AFP KNO & pijn DA1 week 5

• Anatomie, Fysiologie en Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie, Fysiologie en Pathologie 

Week 9

Leerjaar 1

Periode 3

Programma

• Start KNO: anatomie mond en keel
• Huiswerk

KNO, pijn en migraine

• Les t/m week 11
• Toets week 14 
• Expertcollege: middenoorontsteking

module pijn hoeft niet meer op expertcollege!

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan je:

• Benoemen uit welke onderdelen de keel en de mond bestaat
• De kenmerken van de anatomie van de keel en mond benoemen

Wie is er wel eens op een KNO poli geweest?

KNO; wat weet je al?

Anatomie keel en neus

Het strotteklepje sluit de luchtpijp af tijdens slikken = epiglottis

Anatomie mond en keel

• Mondholte: Bovenkant = gehemelte en bovenkaak
  
• Gehemelte:

1. Het harde gehemelte (palatum darum): 2/3, voorste is bot en heeft een welving
2. Het zachte gehemelte (palatum molle): achterste deel, pees- en spierweefsel. Loopt door in de huig (=uvula). Functie huig: afsluiten van neusholte bij slikken en betrokken bij spraakklanken

• Binnenzijde mondholte is slijmvlies

Keelamandelen (tonsil / tonsillen)

• Zijkanten zachte gehemelte = voorste en achterste gehemeltebogen (farynxbogen). Hiertussen liggen de tonsillen. > horen bij de keelholte.
  
• Bestrijden van infecties; Het vangt zoveel mogelijk binnendringende ziekteverwekkers op en maakt ze onschadelijk.

De kaak

• Hoefijzervormige randen van de mondholte
  
• Boven en onderkaak met tanden
• Afbraak van voedsel
  
• Kauwspieren en halsspieren; oppervlakte van voedsel wordt vergroot > eten wordt sneller verteerd

Het gebit

• Volwassen gebit: 32 elementen (16 in elke kaak)
  
• Melkgebit t/m 5 jaar -> permanente tanden
  
• Gebitselementen:
  

1. Kroon: zichtbare gedeelte
2. Hals: bedekt met tandvlees
3. Wortel: hiermee zit element vast in de kaak

• Gemaakt van dentine en bedekt met tandglazuur = hard, geeft bescherming
  
• Door zuren kan het glazuur kapot gaan -> gaatjes
  
• Binnenin de tand zenuwen en bloedvaten tot in het wortelkanaal

Speekselklieren

• Produceren speeksel
• Noodzakelijk voor kauwen van voedsel
• 3 soorten klieren, van elk soort zijn er 2

1. Oorspeekselklier (glandula parotis)
2. Onderkaakspeekselklier (glandula submandibularis)
3. Ondertongspeekselklier (glandula sublingualis)

Speeksel

• Slijmerig en waterig
• Functies:

1. Slikken gaat makkelijker
2. Bewegen van tong en lippen gaat makkelijker
3. Bevat enzym amylase > vertering van suikers
4. Beschermt tegen bacteriën
5. Werkt neutraliserend op maagzuur

• Reflexmatig en onbewust door het zenuwstelsel 

De tong

• Spierweefsel
• Bevestigd aan het tongbeen en tongriem
• Functies:

1. Proeven > smaakpapillen
2. Kauwen en slikken
3. Duidelijk spreken
4. Mondhygiëne

De tong duwt continu slijm tussen je tanden, dit is goed voor je mondhygiene

Het slikreflex

• Strotklepje sluit de luchtpijp (trachea) af, voorkomt verslikken
• Huig wordt omhoog getrokken, sluit de neusholte af
•  Het slikproces: veelal niet beïnvloedbaar > reflex

De keelholte (farynx)

• Bestaat uit dek- en spierweefsel
• Bestaat uit: 

1. Neuskeelholte (nasofarynx)
2. Mondkeelholte (orofarynx)
3. Strottenhoofd-keelholte 

Huiswerk

1. Leren van de LessonUp
   
2. Lezen AFP boek H14.3 en H5.3.1 en H5.3.2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie 

Week 9

Leerjaar 1

Periode 3

DA1A1/DA1B1

1. Gezamenlijke start

2. Vorige les

3. Theorie anatomie neus/oor

DA1A2/DA1B2

1. Gezamenlijke start
2. Werken aan Expert College + opdracht anatomie KNO 

Lesindeling (eerste uur)

10 minuten voor tijd gezamenlijk afronden + huiswerk

Vorige les

Wat is een functie van speeksel?

Welk gedeelte sluit de huig af?

Welk gedeelte sluit het strotklepje af?

Wat is de functie van de amandel?

Slikken gaat makkelijker

Bewegen van tong en lippen gaat makkelijker

Bevat enzym amylase > vertering van suikers

Beschermt tegen bacteriën

Werkt neutraliserend op maagzuur

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan je:

• Benoemen uit welke onderdelen de neus en het oor bestaat
• De anatomie van de neus en het oor toepassen

Anatomie van de neus

• Holten gescheiden door kraakbeen en bot, het neustussenschot.
  
• Adenoïd = neusamandel
  
• De neusbijholten(sinussen) zijn met lucht gevulde holten en bevinden zich rond de neusholte en de ogen. Elke sinus is genoemd naar het bot waarin het zich bevindt.
  
