Beknopte bijzin en foutief beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lesdoel 

Aan het einde van deze les weet je wat een beknopte bijzin is,  kun je het type en de functie van een beknopte bijzin bepalen en weet je wat een foutieve beknopte bijzin is. 

0

Theorie - deel 1

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken > verkorte bijzin.

gewone bijzin: Nadat ze de catwalk verlieten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

beknopte bijzin: Na de catwalk te hebben verlaten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

Theorie - deel 2

• Onderwerp en persoonsvorm ontbreken in een beknopte bijzin.
•  Het onderwerp is ‘verzwegen’ --> verzwegen onderwerp kun je afleiden uit de hoofdzin (het is daar het ow, lv of mv).

 Dromend over zijn toekomst (bekn. bz.) viel hij in slaap. 

Verzwegen onderwerp = hij 

Theorie - deel 3 - herkennen beknopte bijzin

In plaats van de persoonsvorm kan de beknopte bijzin bevatten:

• een voltooid deelwoord:
  

 Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

• een onvoltooid deelwoord: 

 Naar huis fietsend bedacht Mark zich, keerde om en reed terug.

•  ‘te + infinitief’: 

 Na zijn kast te hebben leeggehaald vond Tim de shirts die hij zocht.

Loerend op haar prooi sloop de oude leeuwin over de savanne

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Heeft Aline je uitgelegd hoe je snel een fietsband kunt plakken?

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Vanmiddag zei de loodgieter dat hij alle kranen had vervangen.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Na drie verloren finales eindelijk kampioen geworden, dankte de tennisser zijn ouders en staf.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

De hopman waarschuwde zijn scouts op tijd aanwezig te zijn.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Foutief beknopte bijzin 

Het 'verzwegen onderwerp' in de bijzin is niet hetzelfde als het onderwerp in de hoofdzin. 

Voorbeeld

Na drie uur gewacht te hebben(bz), gingen de hekken eindelijk open(hz)

ow hz = de hekken
ow bz = 
Hebben de hekken gewacht?......

Voorbeeld

In kennelijke staat van dronkenschap verkerend(bz), vond de agent hem in de goot.(hz)

ow hz = de agent
ow bz =
Was de agent dronken?....

Voorbeeld

Huppelend van plezier(bz) kwam het kind de klas binnen(hz).

ow hz = het kind
ow bz = het kind

Deze beknopte bijzin is correct!

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Lekker in de hangmat liggend, dronk hij een koud biertje.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Dromend van zijn vriendin liep hij tegen een lantaarnpaal.

1. foutieve beknopte bijzin
2. beknopte bijzin

Na te zijn overleden op 1 januari jongstleden, brachten wij onze opa naar zijn laatste rustplaats.

1. foutief beknopte bijzin
2. beknopte bijzin

Zijn vriendin uitzwaaiend, verdween de bus uit het zicht.

1. foutief beknopte bijzin
2. beknopte bijzin

Kijkend uit het raam, viel plotseling een dakpan naar beneden

1. beknopte bijzin
2. foutief beknopte bijzin

Lesdoel 

• Wat is een beknopte bijzin?
• Op welke drie manieren kun je een beknopte bijzin herkennen?
• Wat is een foutief beknopte bijzin?

Maken

Opdracht 6 en opdracht 7 van hoofdstuk 5