/m 12

Maken examentrainers H3 en H4

Let op, voor vrijdag ook de samenvattingen van H1 + H2 uit klas 3 leren!!