hst 6 paragraaf 1 "weerstandjes"

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Hst 6.1 "weerstandjes"

Leerdoelen

• Je kunt elektrische weerstand beschrijven.
• Je kunt de grootte van een weerstand vaststellen met behulp van een kleurcode.
• Je kunt een opstelling maken waarmee je de weerstand van een weerstandje meet.
• Je kunt berekeningen maken met het verband tussen weerstand, stroomsterkte en spanning.
• Je kunt een weerstand maken van een weerstandsdraad.

vandaag

- Filmpje over weerstandjes

- Uitleg wat weerstandjes zijn

- Filmpje

- Kleurcodes van weerstandjes

Weerstanden

Zo nu gaan we echt aan iets nieuws beginnen: weerstand. 

Maar wat is weerstand eigenlijk?

De weerstand geeft aan hoe moeilijk de elektrische stroom door een stroomkring (of apparaat) gaat.

Hoe hoger de weerstand, des te moeilijker de stroom er door heen gaat.

Weerstand

De weerstand heeft het symbool R (Resistant) en de eenheid voor elektrische weerstand is Ohm, met het symbool Ω

We zeggen dus bijvoorbeeld: 

Een weerstandje kan een weerstand hebben van 20 ohm. 

Of R = 20 Ω

Symbool weerstand

Hoe teken je een weerstand in een schakelschema? 

Je gebruikt het symbool in het plaatje hiernaast. 

Een weerstand

Hier staat een voorbeeld van een weerstand.

Let op de ringen. Deze weerstand heeft vier ringen, er zijn ook weerstanden met vijf ringen.

De ringen hebben een betekenis welke een

codering is voor de grootte van de weerstand.

We hebben ring 1, 2 (en soms 3)

Daarnaast ring A en B

Waarde van een weerstand

De waarde van een weerstandje kun je bepalen aan de hand van de gekleurde ringen. 

Ring 1, 2 (en 3) slaan op een getal, schrijf dit getal op.

Ring A geeft aan hoeveel nullen er achter het getal staan.

Ring B geeft de nauwkeurigheid aan 

Hoe werken die kleurcodes dan?

In de hieropvolgende plaatjes zie je hoe je stap voor stap de weerstand kunt bepalen door naar de ringen te kijken. 

De eerste afbeelding laat het voorbeeld zien, de 2e, 3e en 4e laten de waarde van de ring zien. 

Hier zie je kleuren van de ringen

De groene ring geeft een 5 aan

De blauwe ring geeft een 6 aan

De rode ring (A) geeft 2 nullen aan

Bijna klaar

De laatste ring (B) is goud. Dit geeft dus aan dat er een afwijking kan zijn van 5%. 

Nu zelf doen!

Bij elke vraag staan de ringkleuren.

Reken ze uit en geef het antwoord.

Ring 1 = geel, ring 2 = rood,
ring A = oranje, ring B = zilver

Wat is het symbool voor de weerstand

1. W
2. R
3. Ω
4. D

Wat is de eenheid voor de weerstand

1. W
2. R
3. Ω
4. D

Wat doet een weerstand

1. De stroom zo snel mogelijk doorlaten
2. De stroom helemaal tegenhouden
3. de stroom een beetje tegenhouden (vertragen van de stroom
4. de stroom versnellen

Hoeveel ringen heeft een weerstand?

1. 3 of 4
2. 4 of 5
3. 5 of 6
4. 6 of 7

De eerste 2 of 3 ringen geven een .... weer

1. getal
2. aantal nullen
3. nauwkeurigheid

De laatste ring (B) geeft de .... weer

1. getal
2. aantal nullen
3. nauwkeurigheid

Weerstand berekenen!

De weerstand kunnen we ook berekenen.

Daarvoor moeten we eerst de spanning en

de stroomsterkte meten. Dat doen we met

een schakeling.

Berekenen daarna de weerstand met de formule:

weerstand=​stroomsterkte​​spanning​​

R=​I​​U​​

Weerstand berekenen!

Voorbeeld:

U = 6 V

I = 0,1 A

                                                                                      Ω

R=​I​​U​​=​0,1​​6​​=60

Stroomsterkte berekenen!

Als we de weerstand R en de spanning U weten, kun je de stroomsterkte berekenen met de formule:

stroomsterkte=​weerstand​​spanning​​

I=​R​​U​​

Stroomsterkte berekenen!

Voorbeeld:

U = 50 V

R = 100 Ω

I=​R​​U​​=​100​​50​​=0,5A

Spanning berekenen!

Als we de weerstand R en de stroomsterkte I weten, kun je de spanning berekenen met de formule:

spanning=weerstand⋅stroomsterkte

U=R⋅I

Spanning berekenen!

Voorbeeld:

R = 60 Ω

I = 0,25 A

U=R⋅I=60⋅0,25=15V

Even samengevat

Een weerstand houdt de stroom gedeeltelijk tegen. Hierdoor kun je de hoeveelheid stroom bepalen. 

De weerstand wordt gemeten in Ohm (Ω). 

Bij een koolstofweerstandje kun je de weerstand bepalen aan de hand van de kleurringen.