DEF Les 2 Monitoren VTH-AF Vitale Functies

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Monitoring zorgvrager           22-4-2024

Lesdoelen

Je weet te benoemen en te laten zien:

Ademhaling

Temperatuurregulatie

• Belang, interpretatie, normaalwaarden, balans warmte- productie/verlies

Pijn

• Vormen, metingen, aandachtspunten zorg

Bewustzijn

• AVPU-score, EMV en pupilcontrole 

Lesdoelen

Je weet te benoemen en te laten zien:

Temperatuurregulatie

• Belang, interpretatie, normaalwaarden, balans warmte- productie/verlies

Pijn

• Vormen, metingen, aandachtspunten zorg

Bewustzijn

• AVPU-score, EMV en pupilcontrole 

Wat zijn de vitale functies?

1. Hartfrequentie, bloeddruk, saturatie, temperatuur en bewustzijn
2. Hartfrequentie, bloeddruk, ademhaling, temperatuur en urineproductie
3. Hartfrequentie, bloeddruk, ademhaling, temperatuur en het 'niet pluis gevoel'
4. Hartfrequentie, bloeddruk, ademhaling, temperatuur en bewustzijn

Wat zijn de vitale functies?

• Hartslag (vorige les)
• Ademhaling
• Temperatuur
• Bloeddruk (vorige les)
• Bewustzijn

Waarom meten we vitale functies?

Vitale functies zorgen ervoor dat wij in leven blijven. Als er problemen zijn met de vitale functies kan er bijvoorbeeld een ziekte zijn die behandeld moet worden door een dokter. 

Het compleet wegvallen van een vitale functie is levensgevaarlijk!

Observatie ademhaling

• Frequentie ademhaling
• Diepte en gelijkmatigheid ademhaling
• Regelmaat van de ademhaling
• Geluid van de ademhaling

Wat is een normale ademhalingsfrequentie voor volwassenen?

1. 20-25x/min
2. 15-20x/min
3. 18-22x/min
4. 25-30x/min

Frequentie ademhaling

Normale ademhaling:

 

Volwassenen 15 tot 20 maal per minuut 

Kinderen 20 tot 25 maal per minuut

Baby’s 30 tot 40 maal per minuut

Hoge ademfrequentie komt voor bij:

• Aandoeningen van longen en luchtwegen
  
• Hartafwijkingen
  
• Koorts
  
• Lichamelijke inspanning
  
• Emotie 
•  Pijn (ribben)

Lage ademfrequentie:

• In slaap en rusttoestand
  
• Na gebruik van slaapmiddelen.
  

Diepte en gelijkmatigheid

Bij een diepe ademhaling --> frequentie lager 

Bij een oppervlakkige ademhaling --> frequentie  hoger

Een oppervlakkige ademhaling komt voor bij:

• Aandoeningen van ademhalingsorganen (longemfyseem)
  
• Sommige hart en vaatziekten
  

Een diepe ademhaling komt oa voor:

• Na gebruik van slaapmiddelen
  
• Bij bewusteloosheid ten gevolge van een hoge bloedsuikergehalte
  

Ritme

Na iedere inademing en uitademhaling is een pauze

Als bij elke pauze de rust even lang is dan is het een normale uitademing

Bij een onregelmatig ademhaling duren de pauzes korter tot helemaal geen pauzes

Geluid

Normale omstandigheden:

 vrijwel geen geluid

Mogelijk snurken (zwelling van de slijmvliezen van de ademhalingswegen)

Afwijkende ademhaling: 

Hijgende

Snurkende

Rochelende

Piepende ademhaling (astma aanval)

Afwijkende ademhaling

Kussmall – ademhaling:

Regelmatige diepe ademhaling.

Komt voor bij bewusteloosheid door een verhoogde bloedsuikerspiegel

Cheyne – stokes – ademhaling:

Onregelmatige en ongelijkmatige ademhaling

Het is een in diepte toenemende ademhaling, die geleidelijk oppervlakkiger wordt, waarnaar een korte of langere adampauze volgt.

Dit beeld zie je vaak bij mensen die op sterven liggen.

Temperatuur

Normaal    : 36 tot 37,5 C

Verhoging: 37,5 tot 38 C

Koorts        : boven de 38 C

Ondertemperatuur: lager dan 36 C

Ochtendtemp is lager dan de middagtemp

Hoe meet je de temperatuur
bij een patiënt?

Manieren temperatuur meting

• Rectaal (in het rectum)
  
• Axillair (onder de oksel)
  
• Oraal (onder de tong)
  
• Femoraal (in de lies)
  
• Intra-auraal (in het oor)
  
• Via voorhoofd of slaap
  

Koude rilling

Koude fase (1)

Rilt van de kou, klappertanden en schudden in bed

Warmte fase (2)

Acute temperatuurstijging, zv onrustig en angstig

Transpiratiestadium (3)

Zv sterk transpireren, lichaamstemp daalt, bleke gelaatskleur, snelle pols, klam voorhoofd.

Na de koude rilling die 10-30 minuten duurt.

Daarna meestal in diepe slaap. Lichaam moet herstellen.

Welke zorg biedt je bij koorts?

Begeleiding bij temperatuurregulatie

Verzorgingstips:

• Bedrust houden, koorts vraagt extra energie van het lichaam
  
• Stem de omgevingstemp van de ruimte aan op de wensen van de cliënt
  
• Demp het licht
  
• Zorg voor extra vocht (bij hoge temp 2 a 3 liter in totaal)
  
• Verschoon het bed vaker bij overmatig transpireren
  
• Vaker douchen of wassen
  
• Denk aan mogelijk complicaties bij langdurige bedrust
  
• Observeer de cliënt
  
• Geef aandacht en zorg
  

Kraamperiode

• Kraamvrouw
• Pasgeborene

Pijn

Bewustzijn

• AVPU-score 
• EMV  (= totaalscore op Glasgow coma schaal)
• Pupilcontrole 

AVPU: https://werkenbijravhm.nl/video/avpu-bepalen/ 

Waar staan de letters AVPU voor

1. A= Arteriën V=Venen P=Poortader U=Urethra
2. A= Alert V=Verbal P=Pain U=Unresponsive
3. A= Alert V=Vitaal P=Pain U=Unresponsive
4. A= Alert V=Verbal P=Pain U=Unconscious

Glasgow schaal met EMV score

E = Eye (ogen)

M= Motor response (motoriek) 

V = Verbal (actief gebruik van taal)

Het totale puntenaantal geeft uitsluitsel of iemand in coma is, en zo ja hoe diep dit coma dan is.

Pupilcontrole

Huiswerk voor 22-4-2024

Leren:  Traject Zorg,  Boek "Basiszorg en palliatieve zorg N3"

Module 7:

• H.1 (par 1.3 niet)
• H.2 t/m par 2.2.4

• Vilans: Hartfrequentie tellen volwassene
• Vilans: Saturatie meten;