Grammatica 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Nederlands

Grammatica klas 1

Doel: hoe moet je zinsdeelstrepen zetten, hoe weet ik wat 

de PV, het O, het WWG en het LV is. 

Terugblik vorige week

Woorden 3.3 en 4.3 

Tegenstellingen: koud/warm, licht/donker, geven/nemen

Moeilijke woordenwijzer: een schrijver legt een moeilijk woord uit met een voorbeeld

Een leek is iemand die

1. veel over een onderwerp weet
2. weinig over een onderwerp weet
3. een geleerde is

Messi en Ronaldo ... veel jonge kinderen om te gaan voetballen.
Wat hoort er op de puntjes?

1. Hopen
2. opvallen
3. Inspireren

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kan je het onderwerp benoemen in een zin.

Aan het eind van deze les kan je het lijdend voorwerp benoemen in de les. 

Wat weet je over zinnen ontleden?

Hoe vind je de persoonsvorm?

Hoe vind je het onderwerp?

Hoe vind je het werkwoordelijk gezegde?

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Wie/wat + PV

Alle werkwoorden in de zin

1.Vraagzin

2. Andere tijd

3. Getalsproef

Wie/wat + O + WWG

Welke onderdelen?

1. Zinsdeelstrepen

2. Persoonsvorm

3. Onderwerp

4. Werkwoordelijk gezegde

5. Lijdend voorwerp

Zinsdeelstrepen

- Zet je tussen de verschillende woordgroepen.

- Zo weet je welke woordgroepen er bij elkaar horen. 

- Hussel de woorden door elkaar. Welke woorden blijven bij elkaar? 

Bv. |De kinderen | hebben |met sneeuwballen | gegooid. |

Zet zinsdeelstrepen bij de volgende zin.
Hij heeft zijn huiswerk gemaakt.

Persoonsvorm

1. Vraagzin

2. Tijdsproef (TT <--> VT)

3. Getalsproef (MV <--> EV)

|Hij | heeft | zijn huiswerk | gemaakt. |

 

Wat is de PV in deze zin?
Hij heeft zijn huiswerk gemaakt.
A: Hij B: Zijn huiswerk
C: Gemaakt D: Heeft

1. Hij
2. Zijn huiswerk
3. Gemaakt
4. Heeft

Onderwerp

Het onderwerp en de PV horen bij elkaar. Als het onderwerp in het meervoud staat, staat de pv dit ook. 

  

Wie/Wat + persoonsvorm (PV)

PV                                              

|Hij | heeft | zijn huiswerk | gemaakt. |

Wat is het O in deze zin?
|Hij | heeft | zijn huiswerk | gemaakt. |

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin (dus ook de persoonsvorm)

O       PV           ?                                  ?         

|Hij | heeft | zijn huiswerk | gemaakt. |

Wat is het WWG in deze zin?
|Hij | heeft | zijn huiswerk | gemaakt. |

Lijdend voorwerp

Het volgende nieuwe zinsdeel is het lijdend voorwerp. Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: wat (wie) + wg + o? 
Je moet dus weten wat het wg en het onderwerp is, voor je het LV kunt vinden. 

Met een bal | heeft | Frank | twee ramen | gebroken

Lijdend voorwerp

Wie/Wat  + wwg + O

O    PV/WWG            ?                    WWG     

|Hij | heeft | zijn huiswerk | gemaakt. |

Wat is het LV in de zin?
|Hij | heeft | zijn huiswerk | gemaakt. |

Stappenplan zinnen ontleden

1. Zet zinsdeelstrepen

2. Zoek de persoonsvorm

3. Zoek het onderwerp

4. Zoek het werkwoordelijk gezegde

5. Zoek het lijdend voorwerp

Aan het werk

De basis- en kaderleerlingen loggen in via leermiddelen in Magister. 

Je kiest daar voor Talent en maakt 3.4 

De TL-leerlingen kijken nog even mee

Meewerkend voorwerp (TL)

Na het lijdend voorwerp zoek je het meewerkend voorwerp. Het meewerkend voorwerp komt vaak voor bij de werkwoorden die lijken op vertellen of geven. 

Je zegt hem de waarheid. Je geeft hem nog een kans.

 

 

Meewerkend voorwerp (TL)

1. Aan/voor wie/wat + wg + O + lv?

Jelle geeft een blikje cola aan Tom. 

Aan wie geeft Jelle een blikje cola? 

**Niet in elke zin staat een MV

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?
Hij biedt voorbijgangers sinaasappels aan.

1. Voorbijgangers
2. Sinasappels
3. Hij

Bijwoordelijke bepaling

De zinsdelen die overblijven na het benoemen van de pv, het wg, het ow, het lw en het mv, noem je BWB. 

Ze geven antwoorden op vragen als waar, wanneer, hoe, waarom, waardoor en waarmee? 

Tijdens de wedstrijd | verstuikte|  Luuk | zijn enkel |. 

Over een week gaat hij flink trainen in het sportcentrum.
Schrijf de bwb's uit deze zin op

Stappenplan zinsontleding

1. Zoek de persoonsvorm in de zin. 

2. zoek de zinsdelen, zet zinsdeelstrepen op de juiste plek

3. zoek het werkwoordelijk gezegde; zet er wg boven

4. zoek het onderwerp, zet er o boven

5. zoek het lijdend voorwerp, zet er lv boven

6. zoek het meewerkend voorwerp, zet er mv boven

7. die zinsdelen die overblijven horen bij het bwb

We gaan aan de slag! 

Ga naar leermiddelen in Magister. 

Je gaat aan de slag met 3.4 

Alles samen

Zinsdeelstrepen zet je als eerste tussen de woordgroepen.

Persoonsvorm: vraagzin, tijdsproef, getalsproef.

Onderwerp: Wie/Wat + Persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde: alle werkwoorden + persoonsvorm

Lijdend voorwerp: Wie/Wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

Zet zinsdeelstrepen en geef aan wat het PV, O, WWG en LV is.
De kinderen gooien sneeuwballen.