HV1AB --> Thema 6 basisstof 7: Gedrag (1)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Inhoud

1. Belangrijkste termen gedrag

2. Bekijk de video en beantwoord de digitale vragen

3. Huiswerkopdrachten

Leerdoelen

1. Je weet wat gedrag is en kunt het herkennen

2. Je weet wat inwendige en uitwendige prikkels zijn

3. Je kunt uitleggen hoe gedrag bepaalt wordt door inwendige en uitwendige prikkels

4. Je weet welk gedrag erfelijk (aangeboren) is en welk gedrag aangeleerd is

Wat is gedrag?

• Gedrag is alles wat een mens of een dier doet.

• Een prikkel is een verandering in de omgeving, die waargenomen kan worden.
• Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op prikkels.

Verschillende soorten prikkels

• Een prikkel van buiten  het lichaam, noem je een uitwendige prikkel. Bijvoorbeeld: Je ruikt vers gebakken brood
• Een prikkel van binnen uit het lichaam, noem je een inwendige prikkel. Bijvoorbeeld: Je hebt honger omdat je lang niet gegeten hebt

Hoe ontstaat gedrag?

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels. Alle reacties op prikkels vormen het gedrag

Motivatie

• Motivatie = bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag
• Het wel of niet vertonen van gedrag is afhankelijk van de prikkel, en van de motivatie. 
• Bijvoorbeeld: als je honger hebt is de motivatie hoog om de boterham op te pakken en te eten
  

Hoe wordt gedrag bepaalt?

• aangeleerd gedrag: Gedrag dat is geleerd van anderen
• aangeboren (erfelijk) gedrag: gedrag dat door erfelijke factoren wordt bepaald (wat dus niet 'geleerd' hoeft te worden).

0

Een prikkel van buiten het organisme heet een ...

1. Inwendige prikkel
2. Binnenprikkel
3. Uitwendige prikkel
4. Sleutelprikkel

Een eendenkuikentje wordt door een snoek in zijn poot gebeten. Het eendje begint daardoor hard te piepen.

1. Het piepen wordt veroorzaakt door een inwendige prikkel
2. Het piepen is een respons

Zeeschildpadden leggen hun eieren op het strand. Ze graven een kuil in het zand, leggen er hun eieren in en dekken de eieren af met zand. Daarna gaan ze terug naar zee. Als de jongen uit de eieren komen, graven ze zich uit en kruipen naar zee, zoals in de afbeelding is te zien.

1. dit gedrag is erfelijk (aangeboren)
2. dit gedrag is aangeleerd

Het gedrag dat bij 1 tot en met 6 is te zien, is alleen erfelijk bepaald.

1. waar
2. niet waar

Een zuigreflex (meteen drinken bij de moeder) bij een jong varkentje is een voorbeeld van...?

1. Aangeleerd gedrag
2. Oefenen
3. Inprenting
4. Aangeboren gedrag

Wat is GEEN voorbeeld van een inwendige prikkel

1. Motivatie om iets te doen
2. Enthousiasme voor de toets morgen
3. Reageren op een luchtalarm
4. Hormonen die zorgen voor puberaal gedrag

Huiswerk

Lees: Basisstof 7 deel 1 (blz 72 t/m 74 tekstboek)

Maak: Opdracht 28  (blz 64 werkboek)