HC 1 - Par. 1.1 - centralisatie en inquisitie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Nederlandse Opstand

Een nieuw land ontstaat

Deel 1 - centralisatie en inquisitie

Gevolgen van de reformatie

• Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken naast de katholieke Kerk

• Protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

• Vervolging van protestanten (ketters)
  

De weg naar de Nederlandse Opstand...

op religieus gebied

De inquisitie

Speciale kerkelijke rechtbank die zich bezighield met veroordeling van de ketters.

Centralisatiepolitiek onder Karel V - 3 kenmerken 

De Nederlandse Leeuw in een drukpers aangedraaid door Alva, Granvelle en Margaretha van Parma terwijl Don Frederik de leeuw vasthoudt. Onder de omstanders die toekijken bevinden zich de paus en de koning van Spanje

Filips II, de koning van Spanje

De Paus

Margaretha van Parma

Don Frederik, Spaanse legeraanvoerder en zoon van Alva

De Nederlandse Leeuw

De 'Pers van Verdrukking'

De hertog van Alva

De verscheurde privileges (rechten) van het land

De kapotte kroon van de leeuw

De 'gebroken vrijheid'

Kardinaal Granvelle, een belangrijke adviseur van Filips II

Deelvraag

Hoe leidde de onrust in de Nederlanden tot de Opstand? 

Beelden werden ontdaan uit de kerk.

De Beeldenstorm heet niet voor niets zo. Protestanen waren tegen al het pracht en praal dat in de katholieke kerken te vinden was. Tijdens de Beeldenstorm was een van de voornaamste doelen om de beelden uit de katholieke kerk te verwijderen.

Priester

Hier op de afbeelding zie je dat ook de katholieke priester lastig werd gevallen door de groep protestanten.

Vernielen

Men ging de kerk in met verschillende middelen om de boel daar te slopen. Je kan hierbij denken aan vuurfakkels, pistolen, stenen en stokken. Welke kan je allemaal vinden op de afbeelding?

Iedereen deed mee

Niet alleen protestanten namen deel aan de Beeldenstorm, maar ook arme katholieke mensen en kinderen.

Aan het werk

1. neem de rest van de slides door en zorg dat je alle informatie leest         (en straks leert)
2. Oefen de taken binnen het Habsburgse rijk
3. Neem het schema door
4. klik op de website en luister en bekijk de audiotour 'Een Oranje familie'
5. Maak de vragen 

De Bourgondische Nederlanden

is de naam voor de tijd waarin een groot deel van Nederland en België werd gestuurd door Hertogdom Bourgondië. Dit wordt ookwel de Bourgandische Tijd genoemd. De Bourgondische Nederlanden bestonden van 1384 tot aan 1482. Hierna werden de Nederlanden bestuurd door leden van Huis Habsburg en vanaf toen heette de Nederlanden de Habsburgse Nederlanden.

Vrienden van Karel V

Gebieden in Zuid-Amerika die zijn veroverd sinds de ontdekking van Amerika door Columbus.

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

De uitbreiding van het Ottomaanse Rijk bleef een voortdurende bedreiging voor het rijk van Karel V. Daarnaast was in de Middeleeuwen het christendom de belangrijkste godsdienst in Europa, en de Islam was een grote bedreiging. Karel voelt zich, als koning van Jeruzalem, verplicht om een kruistocht tegen de islam te voeren.

Vrienden van Karel V

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

Door de Spaanse veroveringen in Zuid-Amerika wordt hij heerser over een rijk waar de zon nooit ondergaat.

Hoewel Karel officieel keizer van het Rooms-Duitse Rijk was (zwart omlijnd op de kaart), waren veel van de vorsten in dit rijk niet gehoorzaam aan Karel.

Karel had zeer regelmatig oorlog met Frankrijk, tussen: 1521-1526, 1526-1529, 1535-1538, 1542-1544 en 1552-1559. Dit had vooral te maken met de ligging van beide landen, maar ook met macht en invloed in andere landen.

Karel V

1500-1558. Koning van Habsburgse rijk en dus vanaf 1506 tot 1555 was hij de landsheer van alle Nederlandse gewesten.

Filips II

1527-1598. Filips zou van zijn vader niet alleen de Nederlanden erven. Karel V heerste over een enorm rijk. Van zijn grootvader van vaders kant had Karel de Habsburgse stamlanden in Centraal-Europa geërfd en via zijn oma, Maria van Bourgondië, erfde hij een groot aantal hertogdommen en graafschappen in de Nederlanden en de Franche-Comté van Bourgondië. En dat was nog lang niet alles. Via zijn moeders moeder, koningin Isabella de Katholieke, ontving hij Castilië en verre bezittingen in onder meer de Cariben, Centraal-Amerika en Afrika. Zijn moeders vader, Ferdinand de Katholieke, zorgde ervoor dat hij het ook nog voor het zeggen kreeg in Aragon, Napels, Sicilië en Sardinië. Karel V heerste kortom over een enorm rijk. Dat rijk was zo groot dat gesteld werd dat hij de scepter zwaaide over een gebied waar de zon nooit onderging. Karel V zat zelf overigens ook niet stil en voegde nog verschillende gebieden aan zijn rijk toe.

Alexander Farnese de Parma

Alexander Farnese was een Spaans veldheer, landvoogd van de Nederlanden en hertog van Parma en Piacenza en van Castro. Hij was de zoon van Margaretha van Parma en Ottavio Farnese, hertog van Parma, en dus een onwettige kleinzoon van keizer Karel V.

Margaretha de Parma

 landvoogdes voor haar halfbroer Filips II over de Habsburgse Nederlanden van 1559 tot 1567, totdat de hertog van Alva naar de Nederlanden werd gezonden.

Hertog van Alva

was een Spaanse generaal en landvoogd van de Nederlanden aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog. Zijn bewind leidde tot een verheviging van de opstand in de Habsburgse Nederlanden en uiteindelijk tot het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In de Nederlanden was hij bijgenaamd de IJzeren Hertog en in Spanje de Grote Hertog.[1]

Willem van Oranje

Willem (1533 – 1584), prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn bijnaam Willem de Zwijger, en in Nederland vaak Vader des vaderlands genoemd, was aanvankelijk stadhouder (plaatsvervanger) voor de regerend heer der Nederlanden. Hij begon zijn loopbaan in dienst van de Rooms-Duitse keizer Karel V. Meningsverschillen met Karels opvolger Filips leidden uiteindelijk tot de Tachtigjarige Oorlog.

Maurits van Oranje

(1567 – 1625), prins van Oranje en graaf van Nassau was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. 

Waarom is Willem van Oranje ook van Duitsen bloed?

Omdat hij is geboren in Dillenburg, een gebied in de Duitse gebieden van het Habsburgse rijk. 

Waarom heet Willem van Oranje van Oranje?

Omdat hij het prinsdom Orange erfde toen een neef van hem overleed. Daarbij hoorde ook de titel Prins van Orange. Het prinsdom kwam aan zijn naam door het plaatsje Orange wat in het prinsdom ligt.

Landsheer van de Nederlanden

Plaatsvervanger van de landheer

Bestuur van de gewesten

Bestuur van alle gewesten samen

Plaatsvervanger van de koning per gewest

Karel V

Landvoogd

Stadhouder

Staten-Generaal

Gewestelijke Staten

https:

Hoe groeide Willem van Oranje uit tot de 'Vader des vaderlands' van het Nederland van nu?

Wat is de belangrijkste overtuiging van WvO die hij opschreef in zijn apologie (Een verdediging van een tegen een onrechtvaardigheid) ?

Wat is de religieuze achtergrond van WvO zelf?