Samenvatting Geschiedenis hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis hoofdstuk 3

Koning Willem I van Oranje

• Nederlaag van Napoleon (1813)                                                                  Einde van de Franse tijd
• Nederland en België samen  
• Gevraagd
• Handel

Machtige koning

* Bestuur: Koning, ministers en volksvertegenwoordiging

    Koning luisterde niet naar de volksvertegenwoordiging.

* Handel: wegen aanleggen, kanalen graven, spoorlijn van       

   Haarlem naar Amsterdam (1839)

 Volksvertegenwoordiging = Leden van de 1e en 2e kamer door     het volk gekozen

Problemen

	Nederlanders	Belgen
Taal	Nederlands	Frans / Vlaams
Geloof	Protestants	Katholiek

REVOLUTIE

1830: België onafhankelijk

Ze vonden dat de Koning Noord-Nederland voortrok.

Koning verliest de macht

1840: Koning Willem II volgt zijn vader op.

Liberalen willen meer macht. Mensen die willen dat de overheid zich zo min mogelijk met de samenleving bemoeit

Koning verliest zijn macht

Opstand tegen de koningen van verschillende landen (1848):

Thorbecke (Liberaal) schrijft nieuwe grondwet:

* Ministers besturen het land, koning niets zelf beslissen

* De ministers moeten nieuw wetten laten goedkeuren

   door volksvertegenwoordiging

* Verkiezingen voor de tweede kamer en provincie bestuur : Kiesrecht

   (alleen rijke mannen mogen stemmen)

Zwoegen en zweten

Industriële revolutie = 

Verandering van maken met de hand (platteland) 

naar maken met machines (stad) = sneller en goedkoper

Zwoegen en zweten

• Urbanisatie = groeiende steden, doordat mensen in de stad gaan wonen
• Stoommachines = fabrieken (luchtvervuiling)
• Slechte leef- en werkomstandigheden (overbevolking):                                         kinderarbeid, weinig salaris = slechte voeding, slechte kleine huizen =   koud en vochtig, veel mensen wonen samen = slaaptekort, veel ziekte =   bacteriën, geen riolering.
• Verandering (1880) rijke mensen ook ziek:                                                                     Inentingen, aanleggen riolering, vuilnis werd opgehaald, bestrating                                                                   

Samen sta je sterk!

Veranderingen in de fabriek: meer salaris, kortere werkdagen,

meer veiligheid.

Vakbonden: vereniging van werknemers

Elke maand geld geven, hierdoor uitkering bij ziekte en staking

Sociale wetten

Sociale wet = wet waarmee de overheid het leven van vooral de arme mensen(arbeiders)  wil verbeteren

* 1874  1e wet: Kinderwetje = verboden onder 12 jaar te werken

* 1900  leerplicht = Alle kinderen tot 12 jaar verplicht naar school

* 8-urige werkdag

Socialisten

• Socialisten = mensen die vinden dat de overheid iedereen moet helpen die het moeilijk heeft. (demonstranten)
• Ze wilden: hogere lonen, betere werkomstandigheden, minder uren werken, betaald worden tijdens ziekte
• Algemeen kiesrecht (1917) = kiesrecht voor iedereen
• Oprichting politieke partij = mensen met dezelfde                          politieke ideeën die meedoen aan verkiezing.

Aletta Jacobs

• Feministen = vrouwen die gelijke rechten voor mannen en vrouwen willen.

De kolonie Nederlands-Indië

 1815 Indië werd een Nederlandse kolonie 

Landen veroveren

• Nationalisme = Erg trots zijn op je eigen land, volk en cultuur
  
• Imperialisme = gebieden veroveren om je land machtiger (overheersen) en rijker (winst maken) te maken door grondstoffen mee te nemen en producten van te maken.
• Kolonie = een veroverd gebied in een ander deel van de wereld

Geld verdienen

• Willem I (1830) meer handel

• Cultuurstelsel = Regels waardoor boeren in Indië producten moesten verbouwen  voor de handel met Nederland

• Door handel bouwen ze spoorwegen, kanalen en wegen in Nederland
• Einde cultuurstelsel door schoolgaande Indische jongeren die zelf kritisch gingen denken.

Armoede en honger

* Multatuli = schuilnaam Edourd Douwes Dekker, ambtenaar in       Nederlands-Indië, schrijver Max Havelaar

* Door cultuurstelsel veel armoede in Nederlands-Indië doordat     producten naar andere landen ging (Nederlandse Handel-             Maatschappij)

* Max Havelaar = boek met kritiek op bestuur Nederlands-Indië       (onderdrukking)