havo 4 lezen toetsweek 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

havo 4 lezen toetsweek 2

afspraken

je bent stil en doet niet iets anders tijdens uitleg en instructie

je bent actief en in stilte aan het lezen als dat gevraagd wordt

programma

• leesvaardigheid pta 10 procent 2 x
  
• lezen werk uit de middeleeuwen

periode 3

• spelling overig en formuleren overig 1 x
• leesvaardigheid diagnostisch
  
• mondelinge taalvaardigheid debat pta 2 keer en 10 procent
  
• toets over 6 gelezen boeken pta 10 procent en 1 keer
  

waarom lezen?

simpelweg verplicht onderdeel

jongeren lezen en schrijven steeds slechter

• vergroten woordenschat
• vergroten kennis
• kennis opdoen
• fake nieuws herkennen
• mening vormen
• beter worden in lezen
• beter worden in schrijven
• inlevingsvermogen vergroten
• nieuwe werelden verkennen
• ontspanning/ vermaak

stof voor de toets

Zie studiewijzer!

programma tot toetsweek

(bijna) iedere les 20 minuten in stilte lezen

gezamenlijk lezen

theorie

opdrachten maken

in principe, dus als je werkt in de lessen, geen ander huiswerk dan boeken lezen

donderdag 29 feb.

herhalen theorie onderbouw

zelfstandig lezen 20 minuten in absolute stilte en je let vooral op signaalwoorden en tekstverbanden.

herhaling theorie onderbouw

Hoofdzaken en tekststructuren

Een goed geschreven tekst heeft een duidelijke opbouw (inleiding, middenstuk en slot), een heldere tekststructuur. De inleiding en het  van een tekst zijn voorkeursplaatsen voor hoofdzaken van een tekst. 

De inleiding heeft twee functies: de aandacht trekken en het onderwerp introduceren. Het slot is bedoeld om de tekst af te ronden.

Het onderwerp van de tekst wordt in het middenstuk uitgewerkt in deelonderwerpen. In het middenstuk van een tekst tref je structurerende zinnen en signaalwoorden aan die het verband tussen alinea’s aangeven en je helpen hoofdzaken te vinden.

Meestal kun je de structuur van de tekst herkennen als je de tekst globaal leest. Je leest dan vooral de eerste en laatste zinnen van alle alinea’s en let op de tussenkopjes als die er zijn. Soms moet je de tekst precies lezen om erachter te komen welke structuur de tekst heeft.

Alinea's, kernzinnen en tekstverbanden

Je hebt geleerd dat de hoofdzaak van een alinea vaak in de kernzin (= de belangrijkste zin) staat, meestal de eerste zin en soms de laatste. In de zinnen voor of na de kernzin staat dan een nadere uitleg of een voorbeeld. Soms heeft een alinea geen kernzin. Dan moet je zelf de hoofdzaak bepalen.

De kernzin is ook weleens de tweede zin. De eerste zin kan dan het tekstverband met vorige of volgende alinea’s aangeven. Zo’n zin heet een structurerende zin.

De kernzin is ook weleens de tweede zin. De eerste zin kan dan het tekstverband met vorige of volgende alinea’s aangeven. Zo’n zin heet een structurerende zin.

Een chronologisch verband

beschrijft gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde.

vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, terwijl, dadelijk, intussen, binnenkort – ook jaartallen en data

In een opsommend verband 

In een opsommend verband worden dingen achter elkaar opgenoemd.

ten eerste, ten tweede, om te beginnen, bovendien, ook (nog), verder, ten slotte, en, niet alleen ... (maar) ook – ook liggende streepjes (–), getallen (1, 2, 3) of ‘dots’ (•)

In een tegenstellend verband 

 worden tegenovergestelde zaken genoemd.

 maar, tegenover, daarentegen, toch, echter, hoewel, ofschoon, ondanks dat, aan de ene kant … aan de andere kant

In een toelichtend verband 

wordt extra informatie gegeven bij een onderwerp, vaak in de vorm van een voorbeeld.

bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan, neem nou

Bij een concluderend verband

wordt een conclusie getrokken uit eerdere informatie in de tekst.

dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al

Een redengevend verband

 geeft aan waarom iemand iets doet of vindt.

omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, dankzij

Een oorzakelijk verband 

laat zien waardoor iets gebeurt (buiten iemands wil).

doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij

Een doel-middelverband 

geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken.

opdat, zodat, om te, door middel van, met behulp van

Een vergelijkend verband

 laat een verschil of een overeenkomst zien.

in vergelijking met, (net) als, evenals, zoals – ook de vergrotende trap: meer / groter / beter enz. dan

Bij een samenvattend verband

 wordt een verkorte weergave van informatie uit de tekst gegeven.

kortom, samengevat, met andere woorden, al met al

aan de slag

In stilte lezen de tekst:

Moet je in Amsterdam geboren zijn om jezelf een Amsterdammer te mogen noemen

In je schrift

1. noteer je de woorden die je niet kent
2. beantwoord je in 100 woorden de vraag volgens welke definitie jij een echte Amsterdammer bent.

lesdoelen

Ik kan aan de hand van de tekstdoelen en de specifieke kenmerken van de tekstsoorten bepalen of een tekst

• een uiteenzetting
• een beschouwing
• of een betoog 

is.

Ik kan bepalen vanuit welk perspectief je een verhaal/boek leest.

Een tekst met als doel overtuigen en veel argumenten is een...

Een tekst met veel feiten en veel nieuwe informatie is een...

Een tekst waarin een onderwerp van verschillende kanten wordt belicht en waarbij je als lezer zelf een mening kunt vormen over het onderwerp is een...

Programma

lezen fragment uit Gerbrand Bakker, Perenbomen bloeien wit.

vragen maken bij de tekst

afmaken de opdrachten bij uiteenzetting, beschouwing en betoog

vrijdag: nakijken huiswerk, toets nabespreken en verder met de leesteksten en opdrachten. 

De tweeling Klaas en Kees en hun jongere broer Gerson spelen vaak 'zwart', een spel waarbij de belangrijkste regel is dat zij hun ogen niet open mogen doen.

Als de broers met hun vader en de hond Daan op een zondagmorgen met z'n allen in de auto zitten op weg naar opa en oma, verandert hun leven met een harde klap. Een auto-ongeluk zorgt ervoor dat Gerson blind wordt en de rest van zijn leven 'zwart' zal moeten spelen. Hoe zal dat gaan? Zal Gerson met hulp van de hond Daan zich gaan aanpassen aan zijn nieuwe leven? Ook voor zijn vader en zijn broers ziet de wereld er nu heel anders uit. Wat overeind blijft, is de warmte van het gezin.

Dit ontroerende verhaal wordt afwisselend verteld door drie stemmen: die van de tweeling, van Gerson en van de hond.

Perenbomen bloeien wit

let op:

het perspectief (door wiens ogen lees je het verhaal)

(af)maken opdrachten tekstsoorten

maken de opdrachten 1 t/m 7 op blz 10-14

lesdoelen en -programma

afmaken opdrachten bij onderwerp. 

20 minuten zelfstandig werken in stilte.

als je klaar bent nakijken huiswerk. Verbeteringen laten zien.

tweede les

nabespreken toets

theorie

blooket