Herhaling tijdvak 7

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

tijdvaklessen

KA tijdvak 7

− rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ ,toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

− voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

− uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van

plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme

− de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over

grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap

Opzet tijdvaklessen

• 2 of 3 KA per les
• Voorkennis/Korte terugblik 

• Verwerkingsopdracht(en) 
• Exit-ticket

tijdvak 7 (les 1)

Tijdvak 7 les 1

− rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ ,toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

− voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

Terugblik Humanisme, wetenschappelijke revolutie en Verlichting

Verlicht absoluut vorst:

Frederik de Grote

Maatregelen:

• Onderwijs voor het volk
• Geloofsvrijheid
• Afschaffen lijfstraffen
• Introductie aardappel 
• Droogleggen moerassen    
• Uitspraak: 'alles voor het volk, niets door het volk'
  

Opdracht 

Bronnen Humanisme, Wetenschappelijke Revolutie en Verlichting (kopie)

Exit-ticket

Beantwoord deze vraag in je schrift:

Door deze opdracht weet ik nu dat...............................

tijdvak 7 (les 2)

Tijdvak 7 les 2

− uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme

− de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over

grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap

Drie revoluties

Opdracht 

Schema democratische revoluties (kopie)

Opgeladen laptop nodig

Exit-ticket

Beantwoord deze vraag in je schrift:

Ik herinnerde mij vandaag weer dat............ (3 dingen noemen)

Extra materiaal

De Verlichters en het geloof

Verlichters

• God heeft de aarde gemaakt, maar grijpt niet in = deïsme
• Je kunt niet bewijzen dat er 1 waar geloof is, dus je moet verdraagzaam (tolerant) zijn.  Belangrijke figuur = Voltaire.

Gevolg

• Voor godsdienstvrijheid
• Tegen invloed van de kerk op de politiek

De Verlichters en gelijkheid

Verlichters

• Mensen (mannen) zijn gelijk en vrij geboren

Gevolg

• Tegen standenmaatschappij
• Tegen slavernij/slavenhandel (Abolitionisme)

De Verlichters en politiek I

Verlichters

• Een koning is er voor het volk
• Het volk mag een slechte koning afzetten
• De echte macht ligt bij het volk (volkssoevereiniteit)

Gevolg

• Tegen absolutisme
• Voor democratie

De Verlichters en politiek II

John Locke (Eng. 1632-1704)

Het volk geeft de koning/ regering zijn macht 

Charles de Montesquieu (Fr. 1689-1755)
Trias Politica, de scheiding der machten

Jean Jacques Rousseau (Fr. 1712-1778)

Volksvertegenwoordiging doet wat het volk wil.

Reacties koningen

• Ideeën van de Verlichting verbieden
  

• Of
  

• Sommige ideeën overnemen, zolang de vorst alle macht houdt.
  
• = Verlicht absolutisme ('alles vóór het volk, niets dóór het volk')
  

Verlicht denker of niet?

Bekijk onderstaande zinnen en bedenk of ze wel of niet van een Verlichte denker zouden zijn.

Waarom wel / niet?

'Emotie is het allerbelangrijkste in het menselijk bestaan'

'De koning zou zijn macht moeten delen met een parlement'

'Je moet wel nadenken over jouw geloof, maar de Kerk heeft altijd gelijk.'

'De adel en geestelijkheid zijn traditioneel gezien nu eenmaal het belangrijkste'

1

2

3

4

WIC - West-Indische Compagnie werd in 1621 opgericht voor de handel met Amerika.

 

Deze compagnie deed aan driehoekshandel. Vanuit Nederland werden wapens, gereedschap en alcohol etc. gebracht naar Afrika. Hier werd dit geruild voor Afrikaanse slaven. Deze werden verkocht in Amerika om op de plantage te werken. Dit noemt men ook wel de Trans Atlantische slavenhandel. Vanuit Amerika namen de Nederlanders cacaobonen, suiker en tabak mee terug naar Nederland.

De Republiek heeft in deze periode tot de afschaffing (1864) van de slavenhandel ongeveer tussen de 550.000 tot 600.000 mensen vervoerd, schatting: 5% aandeel van het totaal.

De WIC deed aan kaapvaart om andere landen, zoals Spanje en Portugal, te dwarsbomen.