Herhaling basisstof 1 & 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Herhaling basisstof 1 & 2

Planning

• Basisstof 1 herhalen
• Basisstof 2 herhalen
• Werkvorm--> het oog 

Basisstof 1 waarneming

• Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.
  
• Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.
  
• Je kunt uitleggen wanneer zintuigen prikkels omzetten in zenuwimpulsen.

Waarnemen

Waarnemen: het gebruiken van je zintuigen

Zintuigen

Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels. 

Prikkels = Bepaalde invloeden uit de omgeving. Voorbeelden zijn licht, geur, geluid, aanraking.

Zintuigcellen

• In de zintuigen liggen zintuigcellen
• Zintuigcellen zijn aangesloten op zenuwen
• Zintuigcellen vangen prikkels op en geven impulsen door aan de hersenen

Zintuigenstelsel

Alle zintuigen samen vormen het zintuigenstelsel.

Zintuigen in de huid

Warmtezintuigen

Koudezintuigen

Drukzintuigen

Tastzintuigen

Het ontstaan van impulsen

Zintuigcellen vangen prikkels op. 

Als de prikkel sterk genoeg is, ontstaan er impulsen.

De minimale prikkel die nodig is voor het ontstaan van een impuls noemen we de drempelwaarde.

Impulsfrequentie

Hoe sterker de prikkel, hoe meer impulsen worden doorgegeven;  De impulsfrequentie wordt groter. De sterkte van het signaal (de amplitude) is bij een impuls altijd hetzelfde

Adequate prikkel

Een adequate prikkel is het type prikkel waar een zintuig speciaal gevoelig voor is. 

Voor deze prikkel heeft het zintuig de laagste drempelwaarde

Zintuigen en hun prikkels

De adequate prikkels voor zintuigen

Gewenning

Als een bepaalde prikkel heel lang aanhoudt, ontstaan er in de zintuigcellen soms minder impulsen. Dit noem je gewenning.

Basisstof 2 Het oog

• Je kunt de bouw en werking van de delen van het oog beschrijven.

De bouw van het oog 

Wenkbrauwen= zorgen ervoor dat zweet of ander vocht niet in je ogen loopt.

Harde oogvlies=  is het witte gedeelte van je oog. Aan het harde oogvlies zijn oogspieren bevestigd

Oogspieren=De oogspieren draaien de ogen in de gewenste richting.

Iris= Het gekleurde gedeelte van het oog 

De pupil= Door de pupil komt licht het oog binnen

Hoornvlies= Ligt over de iris en de pupil heen 

De bouw van het oog

Traanklieren= Deze produceren traanvocht

Het glasachtig lichaam=De oogbol is voor het grootste deel gevuld met een geleiachtige massa

Lens= zorgt ervoor dat je scherp kunt zien.

Het vaatvlies=  bevat veel bloedvaten. Het zorgt voor de voeding van het oog.

Het netvlies= liggen de zintuigcellen. In de zintuigcellen ontstaan impulsen als er licht op valt

De bouw van het oog

De gele vlek= Met de zintuigcellen in de gele vlek kun je het scherpst zien.

De blinde vlek= De plaats in het netvlies waar de oogzenuw het oog verlaat. In de blinde vlek liggen geen zintuigcellen.

 

Netvlies

Op het netvlies liggen twee soorten zintuigcellen.

1. De staafjes= liggen niet in de gele vlek en blinde vlek

2. De kegeltjes= liggen vooral in de gele vlek en de omgeving daarvan

Licht en donker, lage drempelwaarde

Kleuren, hogere drempelwaarde

Pupil

Pupilreflex= De pupil kan groter en kleiner worden, afhankelijk van de hoeveelheid licht.

Bij veel licht wordt de pupil klein 

Bij weinig licht wordt de pupil groot

De werking van de ogen

Accommoderen:

De vorm van de ooglens wordt aangepast aan de afstand waarop een voorwerp zich bevindt.

De lens wordt boller of platter

Oogafwijkingen

Bijziend: dichtbij goed, veraf slecht zien

Oogbol te lang (te bol)

hoornvlies en lens breken lichtstralen te sterk af  

correctie = holle (-) lens

Verziend: veraf goed, dichtbij slecht zien

Oogbol te kort (te plat)

 hoornvlies en lens breken lichtstralen niet voldoende af  

correctie = bolle (+) lens

Werkvorm

• Jullie gaan in tweetallen een dwarsdoorsnede van het oog tekenen
• Hierbij geven jullie de onderdelen aan met hun functies 
• Jullie laten ook het proces zien van bijziend en verziend
• Gebruik wikiwijs of bvj online boek