TV4 K.A. 15 tm 17

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Deze les:

Uitleg en opdrachten KA 15 t/m 17

Waarom groeien sommige nederzettingen uit tot steden en andere niet?

Waarom is de opkomst van de steden een verzwakking van het feodale stelsel?

15

16

Geef een aantal redenen waarom de Paus tot kruistocht opriep.

Geef voor -en nadelen van de kuistochten

17

begin van staatsvorming en centralisatie

-> Staatsvorming

-> centralisme

Dagelijks bestuur bij: leenmannen

Dagelijks bestuur bij: ambtenaren

Rechtspraak bij adel

Centrale wetgeving

Leger: ridders

Wetgeving per leen

Rechtspraak bij ambtenaren

Leger: huursoldaten

Een anekdote: In 1146 kreeg abt Bernardus van Clairvaux van paus Eugenius III de opdracht een preek te houden. Hij moest daarin zeggen: "haast u om voor uw zonden te boeten door de ongelovigen te verslaan. (…) Christelijke strijders, Jezus die zijn leven voor u gaf, vraagt nu het uwe ervoor terug. Deze strijd is u waardig, de strijd waarin het glorieus is te veroveren en voordelig om te sterven." 

Een conclusie: de paus wilde met deze preek een doelstelling van de katholieke kerk in de late middeleeuwen ondersteunen.

Leg deze conclusie uit met een passend gegeven uit de preek.

Voorbeeld van een juist antwoord is: 

Door te laten zeggen dat een ridder van Christus voor zijn zonden kan boeten door ongelovigen te verslaan / dat Christus wil dat de ridders gaan strijden, wilde de paus de expansie van het christendom naar buiten toe ondersteunen / steun krijgen voor het houden van een kruistocht.

 

In de late middeleeuwen kwam het vaak voor dat een vorst, na zijn

troonsbestijging, met een feestelijke intocht werd verwelkomd door de burgers van een stad in zijn rijk. Bij zulke intochten legden de burgers een eed van trouw af aan de vorst. Op zijn beurt beloofde de vorst plechtig de rechten en privileges van de burgers te zullen respecteren.

 

Leg uit dat dit soort intochten passen bij een kenmerkend aspect uit de late middeleeuwen, maar ook aansluiten bij het feodalisme uit de vroege middeleeuwen. 

Kern van een juist antwoord is:

Dit soort intochten

• past bij 'de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden' (of een omschrijving daarvan), want vorsten vonden het blijkbaar belangrijk zich te verzekeren van de trouw van de steden/burgers, wat wijst op het groeiende belang van die steden/burgers 1

• sluiten ook aan bij het feodalisme, omdat de vorst en burgers wederzijds eden aflegden / de burgers (alsof zij vazallen waren) trouw zwoeren aan de vorst / de vorst zwoer de rechten en privileges van de burgers te zullen respecteren (alsof hij de leenheer was) 1  

antwoord vraag 3:

Argument voor de betrouwbaarheid is dat Niketas Choniates deze

gebeurtenis zelf heeft meegemaakt en kort na de gebeurtenis heeft

opgeschreven. (1p)

– Een argument tegen de betrouwbaarheid is dat Niketas Choniates als

orthodoxe christen, de handelingen van de rooms-katholieke veroveraars

misschien heeft aangedikt /, omdat Niketas Choniates zelf persoonlijk schade

heeft ondervonden van deze gebeurtenissen. Wellicht heeft hij daarom de

gebeurtenissen aangedikt. (1p)