hst 6 paragraaf 1 "weerstandjes"

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Hst 6.1 "weerstandjes"

Leerdoelen

• Je kunt elektrische weerstand beschrijven.
• Je kunt de grootte van een weerstand vaststellen met behulp van een kleurcode.
• Je kunt een opstelling maken waarmee je de weerstand van een weerstandje meet.
• Je kunt berekeningen maken met het verband tussen weerstand, stroomsterkte en spanning.
• Je kunt een weerstand maken van een weerstandsdraad.

vandaag

Herhaling van hst 2

filmpje over weerstandjes

uitleg wat weerstandjes zijn

filmpje

kleurcodes van weerstandjes

P = U x I

P = vermogen             in watt (W)

U = spanning              in volt (V)

I = stroomsterkte      in ampère (A)

De hoeveelheid elektrische energie die een apparaat per seconde verbruikt

Een maat voor de hoeveelheid elektrische energie die de stroom met zich mee draagt. De eenheid van spanning is volt (V)

E = P x t

E = energieverbruik in kilowattuur (kWh)

P = vermogen in kilowatt (kW)

t = tijd in uur (h)

Het aansluiten van meetapparatuur

 Om een stroom te meten gebruiken we een ampèremeter. Als je de stroom wilt meten moet al deze stroom ook door de stroommeter moeten gaan. Je zal dus de meter in serie moeten aansluiten. (plaatje a)

 Voor het meten van een spanning gebruik je een voltmeter. Als je de spanning wilt meten moet je de spanning voor en na de weerstand met elkaar vergelijken. Je zal dus de voltmeter juist parallel moeten aansluiten. (plaatje b)

Stroomsterkte vs. spanning

Stroomsterkte (van + naar -)

= 

de hoeveelheid elektronen die per seconde een punt in de stroomkring passeert

Meten we in Ampère (A)

Spanning 

= 

de hoeveelheid elektrische energie die 1 elektron bij zich heeft

Meten we in Volt (V)

in een schakeling

een ampere meter moet altijd in serie geschakkeld worden.

het aansluiten een een stroom-meter doe je zo:

- plus van de stroombron naar de meter 

-vanuit de min van de stroom-meter naar het lampje plus.

-vanuit de min van het lampje naar de min van de stroombron.

Een schakeling kan je uitleggen met een volkorenbroodjesfabriek en rijdende auto's.

Wat stellen de rijdende auto's voor?

1. De spanning in Volt
2. De stroomsterkte in Ampere
3. Het vermogen in Watt
4. Serie of parallel

Wat doet een geleider?

1. Geeft stroom gemakkelijk door.
2. Houdt stroom tegen.

Wat doet een isolator?

1. Geeft stroom gemakkelijk door
2. Houdt stroom tegen

In welke eenheid meet je stroomsterkte?

1. V
2. W
3. A
4. P

In welke eenheid meet je spanning?

1. V
2. W
3. A
4. P

Weerstanden

Zo nu gaan we echt aan iets nieuws beginnen: weerstand. 

Maar wat is weerstand eigenlijk?

De weerstand geeft aan hoe moeilijk de elektrische stroom door een stroomkring (of apparaat) gaat.

Hoe hoeger de weerstand, des te moeilijker de stroom er door heen gaat.

Symbool weerstand

Hoe teken je een weerstand in een schakelschema? 

Je gebruikt het symbool in het plaatje hiernaast. 

Weerstand

De weerstand heeft het symbool R (Resistant) en de eenheid voor elektrische weerstand is Ohm, met het symbool Ω

We zeggen dus bijvoorbeeld: 

Een weerstandje kan een weerstand hebben van 20 ohm. 

Of R = 20 Ω

Waarde van een weerstand

De waarde van een weerstandje kun je bepalen aan de hand van de gekleurde ringen. 

Ring 1, 2 (en 3) slaan op een getal, schrijf dit getal op.

Ring A geeft aan hoeveel nullen er achter het getal staan.

Ring B geeft de nauwkeurigheid aan 

Een weerstand

Hier staat een voorbeeld van een weerstand.

Let op de ringen. Deze weerstand heeft vier ringen, er zijn ook weerstanden met vijf ringen.

De ringen hebben een betekenis welke een

codering is voor de grootte van de weerstand.

We hebben ring 1, 2 (en soms 3)

Daarnaast ring A en B

Hoe werken die kleurcodes dan?

In de hieropvolgende plaatjes zie je hoe je stap voor stap de weerstand kunt bepalen door naar de ringen te kijken. 

De eerste afbeelding laat het voorbeeld zien, de 2e, 3e en 4e laten de waarde van de ring zien. 

Hier zie je kleuren van de ringen

De groene ring geeft een 5 aan

De blauwe ring geeft een 6 aan

De rode ring (A) geeft 2 nullen aan

Bijna klaar

De laatste ring (B) is goud. Dit geeft dus aan dat er een afwijking kan zijn van 5%. 

Nu zelf doen!

Bij elke vraag staan de ringkleuren.

Reken ze uit en geef het antwoord.

Ring 1 = geel, ring 2 = rood,
ring A = oranje, ring B = zilver

Wat is het symbool voor de weerstand

1. W
2. R
3. Ω
4. D

Wat is de eenheid voor de weerstand

1. W
2. R
3. Ω
4. D

Wat doet een weerstand

1. De stroom zo snel mogelijk doorlaten
2. De stroom helemaal tegenhouden
3. de stroom een beetje tegenhouden (vertragen van de stroom
4. de stroom versnellen

Hoeveel ringen heeft een weerstand?

1. 3 of 4
2. 4 of 5
3. 5 of 6
4. 6 of 7

De eerste 2 of 3 ringen geven een .... weer

1. getal
2. aantal nullen
3. nauwkeurigheid

De laatste ring (B) geeft de .... weer

1. getal
2. aantal nullen
3. nauwkeurigheid

Even samengevat

Een weerstand houdt de stroom gedeeltelijk tegen. Hierdoor kun je de hoeveelheid stroom bepalen. 

De weerstand wordt gemeten in Ohm (Ω). 

Bij een koolstofweerstandje kun je de weerstand bepalen aan de hand van de kleurringen.