HV4 Chemische reacties

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 3

Chemische reacties  

Veranderen van stoffen, reactieschema's, reactieverschijnselen

Sleep naar het juiste vakje...

Met deze opstelling zijn de gasvormige ontledingsproducten beter te herkennen doordat gebruik wordt gemaakt van een kouval. Een kouval is een koude omgeving waarin condensatie van bepaalde stoffen plaatsvindt. 

brandbare witte rook

gasbrander

hout (s)

koolstof (s)

water(l)

bekerglas met koud water

Wat is een ontledingsreactie?

Een reactie ...

1. ... waarbij zuurstof ontstaat.
2. ... met zuurstof.
3. ... waarbij uit één stof meerdere nieuwe stoffen ontstaan.
4. ... waarbij twee stoffen met elkaar reageren tot één nieuw stof.

Welke bewering(en) is/zijn juist?

I  Om een ontledingsreactie op gang te houden is energie nodig.

II Bij een verbrandingsreactie komt zuurstof vrij.

1. Alleen I is juist.
2. Alleen II is juist.
3. Zowel I als II zijn juist.
4. Geen van beide is juist.

aardgas + zuurstof -->
koolstofdioxide + water

Hoe noem je zo'n schema?

1. Boodschappenlijstje
2. Reactieschema
3. Scheikunde-schema
4. Heeft geen naam

Natuurkundig proces

Chemische reactie

Sleep naar het juiste vakje...

Een natuurkundig proces is proces dat je kunt herhalen.

Een scheikundige reactie is proces dat je niet kunt herhalen. Er zijn blijvende stofveranderingen.

fase overgang

verbranding

ontleding

reactieproduct

In dit reactieschema is koperchloride...

1. de beginstof
2. het reactieproduct

Bij reacties merk je vrijwel altijd wel één of meerdere veranderingen op. Je neemt een kleur-, geur-, en of smaakverandering waar. Je ziet rook- en/of gasvorming.
Hoe noemen we deze veranderingen ook wel?

In een reactieschema staan de stoffen die gebruikt worden 

Na / Voor de pijl?

1. Na
2. Voor

Bij de volledige verbranding van aardgas ontstaat koolstofdioxide en waterdamp.
Hoe ziet het reactieschema eruit?

1. aardgas + koolstofdioxide + waterdamp
2. aardgas --> koolstofdioxide + waterdamp
3. aardgas + zuurstof --> koolstofdioxide + waterdamp
4. koolstofdioxide + waterdamp --> aardgas + zuurstof

Sleep naar het juiste vakje...

Nieuwe stoffen

Overzichtelijke weergave van een chemische reactie

Stoffen die verdwijnen

Gebeurtenis waarbij stoffen verdwijnen

chemische reactie

begin

stoffen

reactie

producten

reactie

schema

Welk reactieschema is een ontleding?

1. suiker --> koolstof + condens + rook
2. Suiker + zuurstof --> koolstofdioxide + water
3. koolstofdioxide + water --> suiker + zuurstof
4. loog + zuur --> zout + water

Wat is het reactieschema bij een verbranding van aardgas?

1. aardgas (s)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (g)
2. aardgas (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)
3. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (l)
4. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)

Bij de ontleding van salmiakpoeder ontstaan de gassen waterstofchloride en ammoniak.
Geef het reactieschema & fases van deze reactie.

Wat voor type reactie is de volgende reactie?

4 NH3 (g) + 5 O2 (g) --> 4 NO (g) + 6 H2O (g)

1. ontleding
2. synthese
3. vorming
4. verbranding

Welk energie-effect treedt er op
bij verbranding?

1. er treedt geen energie-effect op
2. endotherm
3. zowel endotherm als exotherm
4. exotherm

Welke van de volgende stoffen is ontleedbaar?

1. koolstofmono-oxide
2. ijzer
3. moleculair zwavel
4. kobalt

Welk woord past niet?

1. indampen
2. verbranding
3. fotolyse
4. synthese

exotherme reactie

 (B.v verbrandingsreactie)

Er komt energie bij vrij 

• _{reagentia (=beginstoffen) reageren met elkaar als de ontbrandingstemp. bereikt wordt =  activerings E ( hobbel in grafiek)}
• _{Als E vrijkomt (warmte, licht etc) moet totale E van eindproducten dus lager zijn dan die van de reagentia.        E < 0J} 
• de exotherme ontledingsreactie van waterstofperoxide H₂O₂ verloopt spontaan (=reactie temp ligt onder omgevingstemp) 

Δ

endotherme reactie.

Totale E van beginstoffen kleiner dan  totale E van eindproducten.  

• Verschil in E niveau noem je delta    E 
  (     E  = E producten -E reagerende stoffen, bij endotherme reactie      E>  0 J)
  
• _{E  eindproducten > E reagentia}
• de meeste ontledingsreacties zijn endotherm (omdat er continu energie ingestopt wordt). 
• Uitzondering is b.v. de spontane ontleding van waterstofperoxide (zie volgende slide)
  

Δ

Δ

Δ

Wat is het verschil tussen een endotherme en exotherme reactie?

1. Bij endotherme reacties gaat er warmte in en bij exotherme warmte uit
2. Bij endotherme reacties gaat er warmte uit en bij exotherme warmte in
3. Bij endotherme reacties gaat er energie in en bij exotherme energie uit
4. Bij endotherme reacties gaat er energie uit en bij exotherme energie in

Is de faseovergang van gas naar vloeistof een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. endotherm

Maak de volgende zin af: Bij de verbanding van hout…

1. komt warmte vrij, dus het is een exotherme reactie.
2. wordt warmte ontrokken, dus het is een endotherme reactie.
3. wordt warmte ontrokken, dus het is een exotherme reactie.
4. komt warmte vrij, dus het is een endotherme reactie.

Als er meer energie uit gaat dan dat er in wordt gestopt is de reactie?

1. Endotherm
2. Exotherm

Welk proces vindt hier plaats?

1. Endotherm
2. Exotherm

Welke soort chemische reactie is het ontleden van suiker?

1. Endotherm
2. Exotherm

Wat kun je zeggen over het smelten van boter?

1. het is een exotherm proces
2. het is een endotherm proces
3. het is een exotherme reactie
4. de reactie-energie verandert niet

Een natriumhydroxide-oplossing en zoutzuur van
18 °C worden samengevoegd. Na de reactie is de temperatuur van de oplossing 23 °C.

1. deze reactie is exotherm, want de stoffen worden warmer
2. deze reactie is endotherm, want de stoffen worden warmer
3. deze reactie is exotherm, want de omgeving wordt warmer
4. deze reactie is endotherm, want de omgeving wordt warmer

Pizza-bakken is:

1. exotherm
2. endotherm

Zweten is:

1. exotherm
2. endotherm