• Functie neus(holte): Ademhaling, reuk, afvoeren traanvocht en stemvorming
  

Anatomie van het oor

Anatomie van het oor

Bestaat uit:

1. Buitenoor
2. Middenoor
3. Binnenoor

Het buitenoor

• Het buitenoor (auris externa): vangt prikkels op. Bestaat uit:
  

1. De oorschelp
2. De uitwendige gehoorgang (loopt door tot trommelvlies)
3. Het trommelvlies (membrana tympani)

• De uitwendige gehoorgang bevat haartjes en oorsmeerklieren
  
• Uitwendige gehoorgang is 2,5 cm lang
  

Het middenoor

• Het middenoor (auris media): geeft prikkels door aan het binnenoor
• In het middenoor liggen de kleinste botjes; de gehoorbeentjes

1. De hamer - malleus
2. Het aambeeld - incus
3. De stijgbeugel - stapes

• De gehoorbeentjes geven de prikkels van het buitenoor door aan het binnenoor

Het binnenoor-
Doolhof of labyrint

• Het binnenoor (auris interna)
• Bevat 3 onderdelen:

1. Slakkenhuis -> zintuigcellen voor het gehoor
2. 3 halfcirkelvormige kanalen -> zintuigcellen voor het evenwicht
3. Voorhof -> centrale deel inwendige oor, bevat ook zintuigcellen voor het evenwicht

• Slakkenhuis bevat een vloeistof = endolymfe
• Via gehoorzenuw gaan prikkels naar de hersenen.

De buis van Eustachius

• Verbinding tussen middenoor en de keelholte
• Druk in het middenoor blijft gelijk als buiten het oor

Het evenwichtsorgaan

Over koorddansen en misselijk worden in de auto …..

Je evenwichtszintuig gebruik je de hele dag, zowel bewust als onbewust. Om dit toe te lichten twee voorbeelden: “Een koorddanser loopt hoog boven het publiek over een gespannen kabel. Honderden ogen volgen hem. Heeft hij een bijzonder evenwichtsgevoel? Nee hoor, de kijkers gebruiken hun evenwichtszintuig net zo intensief! Niet om over de kabel te lopen, maar om de man te zien; beide zijn jullie bezig om je evenwicht te bewaren. Jij niet om over de kabel te lopen, maar om de man te zien. Het geheim van de koorddanser? Hij heeft een bijzonder goede spierbeheersing. En lef.” “Het komt nogal eens voor dat mensen in de auto misselijk worden. Helemaal als je tijdens het rijden een boek leest. Hoe komt dat? De afstand tussen je boek en je ogen verandert niet, ook niet wanneer je over een hobbelige weg rijdt. Echter, je evenwichtsorganen en je spieren moeten daar hard voor werken: steeds maken ze korte, snelle correcties. Om de misselijkheid te voorkomen helpt het om in de verte te kijken: je lichaam beweegt dan met de horizon mee.” Steeds zorgt je lichaam er dus voor dat je in balans blijft, rechtop kan staan en dat je niet zomaar omvalt. Welke zintuigen hierbij betrokken zijn, hoe het evenwichtsorgaan werkt en hoe het komt dat je lichaam in evenwicht blijft, leer je in deze webquest.

Het evenwichtsorgaan

Over koorddansen en misselijk worden in de auto …..

Je evenwichtszintuig gebruik je de hele dag, zowel bewust als onbewust. Om dit toe te lichten twee voorbeelden: “Een koorddanser loopt hoog boven het publiek over een gespannen kabel. Honderden ogen volgen hem. Heeft hij een bijzonder evenwichtsgevoel? Nee hoor, de kijkers gebruiken hun evenwichtszintuig net zo intensief! Niet om over de kabel te lopen, maar om de man te zien; beide zijn jullie bezig om je evenwicht te bewaren. Jij niet om over de kabel te lopen, maar om de man te zien. Het geheim van de koorddanser? Hij heeft een bijzonder goede spierbeheersing. En lef.” “Het komt nogal eens voor dat mensen in de auto misselijk worden. Helemaal als je tijdens het rijden een boek leest. Hoe komt dat? De afstand tussen je boek en je ogen verandert niet, ook niet wanneer je over een hobbelige weg rijdt. Echter, je evenwichtsorganen en je spieren moeten daar hard voor werken: steeds maken ze korte, snelle correcties. Om de misselijkheid te voorkomen helpt het om in de verte te kijken: je lichaam beweegt dan met de horizon mee.” Steeds zorgt je lichaam er dus voor dat je in balans blijft, rechtop kan staan en dat je niet zomaar omvalt. Welke zintuigen hierbij betrokken zijn, hoe het evenwichtsorgaan werkt en hoe het komt dat je lichaam in evenwicht blijft, leer je in deze webquest.

Het evenwichtsorgaan

•  Het voorhof (verstibulum) en drie halfcirkelvormige kanalen
• Voorhof = herkennen van plotselingen veranderingen, stuurt signalen naar hersenen
• Drie halfcirkelvormige kanalen = alle rotaties waarnemen: ja/nee, links/rechts

Het evenwichtsorgaan

2 soorten zintuigen

1. Echte evenwichtszintuigen (stand van ons hoofd, snelheid)
2. Rotatiezintuigen (daaiing) > overmatige prikkeling zorgt voor duizeligheid

Aan de slag..

• Opdracht KNO AFP  - week  9
• Expertcollege: middenoorontsteking

Huiswerk

1. Leren van de LessonUp
   
2. (Af)maken opdracht
3. Lezen: