Ondersteunen op leefgebieden 2 - Begrippen en neurologische aandoeningen

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1,2

Ondersteunen op leefgebieden 2

Begrippen en neurologische aandoeningen

neurologische aandoeningen en CZ

1. terugkijken naar periode 2. 

CZ

Het centrale zenuwstelsel bestaat uit uw hersenen en ruggenmerg.

Dankzij je CZS kun je denken, voelen en bewegen. Het is verantwoordelijk voor alles van ademhaling en hartslag tot tastzin en smaak. Het coördineert bewegingen en activiteiten en helpt je te reageren op jouw omgeving. Een dagelijks leven zonder een gezond centraal zenuwstelsel zou erg moeilijk zijn.

Wat zijn neurologische
aandoeningen?

Neurologische aandoeningen

Een neurologische aandoening is een medische benaming voor een hersenaandoening. In de praktijk kun je veel verschillende aandoeningen tegenkomen. Je kunt ook veel te maken krijgen met de gevolgen ervan.

verschil

- aandoeningen in hoe de hersenen werken/hoe je functioneert

- aandoeningen die ervoor zorgen dat er nieuwe klachten komen/ iemand achteruit gaat. 

Beroerte

Er gaat dan iets mis in de hersenen. Hierdoor krijgen de hersenen te weinig of zelfs geen zuurstof en voedingsstoffen. Je hebt hier twee vormen van:

• Herseninfarct > Hierbij raakt de slagader in hersenen verstopt.
  
• Hersenbloeding > Hierbij scheurt er een bloedvat in de hersenen
  

Klachten bij een beroerte

Een cliënt met een beroerte kan uiteenlopende symptomen hebben. De meeste klachten zijn namelijk afhankelijk van de plek in de hersenen. De meest voorkomende klachten zijn:

• een scheve mond door (halfzijdige) verlamming
• warrig praten en denken
• een verlamde arm of been
  

Hersenvliesontsteking

Hierbij is het vlies rondom de hersenen ontstoken. Dit komt door een bacterie of een virus. Als kind kan je hier tegen worden ingeënt.

Iemand wordt ernstig ziek en kan zonder behandeling overlijden. Verder kan het blijvende schade als doofheid, verlamming en cognitieve problemen veroorzaken.

Hersenvliesontsteking herkennen

• Nekpijn of stijve nek (hoofd niet goed naar voren kunnen buigen)
• Hoge koorts
• Koude rillingen
• Bleke huid
• Hoofdpijn
• Braken
• Sufheid
• Donkerrode of paarsrode puntjes op de romp, armen, benen en/of het oog slijmvlies.
  

Spina bifida

Dit is de medische term voor "open ruggetje". Hierbij is het ruggenmerg en/of de wervelkolom niet goed aangelegd tijdens de zwangerschap.

Klachten die iemand kan ervaren:

• Motorische stoornissen
• Gevoelsstoornissen
• Een waterhoofd
• Leerproblemen
• Epilepsie
• Oogproblemen
• Oorproblemen
• Problemen met de blaas en ontlasting
• Vergroeiing van de rug
• Voetafwijkingen
  

Ziekte van Parkinson

Dit is een hersenziekte waarbij bepaalde hersencellen langzaam afsterven. Hierdoor wordt te weinig dopamine aangemaakt en gaat de cliënt steeds minder vloeiend bewegen.

De ziekte is niet te genezen, maar kan wel geremd worden met medicatie.

Cliënten kunnen de volgende klachten ervaren: Beven van handen, benen, kin en tong, trager bewegen, stijfheid van de spieren, problemen met evenwicht, bevriezen tijdens het lopen, trager denken, minder goed kunnen ruiken, slaapproblemen en stemmingsproblemen.

Ziekte van Huntington

Dit is een erfelijke aandoening aan de hersenen, waarbij de hersenen steeds verder aangetast raken. Door de ziekte verandert het gedrag van de cliënt. Zo kan iemand somber, angstig of snel boos worden. Ook maakt het lichaam ongecontroleerde bewegingen.

Klachten:

Iemand heeft last van zowel lichamelijke als mentale klachten. Veelvoorkomende klachten zijn: bewegingen maken zonder dit te willen, stijve spieren, rare dingen zien en denken, moeite met lopen, onhandiger worden, vergeetachtigheid, snel boos worden.

