G2A Uiteenzetting les 2: Tekststructuren en Bouwplan

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands ATC VWO 2- Schrijven

Uiteenzetting

Les 3

Verbindingswoorden

ZONDER

• De vrouw realiseert zich ineens dat ze is vergeten in te checken. De conducteur geeft haar een boete.
• Hij ziet eruit als een wassen beeld bij Tussauds.
• Het propaangas was niet detecteerbaar. Er was ethaanthiol aan toegevoegd.

Je moet zelf de relatie leggen

Je hebt langer de tijd nodig om de informatie te verwerken, daarom kost het meer cognitieve energie. 

Verbindingswoorden 

MET:

Het propaangas was niet detecteerbaar, [hoewel] er ethaanthiol aan was toegevoegd.

Zo verwerk je de informatie (na het verbindingswoord) sneller. 

Nog interessanter: je kijkt vaker kort terug, ofwel naar het verbindingswoord ofwel naar de voorgaande zin. Kortom, het verbindingswoord zet aan tot… samenhang aanbrengen. En dat resulteert weer in hogere scores op tekstbegripsvragen.

Startdocumenten

Download vanuit SOM onderstaande bestanden 

over UITEENZETTING en GROEPSBOEK

Zet deze op je laptop in je map 'Nederlands'

                    

⬅️           ➡️

Terugblik:
Wat weet je over de uiteenzetting?
Noteer wat je hebt onthouden van de vorige les.

Stel je voor...

Bij lichamelijke opvoeding heb je het gehad over doping bij sporters. Je vertelt dit aan je tante, die lesgeeft op een basisschool. Zij vraagt jou om een uiteenzetting

te schrijven over het gebruik van doping in de sport voor leerlingen van groep 8.

Hoe zou je een tekst als deze kunnen opbouwen?

Opbouw van een tekst

Dat is afhankelijk van je tekststructuur

Tekststructuur oorzaken / gevolgen

Tekststructuur voordelen / nadelen

Tekststructuur vroeger / nu

Let op als je kiest voor de conclusie

Kies je ervoor om een conclusie te trekken in het slot?

Let er dan op dat dit niet jouw mening is, maar een conclusie gebaseerd op feiten (gebleken uit onderzoeksresultaten). 

Je zou dit als volgt kunnen formuleren:

Dus uit onderzoek is gebleken dat er meer nadelen dan voordelen zijn bij het gebruik van doping in de sport. (www.dopinggebruik.nl)

LET OP: als je ervoor kiest om een  conclusie in je tekst op te nemen

Hoe gaan we te werk?

Fase 1: oriënteren

In de oriëntatiefase bepaal je

Onderwerp:  wordt 1 à 2 weken voor de toets bekend

Hoofdgedachte: is afhankelijk van het onderwerp en hetgeen je gaat uitleggen over het onderwerp (de tekststructuur)

Tekstdoel: informeren, (uiteenzetten)

Publiek: wordt bekend op de toets

Fase 2: voorbereiden

Voor het schrijven: bouwplan

Bouwplan invullen

Documenten

Download de documenten (staat bij lesplanning van vandaag) en sla ze op in je mapje Nederlands.

• Opdracht cyberpesten
  
• Bouwplan leeg   

Aan de slag!

Lees de opdracht, bepaal de structuur en vul het bouwplan in.

Je mag samenwerken

Bouwplan invullen = bij niet af: huiswerk voor volgende les

Kijk naar het schilderij en beschrijf wat JIJ ziet

Het is de bedoeling dat je niet alleen beschrijft welke kleuren of vormen je ziet, maar ook wat jij in het schilderij ziet (wat bedoelt de schilder, wat stelt het voor?)

Beeldspraak

Beelden in taal gebruiken om op een andere manier de werkelijkheid te vertellen of om iets heel nieuws te maken.

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik. Het is een stijlfiguur

Beeldspraak 

Je kamer is net 

een zwijnenstal

Beeldspraak

Soorten beeldspraak:

Vergelijking: je vergelijkt een beeld met de werkelijkheid "Je tuin ziet eruit als een wildernis."

Metafoor: je noemt alleen het beeld; de werkelijkheid wordt weggelaten "Wat is dit een wildernis"  (de tuin wordt dus niet meer genoemd!) 

Personificatie: levenloos ding (of een dier) wordt als een levend persoon beschouwd, krijgt menselijke eigenschappen. "De wind streelt zacht mijn wang "

maak een elfje en gebruik beeldspraak

regel 1: een woord

regel 2: twee woorden

regel 3: drie woorden

regel 4: vier woorden

regel 5: één woord, dat het gedicht samenvat