VWO - Rechtsstaat - par. 2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Par. 2 - Wie kan de macht van de overheid controleren?

Par. 2 - Wie kan de macht van de overheid controleren?

Rechters

Rechters controleren overheidsinstanties. Als de overheid een fout heeft gemaakt in
 het vastzetten of aanhouden van iemand, wordt die persoon vrijgelaten.

- Nationale Ombudsman:

komt op voor burgers die zich door de overheid slecht behandeld voelen.

Rechtsregels

Regelen...

- wat burgers wel en niet mogen

- waar burgers recht op hebben

- welke bevoegdheden overheidsinstanties hebben

Welke bevoegdheden hebben overheidsinstanties?

Kenmerken rechtsstaat

1. de aanwezigheid grondrechten
2. een machtenscheiding

3. het legaliteitsbeginsel

4. een onafhankelijke rechtspraak

Rechtspraak

1. Burgerlijk recht (civiel recht = burgers onderling)

2. Bestuursrecht (burgers vs. overheid)

3. Strafrecht (schuldig aan misdrijf)

Legaliteitsbeginsel

In een rechtsstaat is iets pas strafbaar als het in de wet staat. De overheid mag alleen doen wat in de wet aangegeven staat.

Wie heeft er in NL de uitvoerende macht?

1. Tweede Kamer
2. Eerste Kamer
3. Ministers
4. Rechters

Grondwet wijzigen?

- TK en EK moeten voor stemmen met gewone meerderheid

-  TK wordt ontbonden

- Verkiezingen: er komt een nieuwe TK

- De nieuwe TK (+EK) moet de wijziging met tweederde meerderheid aannemen.

Waarom is het zo moeilijk gemaakt om de grondwet te wijzigen?

Rechtsbronnen

Plekken waar je het recht terug kunt vinden:

- Grondwet

- wetten

- rechtspraak (jurisprudentie)

- verdragen

- gewoonterecht (niet alle wetten staan op papier maar iedereen volgt de ongeschreven regels).

Wat is jurisprudentie?

1. De nieuwe spits van FC Groningen
2. De verdediging van de advocaat
3. Het strafbare feit
4. Alle uitspraken uit de geschiedenis van het NL'se recht

npo.nl