Markt en overheid hoofdstuk 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

• Telefoon in de telefoontas
• Zoek een zitplekje
• Plenda, lesbrief () en pen, potlood rekenmachine en geodriehoek op tafel
• Laat het lokaal netjes achter! (Geen rommel/papiertjes, stoel aanschuiven)

Huiswerk

• Vanaf nu: weektaak volgens studiewijzer
• Eerste les na het weekend af
• Eerste les na het weekend nieuw huiswerk in plenda
• Controle en nakijken

Markt en overheid

Lesdoelen

• Kenmerken monopolie
• Soorten monopolie
• Prijs/afzet bepalen (Break even, Maximale winst, Maximale omzet

Monopolie

• Enige aanbieder (van 1 product)
• Toetreding barrières
• Prijszetter (!)
• Welke prijs zet de monopolist?
• Prijsafzetlijn = Vraaglijn

Inhoud: Hoe bepaal je maximale winst bij prijszetter?

Kernwoorden:

- monopolist

- maximale winst: MO = MK

- maximale omzet: MO = 0

- prijsdiscriminatie

Instructie

De MO-lijn verloopt ook dalend; als de producent meer wil verkopen, moet de prijs omlaag.

Dus, voor elk extra product, neemt de extra opbrengst af.

MO-lijn bij monopolisten/ prijszetters

Voorbeeld

Stel dat de vraaglijn naar een 

bepaald product van een 

monopolist wordt gegeven door 

de volgende vraagfunctie: 

qv = -2p + 12

Voorbeeld

De MO-lijn daalt 2x zo snel 

als de prijsafzetlijn, 

dus de MO-lijn snijdt 

de q-as op de helft 

van waar de GO-lijn de 

q-as snijdt.

Maximale omzet

De omzet is maximaal wanneer MO = 0.

Als MO namelijk positief is, zal TO toenemen als de afzet stijgt. 

Op een gegeven moment neemt TO echter af als de afzet stijgt, omdat vraag inelastisch wordt: de procentuele

stijging van de vraag (afzet) is kleiner dan de procentuele daling van de prijs. 

Maximale omzet

De omzet is maximaal 

wanneer

MO = 0. 

Dat is namelijk de top 

van de TO.

De omslag is altijd
precies op de helft van de vraaglijn, namelijk op de top van de TO-functie: 

Oefenen

• Maximale winst? (MO=MK)
• Maximale omzet? (MO=0)
• Break even point? (2x => GO=GTK of TO= TK)

Welke doelstelling hanteert het bedrijf als ze een prijs van 1200 rekenen?

1. maximale winst
2. maximale omzet
3. break even

Voorbeeld

Vraagfunctie luidt Q = -0,2p + 12 

MK = GVK = 10

Marktvormen

De maximale winst
is € ....

1. 125
2. 400
3. 625
4. 1250

Welkom!

• Telefoon in de telefoontas
• Zoek een zitplekje
• (Plenda), lesbrief en pen, potlood rekenmachine en geodriehoek op tafel
• Laat het lokaal netjes achter! (Geen rommel/papiertjes, stoel aanschuiven)

Huiswerk

• Vanaf nu: weektaak volgens studiewijzer
• Eerste les na het weekend af
• Eerste les na het weekend nieuw huiswerk in plenda
• Eerste les na het weekend controle en nakijken

Lesdoelen

• Afromen consumentensurplus
• Voorwaarden prijsdiscriminatie (verschil prijsdifferentiatie)

Planning

•  Uitleg prijsdiscriminatie
• (Verder) maken 2.1 t/m 2.12
• Klaar? Nakijken H1 en H2 & Lezen H3

Waarom?

• Prijs daalt over tijd
• Wat probeert Samsung hiermee te bereiken?

Consumentensurplus

Prijsdiscriminatie

• Verschillende prijs voor hetzelfde product

• Gescheiden deelmarkten => early adopters & laggards
• Anders: leeftijd, landsgrenzen
• Doorverkopen niet mogelijk! => tijdreizen kan niet
• Anders: persoonlijke kaarten, paspoort

Prijsdifferentiatie

• Verschillende prijs voor vergelijkbaar, maar ander product

• Business class vliegtickets
• Special edition games
• Whopper met extra kaas/bacon