Brugklas JDW - Fictie en Poëzie - Ruimte en spanning

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

WELKOM BIJ HET VAK NEDERLANDS! 

MEVROUW DUINHOUWER

STUDIEWIJZER PERIODE 4

Studiewijzer staat in SOM (jaarbijlagen)

Woensdag

Lesprogramma

• Woensdag

Fictie & Poëzie

• Vrijdag

Lesuur 1 - Fictie & Poëzie

Lesuur 2 - Lezen 

Meenemen naar elke les

• Lesboek Kern
• Schrift
• Je leesboek 
• Je dichtbundel

Vorige les: Theorie (personages) 

Karakterontwikkeling =  de verandering van het karakter van een personage. Wat hij/zij meemaakt heeft hier invloed op:

• Round character 

- een verhaalpersonage dat niet steeds hetzelfde reageert.

- vaak de hoofdpersoon.

- iemand die een karakterontwikkeling doormaakt.

• Flat character 

- een verhaalpersonage dat voorspelbaar reageert.
- vaak een bijpersoon.

- iemand die geen karakterontwikkeling doormaakt

Typen / Archetypen 

• Stereotypen https://schooltv.nl/video/clipphanger-wat-zijn-stereotypes/
• Archetypen

Archetype

Een archetype is een type personage die een verzameling aan kenmerken bezit die typerend en herkenbaar zijn

de onschuldige, de onderzoeker, de wijze, de held, de rebel, de magiër, de joker, de gewone man, de geliefde, de schepper, de zorger en de heerser.

Personages: speaking name

Als een naam iets zegt over het karakter van een personage, hebben ze een 'speaking name' (letterlijk: een sprekende naam; een naam die iets vertelt over het personage).

Personages: karikatuur

Bij een karikatuur worden eigenschappen of kenmerken van een persoon uitvergroot.

Herken je onderstaande karikaturen?

Fictie A4

Leerdoelen
Ik weet wat thema’s en motieven in verhalen zijn.
Ik kan thema’s en motieven in gegeven verhalen herkennen.

Theorie

- Hoofdonderwerp van een verhaal

- Je kunt het thema afleiden uit het gedrag en de gesprekken van de personages, de gebeurtenissen en de afloop van het verhaal.

- Veel voorkomende thema's: liefde, familie, eenzaamheid, opgroeien tot volwassene of de dood. 

Let op: een verhaal kan meerdere thema's hebben. 

Theorie

Voorbeeld

Heldenverhalen, denk bijvoorbeeld aan de verhalen van Harry Potter, gaan vaak over de strijd tussen goed en kwaad. Het hoofdonderwerp, de strijd tussen goed en kwaad, is het thema. 

Theorie

Een motief is iets dat steeds terugkomt, een patroon. Het zijn terugkerende elementen in een verhaal die bijdragen aan de uitwerking van het thema.

Voorbeeld

Thema: de strijd tussen goed en kwaad

Bijpassende motieven: haat & wraak

Theorie

Er zijn drie verschillende soorten motieven:

1. Abstracte motieven

- eigenlijk kleinere thema's

haat, wraak, verraad, schuld

2. Leidmotieven

- concreet, tastbaar en terugkerend element

- symbolische functie

Bijvoorbeeld de ring in 'Lord of the rings'

3. Klassieke motieven

- ontleent aan klassieke of Bijbelse verhalen

Kaïn en Abel-motief (ruziënde broers)

OPDRACHT

• Lezen van het fragment  (blz. 147 - klassikaal)
• Opdracht 1 t/m 5 maken (blz. 148)

OPDRACHT

Learnbeat:  Literatuur - Fictie personages : A. Personages 

Ga op zoek naar 4 foto's van personages (in duo's): 

• Bedenk bij elke foto een karakter. Beschrijf het personage zo volledig mogelijk, welke namen krijgen je personages, welk uiterlijk hebben ze? 
• De personages bestaan uit:

       Een hoofdpersoon: hoe ziet hij/zij eruit, waar woont hij/zij/, welke karaktereigenschappen heeft de hoofdpersoon?

       Een stereotype: beschrijf de kenmerken.

       Een personage met een speaking name

       Een type (bijvoorbeeld een schurk, held) : beschrijf de herkenbare kenmerken

• Welke rol krijgen de personages in jouw verhaal? Schrijf een kort verhaal

Spanning in een verhaal

Heb jij enig idee hoe een schrijver zijn tekst spannend kan maken?

Spanning in een verhaal

Om spanning op te wekken kan een schrijver verschillende trucjes gebruiken: 

- Hij kan de gebeurtenissen in een spannende ruimte af laten spelen; 

- Hij kan de spanning opbouwen door met de tijd te spelen en belangrijke gebeurtenissen uit te stellen; 

- Hij kan de lezer meer laten weten dan de hoofdpersoon; 

- Hij kan gebruikmaken van open plekken. 

Beschrijving van de ruimte

De ruimte waarin de gebeurtenissen zich afspelen kan deze gebeurtenissen versterken. 

Om de ruimte in te zetten om een bijdrage te leveren aan het verhaal, beschrijf je hem zo uitgebreid mogelijk. Denk hierbij aan de temperatuur, de staat van de gebouwen, of het donker of licht is, wat voor weer het is enzovoorts. 

Beschrijf nu zelf twee ruimtes

Beschrijf nu zelf hoe een verhaalpersonage twee ruimtes kan ervaren. 

De eerste ruimte is een ruimte waarin het personage zich niet op zijn gemak voelt. 

In de tweede ruimte voelt het personage zich ontzettend op zijn gemak. 

Gebruik voor beide beschrijvingen minstens tien zinnen.