Herhalen hoofdstuk 3 Feniks

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Planning geschiedenis

Herhalen hoofdstuk 3

Geschiedenismuur maken

Je hebt niets nodig, maar doe goed mee...

Let op! Volgende week toets

Iedereen is stil.

Vragen / Antwoord? Steek je vinger op

Koning Willem I van Oranje

• Nederlaag van Napoleon (1813)                                                                  Einde van de Franse tijd
• Nederland en België samen  
• Gevraagd
• Handel

Machtige koning

* Bestuur: Koning, ministers en volksvertegenwoordiging

    Koning luisterde niet naar de volksvertegenwoordiging.

* Handel: wegen aanleggen, kanalen graven, spoorlijn van       

   Haarlem naar Amsterdam (1839)

 Volksvertegenwoordiging = Leden van de 1e en 2e kamer door     het volk gekozen

Problemen

	Nederlanders	Belgen
Taal	Nederlands	Frans / Vlaams
Geloof	Protestants	Katholiek

REVOLUTIE

1830: België onafhankelijk

Ze vonden dat de Koning Noord-Nederland voortrok.

Hoe werd Nederland een koninkrijk in 1815?

1. Willem I erfde de Nederlanden
2. Willem I veroverde de Nederlanden
3. Willem I werd gevraagd om koning te worden
4. Willem I werd aangesteld als koning door Napoleon

Wat is de volksvertegenwoordiging?

1. De koning
2. De koning en ministers
3. Alle leden van de 1e en 2e kamer
4. Koning, ministers en leden 1e en 2e kamer

Koning verliest de macht

1840: Koning Willem II volgt zijn vader op.

Liberalen willen meer macht. Mensen die willen dat de overheid zich zo min mogelijk met de samenleving bemoeit

Koning verliest zijn macht

Opstand tegen de koningen van verschillende landen (1848):

Thorbecke (Liberaal) schrijft nieuwe grondwet:

* Ministers besturen het land, koning niets zelf beslissen

* De ministers moeten nieuw wetten laten goedkeuren

   door volksvertegenwoordiging

* Verkiezingen voor de tweede kamer en provincie bestuur : Kiesrecht

   (alleen rijke mannen mogen stemmen)

Wat veranderde er door de grondwet van 1848?
(twee antwoorden zijn juist)

1. De koning kreeg meer macht
2. De koning kreeg minder macht
3. Vanaf nu hoefden Belgen geen belasting meer te betalen
4. Alle rijke mannen die veel belasting betaalde mochten stemmen

Wat zijn liberalen?

1. Mensen die meer invloed wilden op het bestuur
2. Leden van de 1e en 2e kamer
3. Ministers
4. Mensen met een kiesrecht

Zwoegen en zweten

Industriële revolutie = 

Verandering van maken met de hand (platteland) 

naar maken met machines (stad) = sneller en goedkoper

Zwoegen en zweten

• Urbanisatie = groeiende steden, doordat mensen in de stad gaan wonen
• Stoommachines = fabrieken (luchtvervuiling)
• Slechte leef- en werkomstandigheden (overbevolking):                                         kinderarbeid, weinig salaris = slechte voeding, slechte kleine huizen =   koud en vochtig, veel mensen wonen samen = slaaptekort, veel ziekte =   bacteriën, geen riolering.
• Verandering (1880) rijke mensen ook ziek:                                                                     Inentingen, aanleggen riolering, vuilnis werd opgehaald, bestrating                                                                   

Wat betekent het woord 'urbanisatie'?

1. Dat mensen van de stad naar het platteland trekken.
2. Groei van steden doordat mensen van het platteland naar de stad trekken.
3. Dat mensen minder belasting gaan betalen.
4. Dat mensen heel trots zijn op hun stad.

Waarom doet het stadsbestuur pas erg laat iets aan de snelle verspreiding van ziektes?

1. Er stierven teveel mensen in de stad Amsterdam, hierom moest er iets aan gedaan worden
2. Er werd helemaal niets gedaan door het bestuur
3. Ook de rijken raakte besmet en stierven, deze zette het bestuur onder druk om iets te doen
4. Uit de goedheid van hun hart, ze wilden namelijk de arme mensen helpen

Samen sta je sterk!

