§ 3.3 Economische activiteiten in de Amazone

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

• Je weet om welke redenen de economische activiteiten in het Amazonegebied toenemen.
• Je weet welke effecten de economische activiteiten in het Amazonegebied hebben voor het Amazonegebied zelf en op wereldniveau.

Laat puntsgewijs zien dat je de leerdoelen begrijpt

Opdrachten

Maak de opdrachten van 3.3

Opdracht 1

a 1 = ontginning

2 = landdegradatie

3 = verdringing

4 = ecologische voetafdruk

b – (a) = stuwdammen, (b) = hydro-elektriciteit

– (c) = dagbouwmijnen

– (d) = bosbouw

– (e) = soja, (f) = rundvee

c rijst, rietsuiker en rubber 

Opdracht 2

a Een kleinschalige mijn.

Grootschalige mijnen hebben een oppervlak van enkele vierkante kilometers en deze mijn heeft de omvang van een hectare.

b Dat kun je niet uit de foto opmaken.

Maar de kleine schaal en beperkte technische middelen waarmee goud wordt gewonnen, kunnen erop duiden dat dit een illegale mijn is.

 

Opdracht 2

c Landdegradatie, er is op relatief kleine schaal sprake van landdegradatie, aangezien het bos niet gemakkelijk kan terugkeren als de mijnbouwactiviteiten zijn gestopt.

Ontbossing, omdat de plek waar de mijn ligt, eerst een bos was.

Watervervuiling, omdat met hogedrukspuiten wordt gewerkt. Vervuilt water stroomt weg, zonder dat het gereinigd wordt.

(Toelichting: Er is geen sprake van verdroging, want dat zou betekenen dat de waterhuishouding wordt verstoord. Dat zou wel het geval zijn als de mijnbouw op grotere schaal plaatsvindt). 

Opdracht 3

a akkerbouw: ontwikkeling zaaigoed, prijsstijging

bosbouw: aanleg transportwegen

veeteelt: betere vaccinaties, prijsstijging

b Uitspraak 1 is juist.

Doordat er meer mogelijkheden kwamen voor landbouwactiviteiten, trokken meer mensen naar het Amazonegebied op zoek naar werk.

(Toelichting: De grote bedrijven waren veelal in handen van grote, buitenlandse bedrijven, de arme Brazilianen gingen vooral op zoek naar werk.) 

Opdracht 4

 a – Bij verdroging kan een gebied steeds minder goed het water vasthouden.

– Verdroging ontstaat door grootschalige ontbossing.

– Het gevolg is landdegradatie, waarbij de neerslag wegstroomt, verdampt of sneller de grond in trekt. Tropisch regenwoud verandert dan langzaam maar zeker in savannegebied. De biodiversiteit neemt af.

b De meeste economische activiteiten zijn in het zuidelijk deel van het Amazonegebied. In dat deel komt ook de meeste verdroging voor. 

Opdracht 5

 a Voorbeelden van goede antwoorden:

1 Bevolkingsgroei:

Negatief, meer mensen betekent een grotere druk op het ecosysteem.

2 Werkgelegenheid:

Negatief, meer werkgelegenheid in het Amazonegebied leidt tot een grotere vraag naar producten uit het Amazonegebied, wat ten koste gaat van het regenwoud.

 

Opdracht 5

 Bijdrage aan nationaal inkomen:

Positief, door toename van welvaart kan meer geïnvesteerd worden in natuurbescherming. Of: Negatief, door de flinke bijdrage aan bnp zal de regering toelaten dat economische activiteiten voortgezet worden.

4 Energievoorziening:

Negatief, als meer gebruikgemaakt gaat worden van energiebronnen uit het Amazonegebied, komen de draagkrachtfunctie en regulatiefunctie van het ecosysteem onder druk te staan. 

Opdracht 5

5 Voedselvoorziening:

Negatief, als er meer voedsel in de Amazone wordt geproduceerd, gaat de ontbossing door.

6 Grond- en watervervuiling:

Negatief, vervuild water tast het ecosysteem aan.

7 Ontbossing:

Negatief, door ontbossing en landdegradatie vermindert het vermogen van bodem en grond om gezond voedsel, gewassen, zoet water en brandhout te produceren.

Opdracht 5

b werkgelegenheid, bijdrage aan nationaal inkomen, energievoorziening, voedselvoorziening c ontbossing en voedselvoorziening

d Voor het regenwoud en de inheemse bevolking van Amazonegebied zijn de economische activiteiten vanuit de natuurlijke dimensie vooral negatief te noemen. Denk daarbij aan de ontbossing, de bodem- en watervervuiling en het beperken van de zwerflandbouw.

e Voor Brazilië en internationaal zijn de economische activiteiten vanuit de economische dimensie vooral positief te noemen. Ze leveren zowel Brazilië als de internationale bedrijven veel geld op. 

Leerdoelen

• Je weet om welke redenen de economische activiteiten in het Amazonegebied toenemen.
• Je weet welke effecten de economische activiteiten in het Amazonegebied hebben voor het Amazonegebied zelf en op wereldniveau.