2.3 B De Romeinse samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

2.3 B: 

De Romeinse samenleving

Lesdoel

Aan het eind van de les moet je uit kunnen leggen: 

- Hoe de Romeinse samenleving er uitzag 

- Hoe het rijk is uitgegroeid tot een wereldrijk 

De Romeinse samenleving

- Patriciërs :     Rijke, belangrijke families 

- Plebejers:       Gewone volk (weinig invloed) 

- Proletariërs:  Werkloze Romeinen zonder bezit

- Boeren :           Buiten Rome, wel burgerrecht weinig invloed op                                  politiek doordat ze ver van Rome woonden

- Slaven :            Geen rechten. Bezit van een ander 

Het Romeinse Rijk groeit!

• Wat begon als een kleine stad groeit in een paar eeuwen uit tot een enorm rijk.
• Legeraanvoerders, zoals Julius Caesar, veroveren grote delen van Europa.

• Op deze kaart zie je de veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.
  

Romeinen (mensen)

De Romeinen

De Romeinen spreken Latijns. Die taal wordt nu niet meer gesproken. Zit je op het Voortgezet onderijs, op het gymnasium, dan leer je deze taal nog wel. Omdat geen land deze taal nog spreekt, noemen we het een dode taal. De Griekse taal bestaat natuurlijk nog wel. 

Senator

Ave. Ik ben een senator. Ik help het land te besturen. Ik draag een witte toga. Ook de kleur rood zie je vaak terug. 

Soldaat

Ave. Ik ben een soldaat.Kijk hoe stevig en mooi mijn uitrusting is! En met de rode kam op mijn helm zie ik er stoer uit.  Ik dien mijn keizer trouw. 

Gladiator

Ave. Ik ben een gladiator. Ik ben een slaaf en vecht in de arena. 

Tegen wilde dieren en andere gladiatoren. Gevaarlijk werk, maar ik kan er rijk mee worden en misschien wel mijn vrijheid mee verdienen. 

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Heersen over dit machtige rijk, dat wil iedereen wel!
• Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!
• Op de idus (15e dag) van maart wordt hij in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De geadopteerde zoon van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

Het Romeinse Keizerrijk

(27 v. Chr. -  476 n. Chr.)

• Rome zal meer dan 500 jaar een keizerrijk zijn
• Ongeveer 80 keizers hebben dan geregeerd.

Pax Romana

27 v. Chr.

• Met keizer Augustus begint een periode van rust en vrede die ongeveer 200 jaar duurt: de Pax Romana (vrede van Rome)
• Het rijk breidt zich nog steeds verder uit, maar voorlopig is er tussen de machtigste politieke groepen een soort vrede...  

Eén goede keizer...

...wil niet zeggen dat zijn opvolgers dat ook altijd waren...

Tiberius was geadopteerd door Augustus en was tussen 14 en 37.  Hoewel hij als goede keizer begint, gaat het als snel bergafwaarts...

...en wordt hij vermoord(?) in opdracht van zijn achterneef Caligula, die vervolgens één van de wreedste en slechtste keizers ooit wordt.

Na 4 jaar ellende wordt Caligula vermoord en opgevolgd door zijn oom Claudius. Een goede keizer, en dat had eigenlijk niemand verwacht...

...de (4e) vrouw van Claudius wil dat haar zoon Nero keizer wordt en laat haar man vergiftigen. Nero wordt één van de beruchtste keizers...

Video

Welkom bij de Romeinen:

Wie is de gekste keizer?

Waarom werd Julius Caesar vermoord?

1. Hij was een slechte keizer
2. Hij werd te machtig
3. Hij had de keizer beledigd
4. Hij had een veldslag verloren

In veel boeken over de Romeinen wordt regelmatig gesproken over: Imperium Romanum.

Wat zou dit betekenen?

1. Romeinse Leiders
2. Romeinse Tijd
3. Romeinse Vrede
4. Romeinse Rijk

Wat is de juiste volgorde over het bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek

Julius Caesar was de eerste keizer van het Romeinse Rijk

1. Waar
2. Niet waar

Hoe heet de eerste keizer van het Romeinse Rijk?

Wat betekent de titel 'Augustus'

1. De verhevene
2. Dictator voor het leven
3. Keizer van het Romeinse rijk
4. Redder van de Republiek

Hoe noem je de mannen die Caesar vermoord hebben?

1. Consuls
2. Plebejers
3. Patriciërs
4. Senatoren

Op de afbeelding zie je de bijeenkomst van:

1. De senaat
2. De consuls
3. De volksvergadering
4. Het volk

Wie waren er machtiger:
De 2 consuls of de senatoren?

1. De consuls
2. De senatoren

Welke keizer stak Rome in brand?

De Romeinen hebben ooit hun koning verjaagd. Nu, met de komst van keizer Augustus, is er tóch weer één man de baas.

Waarom vonden de Romeinen dat misschien helemaal niet zo erg?
Gebruik in je antwoord het begrip: 'Pax Romana'

Begrippen uit deze les

• republiek
• democratie
• aristocratie
• senaat
• consul
• burgeroorlog
• Pax Romana
• imperator

Personen uit deze les

• Julius Caesar
• Augustus (Octavianus)
• Tiberius
• Caligula
• Claudius
• Nero

Jaartallen uit deze les

• 753 v. Chr.: stichting van Rome
• 509 v. Chr.: Rome wordt een republiek
• 133 v. Chr. tot 44 v. Chr.: Burgeroorlogen in Rome
• 44 v. Chr.: Ceasar wordt vermoord
• 27 v. Chr.: Octavianus wordt Imperator Caesar Augustus (keizer)