Gesteente verandert

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Eerste een topo intro

10 vragen 

Wat ligt noordelijker?

1. Rotterdam
2. Utrecht
3. Arnhem
4. Hilversum

Als je met de auto van Amsterdam naar Maastricht gaat, kom je langs:

1. Utrecht - Amersfoort - Arnhem - Nijmegen
2. Utrecht - Gouda - Rotterdam - Breda
3. Utrecht - Breda - Tilburg - Eindhoven
4. Utrecht - 's-Hertogenbosch - Eindhoven - Sittard

In welke provincie ligt Emmeloord

1. Flevoland
2. Gelderland
3. Overijssel
4. Groningen

Welke plaatsen liggen in Zeeland?

1. Terneuzen - Middelburg - Bergen op Zoom
2. Middelburg - Enkhuizen - Sneek
3. Enkhuizen - Sneek - Doetinchem
4. Terneuzen - Vlissingen - Middelburg

Naar welke stad moet je rijden als je met de veerpont naar Texel wil?

1. Den Haag
2. Den Helder
3. Den Burg
4. Den Dolder

In welk kaartvak ligt Amersfoort?

1. F3
2. D3
3. E2
4. A2

Welke provincie ligt niet aan zee?

1. Friesland
2. Noord-Holland
3. Groningen
4. Drenthe

Welke stad ligt bij of op de Veluwe?

1. Arnhem
2. Kampen
3. Breda
4. Meppel

Door welke provincies stroomt de Maas?

1. Limburg - Gelderland - Utrecht
2. Limburg - Noord-Brabant - Gelderland
3. Noord-Brabant - Gelderland - Zeeland
4. Limburg - Noord-Brabant - Zuid-Holland

Rotterdam en Nijmegen zijn verbonden met een snelweg. Welke is dat?

1. A15
2. A4
3. A27
4. A58

Gesteente verandert

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je…

• Uitleggen wat het verschil is tussen endogene en exogene krachten
• Uitleggen wat het verschil is tussen hoogteligging en reliëf
• Uitleggen hoe de verschillende soorten verwering ontstaan en wat de gevolgen ervan zijn

Krachten die de aarde veranderen

Krachten die de aarde veranderen

Endogene krachten:

Def.: Krachten die de aarde van binnenuit veranderen

Krachten die de aarde veranderen

Endogene krachten:

Def.: Krachten die de aarde van binnenuit veranderen

Exogene krachten:

Def.: Krachten die de aarde van buitenaf veranderen

Endogene of Exogene kracht?
'Vulkaanuitbarsting'

1. endogene kracht
2. exogene kracht

Endogene of Exogene kracht?
'Het weer'

1. endogene kracht
2. exogene kracht

Endogene of Exogene kracht?
'Aardbeving'

1. Endogene kracht
2. Exogene kracht

Exogene krachten

Verwering

• mechanische verwering
• chemische verwering

Erosie

• water
• wind

Endogene krachten

• Platentectoniek
  
• Aardbevingen
  
• Vulkanisme
  
• Gebergtevorming
  

Veel reliëf

Hoogtepunt: Hoogte van 1 punt

Er is sprake van veel reliëf als er veel verschil in hoogte is.

Gebergten veranderen

Een gebergte brokkelt langzaam af. Verwering is hier de oorzaak van.
Def.: Het afbrokkelen van gesteente onder invloed van het weer of planten en dieren

Twee soorten verwering:

• Mechanische verwering
• Chemische verwering

Jong gebergte

Oud gebergte

Mechanische verwering

Vorstverwering

• water in spleten bevriest en zet uit
  

Verwering door temperatuursverschillen

• steen is overdag heet en zet uit, snachts koud en krimpt
  

Biologische verwering

• wortels persen zich in spleten en drukken stenen uit elkaar
  

Welk soort verwering?

1. Vorstverwering
2. Biologische verwering
3. Verwering door temperatuurverschil

Welk soort verwering?

1. Vorstverwering
2. Biologische verwering
3. Verwering door temperatuurverschil

Welk soort verwering?

1. Vorstverwering
2. Biologische verwering
3. Verwering door temperatuurverschil

Welk soort verwering?

1. Vorstverwering
2. Biologische verwering
3. Verwering door temperatuurverschil

Chemische verwering

Def.: Verwering waarbij de samenstelling van het gesteente verandert

• Reactie van zuurstof en water met gesteente
• Door zure regen wordt dit versterkt
• Op deze manier worden grotten gevormd

Karstgebieden Def.: Gebied waar kalksteen is opgelost
                                      (chemische verwering door zuur water)

Leg uit wat het verschil is tussen endogene en exogene krachten?

Wat is het belangrijkste verschil tussen mechanische en chemische verwering?

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Gesteente verandert