Thema 3, bijeenkomst 4

• Onderwijskunde
• HBO
• Studiejaar 1

Thema 3: leren lesgeven

Onderwijskunde

Bijeenkomst 4

Activerende werkvormen

Doelen bijeenkomst 4

De student kan op niveau 1 met gebruik van activerende werkvormen inspirerend onderwijs voorbereiden, uitvoeren en de gegeven les evalueren.

Activerende werkvormen

Activerende werkvormen

We onthouden:

10 % van wat we lezen

20 % van wat we horen

30 % van wat we zien

50 % van wat we horen en zien

70 % van wat we met anderen bespreken

80 % van wat we evalueren en nabespreken

90 % van wat we aan anderen uitleggen

(www.leren.nl)

Activerende werkvormen

Activerende werkvormen ...

▪ Gaan uit van activiteiten die kinderen kunnen ondernemen 

▪ Zelf uitzoeken, zelf ontdekken, zelf verwerken enz. 

Richten zich op:

▪ onthouden (luisteren, aanwijzen)

▪ begrijpen(uitleggen, samenvatten)

▪ integreren (beoordelen, aantonen)

▪ toepassen (ontwerpen, selecteren)

Waarom activerende werkvormen? 

Onderzoek: Gevarieerd aanbod van werkvormen zorgt voor betere resultaten, hogere motivatie, meer betrokkenheid van kinderen, meer zelfvertrouwen en hogere leerresultaten
.?

Wanneer? Tijdens de inleiding, kern of slot? 

Activerende werkvormen

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER 

Aspect 8: werkvormen: In welke vorm giet ik elke activiteit? 

Aspect 7: spel/leeractiviteiten: Welke activiteiten laat ik de leerlingen achtereenvolgens uitvoeren? 

Focus: wat doen de kinderen? Denken, luisteren, spelen, schrijven?

Activerende werkvormen

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER 

Leerstof: De kinderen kunnen de begrippen erbij en eraf gebruiken en hier ook de juiste tekens bij zetten. 

Beginsituatie: Ik ben dinsdag begonnen met het busspel in de gymzaal, na deze les ben ik met rekenen begonnen met de eerste bussommen uit het werkboek. De kinderen hebben al kennis gemaakts met erbij en eraf, het +teken is al aan bod geweest.

Leerdoelen: De kinderen kennen aan het eind van de les de begrippen erbij en eraf en kennen ook de tekens die horen bij deze sommen (+/-)

Spel/leeractiviteit: De kinderen spelen het busspel met de +/- kaartjes. We bespreken hierna de bussommen die ik klassikaal met de kinderen bespreek. Ik zet na deze klassikale instructie de kinderen aan het werk na een korte uitleg over som 2 en som 3. 

Werkvorm: Ik maak gebruik van de volgende werkvormen: spelvorm, instructie, zelfstandige verwerking. 

Activerende werkvormen

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER 

Activerende werkvormen

Hoofdcategorieën activerende werkvormen 

▪ Instructievormen 

▪ Interactievormen 

▪ Opdrachtsvormen 

▪ Spelvormen 

▪ Samenwerkingsvorm (coöperatief leren)

Instructie

• DIM (Directe Instructiemodel)
• Instructie / uitleg
  
• Vertellen/Voorlezen
• Demonstreren

https://www.youtube.com/watch?v=-zBcntlLDRQ

https://www.youtube.com/watch?v=_SoBZlGDxiQ

Interactie

• Onderwijsleergesprek
• Kringgesprek
• Klassenvergadering
  
• Spreekbeurt
  
• Interview
  
• Kleine kring 

https://www.youtube.com/watch?v=-zBcntlLDRQ

https://www.youtube.com/watch?v=_SoBZlGDxiQ

Opdracht

• Zoekopdrachten (zoeken/opzoeken)
• Observeren / kijken
  
• Collage / muurkranten*
  
• Wandeling / speurtocht
  
• Circuit
  
• Natuurpad 
• Schrijftaken 

https://www.youtube.com/watch?v=-zBcntlLDRQ

https://www.youtube.com/watch?v=_SoBZlGDxiQ

Spelvormen

• Spelmaterialen uit een methode
  
• Computerspelletjes
  
• Rollenspel
  
• Simulatiespel
  
• Quiz
  
• Klassenkrant
  
• (Rekenbingo, woordenschatbingo
  , 'Wie ben ik?') 

