Staat, regering en zijn bestuur

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 1

De Grondwettelijke Monarchie en de Democratie

Doel van de les

Aan het einde van deze les zullen leerlingen in staat zijn om de kenmerken van een constitutionele monarchie, een democratische rechtstaat, een gedecentraliseerde eenheidsstaat en de scheiding der machten te beschrijven.

Deze dia dient als introductie en het doel van de les moet duidelijk worden gemaakt.

Wat weet jij al over constitutionele monarchie en democratische rechtstaat?

Constitutionele Monarchie

De monarchie is een staatsvorm waarbij de macht in handen is van een koning of koningin. In een constitutionele monarchie zijn de bevoegdheden van de monarch beperkt door de grondwet en heeft de regering de feitelijke macht.

Leg de definitie van een constitutionele monarchie uit. Benadruk dat de macht van de monarch beperkt is door de grondwet.

Democratische Rechtstaat

Een democratische rechtstaat is een staat waarin de macht bij het volk ligt en waarin de grondrechten van de burgers worden beschermd door wetgeving en rechterlijke uitspraken. Dit wordt bereikt door een scheiding der machten.

Leg de definitie van een democratische rechtstaat uit en benadruk de bescherming van grondrechten en de scheiding der machten.

Gedecentraliseerde Eenheidsstaat

Een gedecentraliseerde eenheidsstaat is een staat waarin de macht gedeeld wordt tussen de centrale overheid en de regionale overheden. De regionale overheden hebben beperkte bevoegdheden en de centrale overheid heeft de feitelijke macht.

Leg de definitie van een gedecentraliseerde eenheidsstaat uit. Benadruk dat de regionale overheden beperkte bevoegdheden hebben.

Scheiding der Machten

De scheiding der machten is het principe waarbij de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht in een staat gescheiden zijn. Dit voorkomt machtsmisbruik en waarborgt de vrijheid van de burgers.

Leg het principe van de scheiding der machten uit. Benadruk het belang van het voorkomen van machtsmisbruik en de waarborging van vrijheid.

Kenmerken Constitutionele Monarchie

- Beperkte bevoegdheden monarch
- Grondwet als hoogste wet
- Scheiding der machten
- Parlementaire democratie

Benadruk de belangrijkste kenmerken van een constitutionele monarchie.

Kenmerken Democratische Rechtstaat

- Grondrechten burgers beschermd
- Wetgeving en rechterlijke uitspraken
- Scheiding der machten
- Volk heeft de macht

Benadruk de belangrijkste kenmerken van een democratische rechtstaat.

Kenmerken Gedecentraliseerde Eenheidsstaat

- Macht gedeeld tussen centrale en regionale overheden
- Beperkte bevoegdheden regionale overheden
- Centrale overheid heeft feitelijke macht
- Scheiding der machten

Benadruk de belangrijkste kenmerken van een gedecentraliseerde eenheidsstaat.

Kenmerken Scheiding der Machten

- Wetgevende macht
- Uitvoerende macht
- Rechterlijke macht
- Voorkomt machtsmisbruik

Benadruk de belangrijkste kenmerken van de scheiding der machten.

Voorbeelden Constitutionele Monarchieën

- Nederland
- België
- Groot-Brittannië
- Spanje

Geef voorbeelden van landen die een constitutionele monarchie hebben.

Voorbeelden Democratische Rechtstaten

- Nederland
- België
- Duitsland
- Frankrijk

Geef voorbeelden van landen die een democratische rechtstaat hebben.

Voorbeelden Gedecentraliseerde Eenheidsstaten

- Nederland
- Spanje
- Verenigd Koninkrijk
- Italië

Geef voorbeelden van landen die een gedecentraliseerde eenheidsstaat hebben.

Wetgevende Macht

De wetgevende macht maakt wetten en controleert de uitvoerende macht. In Nederland is de wetgevende macht de Eerste en Tweede Kamer.

Leg uit wat de wetgevende macht doet en geef een voorbeeld van de wetgevende macht in Nederland.

Uitvoerende Macht

De uitvoerende macht voert de wetten uit en is verantwoordelijk voor het bestuur van het land. In Nederland is de uitvoerende macht de regering.

Leg uit wat de uitvoerende macht doet en geef een voorbeeld van de uitvoerende macht in Nederland.

Rechterlijke Macht

De rechterlijke macht beoordeelt of wetten en besluiten van de overheid in overeenstemming zijn met de grondwet en andere wetten. In Nederland is de rechterlijke macht de rechtspraak.

Leg uit wat de rechterlijke macht doet en geef een voorbeeld van de rechterlijke macht in Nederland.

Opdracht: Monarchieën

Onderzoek de verschillen tussen een constitutionele monarchie en een absolute monarchie en presenteer dit aan de klas.

Geef de leerlingen de opdracht om de verschillen tussen een constitutionele en absolute monarchie te onderzoeken en dit te presenteren aan de klas.

Opdracht: Democratieën

Onderzoek de verschillen tussen een directe democratie en een representatieve democratie en presenteer dit aan de klas.

Geef de leerlingen de opdracht om de verschillen tussen een directe en representatieve democratie te onderzoeken en dit te presenteren aan de klas.

Opdracht: Eenheidsstaten

Onderzoek de verschillen tussen een gedecentraliseerde eenheidsstaat en een federatie en presenteer dit aan de klas.

Geef de leerlingen de opdracht om de verschillen tussen een gedecentraliseerde eenheidsstaat en een federatie te onderzoeken en dit te presenteren aan de klas.

Opdracht: Scheiding der Machten

Onderzoek de geschiedenis en de werking van de scheiding der machten en presenteer dit aan de klas.

Geef de leerlingen de opdracht om de geschiedenis en werking van de scheiding der machten te onderzoeken en dit te presenteren aan de klas.

Video: Scheiding der Machten

Bekijk samen een video over de scheiding der machten en bespreek deze na.

Laat de leerlingen samen een video over de scheiding der machten bekijken en bespreek deze na.

Quiz: Monarchieën en Democratieën

Laat de leerlingen een quiz maken over monarchieën en democratieën.

Laat de leerlingen een quiz maken over de onderwerpen die in deze les zijn besproken.

Quiz: Eenheidsstaten en Scheiding der Machten

Laat de leerlingen een quiz maken over eenheidsstaten en de scheiding der machten.

Laat de leerlingen een quiz maken over de onderwerpen die in deze les zijn besproken.

Einde van de les

Bedankt voor het volgen van deze les. Tot de volgende keer!

Sluit de les af en bedank de leerlingen voor hun aandacht.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.