2.2 Mengen of reageren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

2.2 Mengen of reageren

Spullen op tafel

Telefoon in het zakkie op tafel

Jas uit en over je stoel

Tas op de grond

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
  
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Leerdoelen

• Je kent de definitie van een chemische reactie en bent in staat een voorbeeld te geven.
  
• Je kan het verschil uitleggen tussen mengen en een chemische reactie op macro- en microniveau.
  
• Je kan het verschil uitleggen tussen een scheiding en een chemische reactie op macro- en microniveau.
  
• Je kent de definitie van een exotherme reactie en van een endotherme reactie.
  
• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen een exotherme reactie en een endotherme reactie.
  
• Je kent de definitie van het energie-effect en kan het verschil hierin uitleggen tussen exotherm en endotherm.
  
• Je kan uitleggen wat de definitie is van een reactieschema en bent in staat deze op te stellen.

Filtreren

Adsorberen

Indampen

Destilleren

Extraheren

Sleep de onderdelen van klein naar groot.

Dit kan niet...

50 K

-200 ºC

1450 ºC

-10 ºC

1450 K

-300 ºC

VAST (s)

VLOEIBAAR (l)

GAS (g)

smeltpunt

kookpunt

stolpunt

Alcohol heeft een smeltpunt van -114 °C en een kookpunt van 78 °C. Welke fase heeft deze stof bij een temperatuur van -10 °C? 

Zwavelzuur heeft een smeltpunt van 11 °C en een kookpunt van 603 K. Welke fase heeft deze stof bij een temperatuur van 350 °C? 

Mengen van stoffen

Als je twee stoffen bij elkaar doet kunnen er twee dingen gebeuren:

1. Mengen
2. Reageren

Mengen of reageren

Kenmerken van chemische reactie

1. De oorspronkelijke stoffen verdwijnen en er ontstaat een nieuwe stof met andere eigenschappen.
2. De nieuwe stof is niet meer te scheiden in de beginstof (grondstof).
   

Chemische reactie

Beginstoffen zijn in het begin van de reactie.

Reactieproducten ontstaan bij een reactie.

Reactieschema

Vloeistof A + Vloeistof B -> Vaste stof C + Gas D

Kenmerken van chemische reactie

1. De oorspronkelijke stoffen verdwijnen en er ontstaat een nieuwe stof met andere eigenschappen.
2. De nieuwe stof is niet meer te scheiden in de beginstof (grondstof).
   

Voorbeeld 1

Calciumcarbide + water -> ethyn + calciumhydroxide

De begin stoffen verdwijnen en nieuwe stoffen ontstaan.

Voorbeeld 2

Calciumcarbide + water -> ethyn + calciumhydroxide

De begin stoffen verdwijnen en nieuwe stoffen ontstaan.

Chemische reactie

Water koken

1. Chemische reactie
2. Faseovergang
3. Geen chemische reactie of faseovergang

Hout zagen

1. Chemische reactie
2. Faseovergang
3. Geen chemische reactie of faseovergang

Een ei bakken

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Hout verbranden in kachel

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Het verwarmen van alcohol

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Het zuur worden van melk

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Aardappels koken

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Suiker in een kopje thee oplossen

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Chemische Reactie

Geen chemische reactie

Sublimeren

Mengen

Chemische reactie

Scheiden

Stollen

Een reactieschema opstellen

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: 

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: aardgas en zuurstof

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: aardgas en zuurstof

Na de reactie:     

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: aardgas en zuurstof

Na de reactie:     koolstofdioxide en water

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: aardgas en zuurstof

Na de reactie:     koolstofdioxide en water

aardgas + zuurstof --> koolstofdioxide + water 

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: aardgas en zuurstof

Na de reactie:     koolstofdioxide en water

aardgas + zuurstof --> koolstofdioxide + water 

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Toestandsaanduiding: (s), (l), (g), (aq)

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: aardgas en zuurstof

Na de reactie:     koolstofdioxide en water

aardgas (g) + zuurstof (g) --> koolstofdioxide (g) + water (l) 

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Toestandsaanduiding: (s), (l), (g), (aq)

Een reactieschema opstellen

Beginstoffen --> reactieproducten

Voor de reactie: aardgas en zuurstof

Na de reactie:     koolstofdioxide en water

aardgas (g) + zuurstof (g) --> koolstofdioxide (g) + water (l) 

vb: Aardgas (CH4) reageert met zuurstof tot koolstofdioxide en water.

Wat is hiervan het reactieschema?

Toestandsaanduiding: (s), (l), (g), (aq)

Wat is het standaard reactieschema van een chemische reactie?

Uit een oplossing van waterstofperoxide ontstaat water en zuurstof.
Wat is het juiste reactieschema

1. 
2. 
3. 
4. 

Energie-effect;

Exotherm en Endotherm

Endotherm

Exotherm

Exotherm

Chemische proces waarbij energie vrijkomt

- vaak in de vorm van warmte, licht of stroom.

bijv. verbrandingsreacties

batterij

Endotherm

Chemische proces waarbij continue energie nodig is

- warmte, licht, stroom

bijv. Ontledingsreacties

       smelten

Welke reactie is endotherm?

1. Het stollen van water
2. Verbranding van aardappelen in je lichaam
3. Condenseren van waterdamp
4. Het smelten van ijs

Welk proces is exotherm?

1. Het bakken van een ei
2. Het smelten van kaarsvet
3. Het verbranden van aardgas
4. Het koken van water

Welke reactie is een chemische reactie én exotherm?

1. Het smelten van kaarsvet
2. Verbranden van een lucifer
3. Fotosynthese in planten
4. Het stollen van kaarsvet