https://www.youtube.com/watch?v=-zBcntlLDRQ

https://www.youtube.com/watch?v=_SoBZlGDxiQ

Samenwerken

Samen werken

=

Coöperatief leren

https://www.youtube.com/watch?v=-zBcntlLDRQ

https://www.youtube.com/watch?v=_SoBZlGDxiQ

Coöperatief leren

Coöperatief leren

Basiskenmerken

1. Positieve wederzijdse verantwoordelijkheid
   
2. Individuele verantwoordelijkheid / aanspreekbaarheid
   
3. Directe interactie
   
4. Samenwerkingsvaardigheden (specifieke basisvaardigheden op volgende slide)
5. Evaluatie van het groepsproces

Kijkersvraag: Welke werkvormen zie je?

http://www.youtube.com/watch?v=QZIkeX9-kGI&feature=player_embedded

Coöperatief leren

Specifieke basisvaardigheden van het samenwerkend leren zijn:

Het werken aan sociale vaardigheden gebeurt tijdens coöperatief leren niet apart
.

· elkaars naam gebruiken	· de inbreng van een andere accepteren
· elkaar aankijken tijdens het praten	· bij je groepje blijven
· vriendelijk op elkaar reageren	· rustig praten en werken
· elkaar gelegenheid geven mee te doen	· materiaal met elkaar delen
· een inbreng durven hebben	· om de beurt praten
· duidelijk praten, zodat andere je verstaan	· aan de taak doorwerken tot deze af is
· meewerken aan de groepsopdracht

Voorbereidende opdracht

De student observeert en beschrijft welke activiteiten de mentor van de basisschool gebruikt om de kinderen te activeren en motiveren. 

Naar de Break Out Rooms. Deel je bevindingen uit de praktijk en plaats het in de juiste categorie op het werkblad (Moodle, B4). Probeer met elkaar, per vorm een voorbeeld te noteren (liefst meerdere) . 15 minuten, dan weer terug in deze meeting.

http://www.youtube.com/watch?v=QZIkeX9-kGI&feature=player_embedded

Waar let je op?

1. Klassenmanagement: Kan iedereen het zien? Staat alles klaar? Wat doen ze als ze klaar zijn? (keep them busy!)

2. Pedagogiek: Welk gedrag wil ik van de leerlingen bij elke stap uit de werkvorm? Afspraken maken, belonen zodra het goed gaat! (behaviorisme)

3. Didactiek: Is iedereen betrokken en actief? Of moeten lln wachten? Is het niet te moeilijk of makkelijk? 

4. Interpersoonlijk: Vind je het zelf leuk? Straal je plezier uit? Zie je elke leerling? Hoe laat je dit merken? 

http://www.youtube.com/watch?v=QZIkeX9-kGI&feature=player_embedded

Eindopdracht thema 3

5. Op welke manier heb ik gebruik gemaakt van activerende werkvormen bij het ontwerpen van de lessen voor mijn stageklas? (max 200 woorden)

Schrijfhulp voor het opstellen van je antwoord:

• Wat zijn activerende werkvormen? (gebruik Van Eijkeren (2013));

• Wat is het positieve effect op de leeropbrengsten van het gebruik van activerende werkvormen? (gebruik Van Eijkeren, 2013);

• Kies drie lessen uit, waaruit blijkt dat je activerende werkvormen hebt ingezet bij het ontwerpen van je lessen;

• Voeg het stukje uit je lesvoorbereidingen toe aan deze vraag, waaruit dit blijkt;

• Licht toe waarom uit je geselecteerde stukje blijkt dat het gaat om activerende werkvormen.