H4: Grammatica zinsdelen t/m bvb + herh. gram woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vandaag

- Herhalen bijstelling en bijvoeglijke bepaling;

- Herhalen grammatica woordsoorten:

zn, blw, olw, bn, zww, hww, kww, aanw.vnw, vr.vnw, vz en bw.

- Je weet wat een persoonlijk voornaamwoord is en wat een bezittelijk voornaamwoord is.

- Je kunt het persoonlijk voornaamwoord en het bezittelijk voornaamwoord herkennen in een zin. 

Wat is de bijstelling?
De heer Lubbers, de toenmalige minister-president, kon zich van dat voorval niets herinneren.

1. De heer Lubbers
2. de toenmalige minister-president

Wat is de bijstelling?Het onderzoek werd geleid door de heer Pietersen, een deskundige op het gebied van belastingfraude.

1. de heer Pietersen
2. een deskundige op het gebied van belastingfraude

Wat zijn de bijvoeglijke bepalingen?
Mijn oude tante uit Amsterdam zorgt voor de jonge katjes van de buren.

1. mijn oude, uit Amsterdam, van de buren
2. oude, van de buren
3. oude, uit Amsterdam, de jonge, van de buren
4. oude, uit Amsterdam, jonge, van de buren

Wat is een bijvoeglijke bepaling?
Ze speelt op de beste gitaar van Nederland.

1. beste
2. van Nederland
3. beste, van Nederland
4. de beste, van Nederland

Schrijf de onderstaande zin over en ontleed de volgende zin + bijstelling + bvb:
De rode kater van mijn nieuwe buurmeisje, Marloes, is tijdens het hevige onweer in paniek thuisgekomen.

De rode kater van mijn buurmeisje, Marloes, / is/ tijdens het hevige onweer /in paniek/ thuisgekomen.

pv = is                                                                                             bijst. = Marloes

aww = is thuisgekomen                                                        bvb = rode -> kater

sww= hww zww                                                                        bvb = van mijn buurmeisje

wg = is thuisgekomen                                                            bvb = hevig -> onweer

o = de rode kater van mijn buurmeisje, Marloes

lv = -

mv = --

bwb = tijdens het hevige onweer, in paniek

  

Waar wil je nog graag uitleg over?
Heb je geen uitleg meer nodig, noteer je 'geen'

Grammatica woordsoorten

Lidwoorden: Bepaald lidwoord: de, het

                           onbepaald lidwoord: een

Zelfstandig naamwoord: - Woorden waar je een lidwoord voor                                                              kan zetten. 

                                                     - Namen

Grammatica woordsoorten

Bijvoeglijk naamwoord: - Zegt iets over een zelfstandig                                                                         naamwoord.

                                                   - Kan voor of achter een zn staan. 

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord: - Zegt waarvan een                                                                                                 zelfstandig naamwoord 

                                                                         gemaakt is.

                                                                       - Kan alleen voor een zn staan.

Welk(e) woord(en) is/zijn een zn?
Wie komt de kapotte riolering volgende week repareren?

1. wie, riolering, volgende
2. komt, kapotte, repareren
3. riolering, week
4. volgende, riolering, week

Welk(e) woord(en) is/zijn bn?
Wie komt de kapotte riolering volgende week repareren?

1. wie, kapotte, week
2. riolering, week, repareren
3. riolering, week
4. kapotte, volgende

Grammatica woordsoorten

hww, zww en kww: zelfde als bij zinsdelen. 

aanwijzend voornaamwoord: - Woorden die iets aanwijzen: dit, dat, zulke, zo'n, dergelijke, deze, die, etc.

vragend voornaamwoord: - Zijn er vier van: wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Neem de woorden over en benoem ze:
De weerkundigen verwachten deze winter grote hoeveelheden sneeuw

De = blw

weerkundigen = zn 

verwachten = zww 

deze = aanw. vnw.

winter

grote = bn 

hoeveelheden = zn                      sneeuw = zn

Neem de woorden over en benoem ze: Welke stripverhalen zou Ilse lezen?

Welke = vr. vnw. 

stripverhalen = zn

zou = hww 

Ilse = zn 

lezen = zww

Grammatica woordsoorten

Voorzetsels: Voorzetsels zijn de 'kast' en 'feest woorden: onder, boven, met, naast, tijdens, voor, over, in, uit, etc.

bijwoord:  Een bijwoordelijke bepaling (gram. zinsdelen) dat uit één woord bestaat is als woordsoort een bijwoord.

- Een bijwoord kan van alles aangeven: tijd, plaats, reden/oorzaak, tegenstelling, zekerheid, onzekereheid, ontkenning, etc.

Grammatica woordsoorten

 - Een bijwoord kan ook iets zeggen over een ander woord:

• een bijwoord kan iets zeggen over een werkwoord (ik fiets hard.)
• een bijwoord kan iets zeggen over een bijvoeglijk naamwoord (de hele mooie tafel)
• Een bijwoord kan iets zeggen over een ander bijwoord (ik fiets heel hard.)      

Sleep de woorden van de onderstaande zin naar de goede woordsoort:

Waar heb ik dergelijke saaie verhalen eerder gehoord? 

olw

blw

zn

bn/sbn

hww

zww

kww

vr.vnw

aanw.vnw

vz

bw

Waar

heb

dergelijke

verhalen

eerder

gehoord

Aan de slag

Ga naar blz. 246 en maak het volgende:

opdr. 1 (zin 1 tm 3)

opdr 2. (zin 1 tm 3)

opdr. 4 (zin 1 tm 3)

opdr. 5 (zin 1 tm 3)

opdr. 6 (zin 1 tm 3)

Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

• Een persoonlijk voornaamwoord duidt een persoon dier of ding aan.
• Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is en staat altijd voor het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. 

Voorbeelden

Persoonlijk voornaamwoord:

Zij verloren de wedstrijd.

De hond is niet zo lief. Hij bijt soms. 

Bezittelijk voornaamwoord:

Dit is zijn auto. 

Dat is jullie verrekijker. 

Let op: 

Iets is pas een bezittelijk voornaamwoord als het voor het zelfstandig naamwoord staat. Dus:

Bezittelijk: Dit is mijn verrekijker.

Persoonlijk: Die verrekijker is van mij.

Maken/huiswerk

• Nakijken opdr. blz. 118/119 via it's learning (planner - bronnen en activiteiten - antwoorden gram zinsdelen 118 119
• Maken blz. 30/31 opdr. 1 t/m 4 (online of in je boek)

Vandaag

- Herhalen bijstelling en bijvoeglijke bepaling;

- Herhalen grammatica woordsoorten:

zn, blw, olw, bn, zww, hww, kww, aanw.vnw, vr.vnw, vz en bw.

- Je weet wat een persoonlijk voornaamwoord is en wat een bezittelijk voornaamwoord is.

- Je kunt het persoonlijk voornaamwoord en het bezittelijk voornaamwoord herkennen in een zin.