Veranderingen in de fabriek: meer salaris, kortere werkdagen,

meer veiligheid.

Vakbonden: vereniging van werknemers

Elke maand geld geven, hierdoor uitkering bij ziekte en staking

Sociale wetten

Sociale wet = wet waarmee de overheid het leven van vooral de arme mensen(arbeiders)  wil verbeteren

* 1874  1e wet: Kinderwetje = verboden onder 12 jaar te werken

* 1900  leerplicht = Alle kinderen tot 12 jaar verplicht naar school

* 8-urige werkdag

Socialisten

• Socialisten = mensen die vinden dat de overheid iedereen moet helpen die het moeilijk heeft. (demonstranten)
• Ze wilden: hogere lonen, betere werkomstandigheden, minder uren werken, betaald worden tijdens ziekte
• Algemeen kiesrecht (1917) = kiesrecht voor iedereen
• Oprichting politieke partij = mensen met dezelfde                          politieke ideeën die meedoen aan verkiezing.

Aletta Jacobs

• Feministen = vrouwen die gelijke rechten voor mannen en vrouwen willen.

Wat wilden de socialisten?

1. Dat rijken meer te zeggen krijgen over het bestuur
2. Dat rijken minder belasting betalen
3. Algemeen kiesrecht
4. Meer werken

Wat veranderde er door de protesten van arbeiders negentiende eeuw?

1. Invoering van sociale wetten zoals leerplicht
2. Minder belasting betalen door de rijke mensen
3. De invoering van een beter belasting stelsel, rijke mensen hoefden nu minder te betalen
4. De verspreiding van mensen over Nederland om de urbanisatie tegen te gaan

Wat veranderde er door de protesten van vrouwen in de negentiende eeuw?

1. Vrouwen mochten meer werken
2. Invoering vrouwenkiesrecht
3. De invoering van een beter belasting stelsel, vrouwen hoefden nu minder te betalen
4. De verspreiding van vrouwen over Nederland om de urbanisatie tegen te gaan

De kolonie Nederlands-Indië

 1815 Indië werd een Nederlandse kolonie 

Landen veroveren

• Nationalisme = Erg trots zijn op je eigen land, volk en cultuur
  
• Imperialisme = gebieden veroveren om je land machtiger (overheersen) en rijker (winst maken) te maken door grondstoffen mee te nemen en producten van te maken.
• Kolonie = een veroverd gebied in een ander deel van de wereld

Geld verdienen

• Willem I (1830) meer handel

• Cultuurstelsel = Regels waardoor boeren in Indië producten moesten verbouwen  voor de handel met Nederland

• Door handel bouwen ze spoorwegen, kanalen en wegen in Nederland
• Einde cultuurstelsel door schoolgaande Indische jongeren die zelf kritisch gingen denken.

Armoede en honger

* Multatuli = schuilnaam Edourd Douwes Dekker, ambtenaar in       Nederlands-Indië, schrijver Max Havelaar

* Door cultuurstelsel veel armoede in Nederlands-Indië doordat     producten naar andere landen ging (Nederlandse Handel-             Maatschappij)

* Max Havelaar = boek met kritiek op bestuur Nederlands-Indië       (onderdrukking)

Wat is nationalisme?

1. Trost zijn op je eigen volk en land en andere volken minachten.
2. Trots zijn op iedereen die niet in jouw land woont.
3. Trots zijn op jouw eigen voetbalclub en andere clubs minachten.
4. Trots zijn op je eigen prestaties en andere mensen minachten.

Wat is Imperialisme?

1. Macht en aanzien van je land groter maken door gebieden weg te geven
2. Macht en aanzien van je land groter maken door veel mensen voor de regering te laten werken
3. Macht en aanzien van je land groter maken door sociale wetten in te voeren
4. Macht en aanzien van je land groter maken door gebieden te veroveren

Wat is het cultuurstelsel?

1. Regels waardoor boeren in Nederlands-Indië de Nederlanders hebben verjaagd uit hun land.
2. Regels waardoor boeren in Nederlands-Indië als soldaten moesten vechten voor Nederland
3. Regels waardoor boeren in Nederlands-Indië heel rijk zijn geworden
4. Regels waardoor boeren in Nederlands-Indië producten moesten verbouwen voor de handel met Nederland.