H 1.1 Het molecuulmodel

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

§ 1.1 Het molecuulmodel

Belangrijke afspraken vooraf:

-  altijd bij je:  Binas , boeken, aantekenschrift, rekenmachine+ geo, mobiel (bij aanvang les in telefoonzak maar vaak nodig bij lesson up)

- hw maken + controleren (+ wat je niet snapt vragenfromulier classroom)

- koppelen digiboek voor digitale hw  https://drive.google.com/file/d/1nqzoRZLCvsfwZnINzuxp17P1kWPpMpus/view?usp=sharing

- hw in som, materialen en opdrachten in classroom (accepteer uitnodiging)

-  lessen vaak via lessonup:  noteer de code van jouw klas in wb en meld aan!

Welkom bij Nask 1 Natuurkunde

• Wie was de man op de vorige slide?
• En wie is dit?

Niet alles is wat het lijkt.  Vaak hangt wat je denkt te zien af van wat je verwacht of van eerdere ervaringen. 

Bij Nask 1 is het belangrijk dat je nieuwsgierig bent en graag onderzoekt waarom/ hoe iets werkt. 

Vragen stellen is dus belangrijk, maar ...............
stel geen vraag waarvan je het antwoord eigenlijk al weet :)

1

2

3

Doel van par 1.1:

• kunnen uitleggen wat een molecuul is
• weten dat er miljoenen soorten moleculen bestaan --> verschillende stofeigenschappen
• weten dat moleculen elkaar aantrekken= vanderwaalskrachten 
• weten dat temperatuur invloed heeft op snelheid van moleculen en daarmee absolute nulpunt kunnen verklaren
• de faseovergangen kunnen verklaren met het molecuulmodel
• werking van lijm uitleggen met molecuulmodel 

lesopbouw: 

• 5 min groepjes van 2 drie introductievragen blz. 8 maken
• 10 min zelfstandig lezen + maken opdrachten (volgens schema boek)
• 5 a 10 min belangrijkste antwoorden/fouten bespreken 
  
•  5 a 10 min. uitleg par 1.1 
• 2 min voor einde les exit poll met mobiel 
• hw : (noteer nu in agenda) afmaken par 1.1 inclusief nakijken + aanmelden lessonup en google classroom 
•  wat je dan nog niet snapt noteren in vragenformulier classroom

Stoffen bestaan uit moleculen

• Er zijn miljoenen stoffen de meeste daarvan zijn mengsels 
• Een zuivere stof bestaat uit allemaal dezelfde deeltjes (= moleculen)
• Moleculen trekken elkaar aan = van der Waalskracht
• Als de temperatuur stijgt gaan moleculen sneller bewegen; 
• bij het absolute nulpunt (-273oC of 0 Kelvin) staan alle deeltjes stil

   Hou koud is het in de ruimte? 
  Op de meeste plekken in de ruimte vindt je weinig of geen moleculen,
   de gemiddelde temperatuur in de ruimte is daardoor -270 oC !!!

Handig temperaturen omrekenen 

1. schets een thermometer
2. noteer links     0 ^oC en 100oC op de juiste hoogte
3. noteer rechts 0 K helemaal onderin
4. zoek in Binas op wat absolute nulpunt in oC is (tabel 1)
5. vul dat (-273 ^oC) links in en dan zie je vanzelf:
6. van Celsius naar Kelvin is + 273 en andersom -273
7. Let op: lager dan 0 Kelvin kan niet!!!!

les 2:  

• vragen hw/lesstof? inventarisatie (sorry veel te veel gegeven)
• volgende les nog niet aangemeld in classroom, lessonupklas en digiboek melden einde van dag
• lesstof 1.1 via lessonup + afmaken 1.1 opg (21, 23, 28, 29,31, 36 niet)
• zelf 1.2 lezen en maken (2, 5,6,7, 10,12 t/m 18 )
• lesstof 1.2 uitleggen via lessonup 
• kijk je hw zelf na (grote fouten verbeteren) en noteer wat je nog niet snapt in het vragenformulier in de classroom 
• bespreken  hw 1.1 voor wie dat nodig  heeft, rest werkt verder aan  hw
• exit poll

 Moleculen bestaan uit atomen,
dus:  STOF-> MOLECULEN-> ATOMEN

Atomen: de bouwstenen van moleculen

• een molecuul is het kleinste deeltjes van stof dat nog alle eigenschappen van deze stof heeft maar bestaat uit nog kleinere deeltjes; atomen
• er zijn 118 verschillende atoomsoorten/elementen (binas tabel 33)
• je kunt stoffen kort noteren in een molecuulformule zoals O2(=zuurstof),  Fe (=ijzer) en H₂O (=water) 
• de soort (en hoeveelheid) atomen waar moleculen uit zijn opgebouwd bepalen stofeigenschappen als kleur, structuur, dichtheid, kookpunt enz. 

Stofeigenschappen water:

• smeltpunt= 0 °C (onthouden!)
• kookpunt= 100 °C (onthouden!)
• (dus vloeibaar bij kamertemperatuur),
• kleurloos, 
• smaakloos 
•  dichtheid 1,0 g/cm3  (onthouden!)

De stof water:

•  bestaat uit moleculen met formule H₂O
• elk watermolecuul is opgebouwd uit twee H atomen
   (= waterstof ) en één O atoom (=zuurstof)atoom

Dichtheid: waarom niet elke stof even zwaar is

• dichtheid: het aantal gram van 1 cm³ van een stof
• verschillende moleculen hebben verschillende massa's
• moleculen hebben massa maar de tussenruimte in moleculen niet!!
• hoe dichter moleculen op elkaar zitten des te groter de dichtheid

                 

fase(=toestand)overgangen

• de fase van een stof is een stofeigenschap
  ( bv. water is bij kamertemperatuur vloeibaar, lucht gasvormig en ijzer vast.
  
• bij hogere temperatuur bewegen moleculen sneller--> meer ruimte nodig--> Van der Waalskracht kleiner --> faseovergang
• voor rode faseovergangen is warmte nodig bij blauwe faseovergangen komt warmte vrij 
  

Hoe werkt lijmen? 

li

• lijm bestaat uit een oplosmiddel en een bindmiddel
• het oplosmiddel verdampt daarna zorgen de vanderwaalskrachten uit het bindmiddel (die allemaal werken in dezelfde richting)voor een sterke lijmkracht / hechting.

Verklaar de gebeurtenis uit het filmpje met het deeltjesmodel

1. de moleculen van een stof veranderen niet
2. de moleculen van een stof bewegen
3. de moleculen van een stof trekken elkaar aan

Verklaar de gebeurtenis uit het filmpje met het deeltjesmodel

1. de moleculen van een stof veranderen niet
2. de moleculen van een stof bewegen
3. de moleculen van een stof trekken elkaar aan

Chemische reacties

Stel je steekt je stoel in de fik. Het hout zal gaan branden en je houdt as over. Dit is een voorbeeld van een chemische reactie. 

Bij een chemische reactie veranderen de moleculen.

Bij een chemische reactie verdwijnen je beginstoffen (hout) en ontstaan er nieuwe reactieproducten (as)

Reactieschema's

beginstoffen -> eindproducten

voorbeeld

methaan + zuurstof -> koolstofdioxide + water

Met het deeltjesmodel kun je de faseovergangen verklaren.

Wat is het belangrijkste verschil tussen de moleculen in een vloeistof en in een gas?

1. In een vloeistof hebben de moleculen een vaste plaats.
2. In een vloeistof zitten de moleculen dichter op elkaar
3. In een vloeistof zijn de moleculen groter.
4. In een vloeistof zijn de moleculen kleiner.