5HC jaren 80

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wat probeert de maker van de bron duidelijk te maken over de oliecrisis van 1973?

1. Dat de westerse landen graag wilden onderhandelen met de Arabische landen
2. Dat de Arabische landen de olie voor een hoge dollarprijs verkochten aan de westerse landen.
3. Dat de Arabische landen de westerse landen door hun olie onder druk zetten om "hun zin" te doen.
4. Dat de westerse landen de baas zijn in de Arabische landen als het op olie aankomt.

"Veranderende maatschappelijke verhoudingen: 1978 - 2008"

Golden Years voorbij

    Door de tweede oliecrisis brak er een grote economische

    crisis uit. Veel mensen leefden van een uitkering. Dat kostte

    veel geld en werd verteld dat de verzorgingsstaat te duur

    werd en versoberd moest worden. 

Grenzen aan de groei

• De paniek sloeg nogmaals toe, toen in 1979-1980, Nederland nogmaals werd getroffen door een oliecrisis.  (nu doordat in Iran een revolutie had plaatsgevonden)
  
• 1982 dieptepunt van deze crisis (13% bb werkloos en 13% arbeidsongeschikt).
• Helaas slaagden ze daar niet in, de snelle economische groei van voor 1973 keerde niet meer terug.

oorzaken voor de economische crisis

De verzorgingsstaat moest worden beperkt, omdat:

• Het was te bureaucratisch
• Het is te duur (relatief weinig werkenden) 
• Misbruik op grote schaal
• Net zo veel vacatures als werklozen
• Steeds meer ouders / minder jongeren

Regeringen o.l.v. premier Lubbers vanaf 1982-1994:

• Bezuinigen en belasten zwaarder: o.a. minimumloon ambtenarensalarissen werden gekort, tarieven OV stegen + dieselaccijns omhoog.
• Beperken de verzorgingsstaat: o.a. WAO verlagen, wetten zodat werklozen minder vaak werk konden weigeren, huursubsidie beperkt etc.
• Privatiseren staatsbedrijven: o.a. NS en PTT (Post) 

• '80: Vakbonden genoodzaakt tot onderhandeling (i.v.m. steun regering + dalend ledental)
• Akkoord van Wassenaar (1982) :  gesloten door organisaties van werkgevers en werknemers -
  Vakbonden accepteren loonmatiging in ruil voor arbeidsduurverkorting + deeltijdbanen.
  
• Begin van het poldermodel (= overeenstemming tussen werkgevers- en werknemers bereiken door vaak te overleggen). 
• Garantie politieke en economische rust: lonen en prijzen beheersen + goede concurrentiepositie NL garanderen. 

Polderen: compromissen zoeken en flinke bezuinigen (op de verzorgingsstaat):

- strengere regels voor uitkeringen

- privatiseringen

- allemaal voor-

besproken

"in de polder"

Kabinet Lubbers

1982-1994 Ruud Lubbers minister president van Nederland

CDA 

 zelfredzame samenleving

maatregelen om verzorgingsstaat betaalbaar te houden

Globalisering

Economische globalisering

Culturele globalisering

Politieke globalisering

Uitwisseling van goederen, informatie, geld en mensen noem je 

Globalisering.

economische groei eind jaren 80 door wegvallen handelsbelemmeringen: meer Europese samenwerking (KA)

Nadelen Globalisatie:

- door wegvallen grenscontroles en in- en uitvoerrechten meer buitenlandse cocurrentie: lagere lonen elders

- verdwijnen van werkgelegenheid naar lidstaten met lagere lonen.

Vanaf begin jaren 90 stegen de lonen met 25% en overdadig consumeren weer meer de norm, maar ook toenemende inkomensongelijkheid.

- economische groei door wegvallen handelsbelemmeringen binnen EEG.

1992: verdrag van Maastricht (montaire unie en nieuwe naam: EU)

Theorie

Punkbeweging (jaren 70, 80)

antiautoritair en anti consumptiemaatschappij. 

  

Punkers

• De punkbeweging ontstond eind jaren '70 toen het slecht ging met de
   economie en de werkloosheid hoog was.
• Punkers hadden een hekel aan de regering, politie en leger en aan mensen 
   met veel geld
• Ze protesteerden tegen woningnood een kraakten leegstaande woningen. 
   Vaak kwam het tot een botsing met politie
• Punkers dragen veel zwarte kleding of legerkleding met slogans

De Punkbeweging

• Wanneer: Eind jaren '70 + nauw verband met de kraakbeweging.
  
• Wie: Alle bevolkingslagen >> vooral blanke economisch achtergestelden.
• Houding: Weinig geloof in de toekomst (oliecrisis + gevolgen >> doorwerking)
  + weinig verwachtingen van de overheid ("Do it yourself")
  + houden van creëren van chaos en gebruiken (soms) geweld.
  
• Muziek: commentaar op wat er in de wereld gebeurde.
  
• Kleding: gescheurde kleren, strakke broeken,
  veiligheidsspelden en scheermesjes als sieraden,
  zwarte oogschaduw, A in een cirkel (anarchisme)
  + vaak legerkleding en -schoenen.

Onrust

• Komst niet-Europese aszielzoekers verloopt niet altijd soepel
• 1977: radicale Molukkers gijzelen basisschool en trein
• Doel: aandacht voor Molukse onafhankelijkheidsstreven 
• Jaren ´70 en ´80 staan in teken economische krimp
• Uiting in punkbeweging: individualiteit, anti-autoriteit, anarchie