Epilepsie

Dit is een hersenaandoening waardoor iemand een aanval kan krijgen. Zo'n aanval ontstaat doordat de elektrische activiteit in de hersenen tijdelijk verandert.

0

Aanvallen en symptomen

• Een grote aanval: cliënt is buiten bewustzijn. De cliënt verstijft en gaat vervolgens schokken. Bij deze aanval is er een verstoring in beide hersenhelften.
  
• Een kleine aanval waarbij iemand volledig buiten bewustzijn is. Er is een verstoring op één plek in de hersenen. De symptomen zijn afhankelijk van de plek. Mogelijke klachten zijn: spiertrekkingen, onaangename geur ruiken, bleek worden, licht flitsen zien, een tintelend of doof gevoel hebben.
  
• Een kleine aanval waarbij iemand een verminderd bewustzijn heeft. De verstoring van de hersenactiviteit is op één plek in de hersenen. De cliënt kan voor zich uit staren en geen reactie geven op de ander. Soms kan hij de ander wel horen, maar begrijpt niet wat er tegen hem gezegd word.
  

Handelen bij een kleine aanval

• Haal voorwerpen weg waar de cliënt zich aan kan bezeren
  

•  Cliënt met een verminderd bewustzijn kan op een gevaarlijke situatie aflopen, zonder dit zelf door te hebben. Ga in zo'n geval voor de cliënt staan en leid hem af met een rustige stem. Grijp hem niet vast.
• Blijf bij de cliënt tot de aanval voorbij is.
• Cliënten kunnen na een aanval chagrijnig zijn. Houd er rekening mee dat ze hier niks aan kunnen doen.
  

Handelen bij een grote aanval

• Blijf kalm en blijf bij de cliënt

•  Schrijf het tijdstip op waarop de aanval begonnen is. Houd de tijd in de gaten. Bel de arts wanneer de aanval langer duurt dan vijf minuten of wanneer de aanvallen elkaar opvolgen. Bij een aanval langer dan vijf minuten kan ook medicatie worden gegeven.
  
• Bescherm het hoofd met de handen of een kussen.
• Haal harde of scherpe voorwerpen we, zodat de cliënt zich niet kan bezeren.
•  Maak strakke kleding los.
• Zet de bril van de cliënt af.
  

Wat moet je juist niet doen tijdens een grote aanval?

1. Iets tussen de tanden stoppen
2. Water geven tijdens de aanval
3. Lichaamsbewegingen tegenhouden
4. Cliënt verplaatsen tijdens de aanval

Aandoening waarbij hersencellen afsterven en de cliënt steeds minder vloeiend zal bewegen

Erfelijke aandoening waarbij de cliënt door afstervende hersencellen zowel mentale als lichamelijke klachten krijgt. De klachten zullen steeds erger worden.

Aandoening van het ruggenmerg en/of de wervelkolom.

Aandoening veroorzaakt door een bacterie of virus, die zonder behandeling dodelijk kan zijn.

Aandoening waarbij de elektrische activiteit in de hersenen tijdelijke verandert.

Ziekte van Huntington

Ziekte van Parkinson

Spina bifida

Hersenvliesontsteking

Epilepsie

opdrachten

BOOM: 

boek: mensen

Hoofdstuk 8: neurologische en zintuigelijke aandoeningen

opdrachten: 1, 4 en 7. 

vrijdag: presentaties

kies in een groepje van 2 of 3:

1 onderwerp:
- Huntington

- beroerte

- spina bifida

- hersenvlies ontsteking

- parkinson

warming up

ga staan (niet de dicht bij tafel) 

draai 10 rondjes om je as. 

probeer daarna in een zo recht mogelijke lijn naar de overkant van het lokaal te lopen. 

welke gebieden in hersenen

kleine hersenen: moeite met praten, evenwicht, lopen

hersenstam:  slaapritme, aandachtsstoornissen, dubbelzien, duizeligheid, moeite met slikken en soms verlamming.

bij infarct: afhankelijk van waar schade is.  

presentaties: 

presentatie met bijv. een kort filmpje met een ervaringsverhaal.

Onderwerpen:

1. Beroerte

2. Hersenvliesontsteking

3. Spina Bifida

4. Parkinson

5. Huntington

noem 1 ding dat jij tijdens deze les hebt geleerd?