3.4 Ruiken en proeven (1ga)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nectar H3 Waarnemen 

§3.4 Ruiken en proeven

• Nabespreking §3.3 Horen
• Werken aan §3.4 Ruiken en proeven

Leerdoelen

Je leert hoe je reukzintuig in je neus en de smaakzintuigen op je tong samenwerken bij het beoordelen van je eten.

 

• Je kent de onderdelen en de werking van de neus.

• Je kent de onderdelen en de werking van de tong

• Je kunt uitleggen hoe je iets proeft.

• Je kunt uitleggen hoe je verschillende geuren onderscheidt.

Hoe heten de zintuigcellen waar je mee kunt ruiken?

1. Reukharen
2. Reukzintuigcellen
3. Geurharen
4. Geurzintuigcellen

Hoe ruik je?

• Je ruikt met je reukzintuig
  
  
• Het reukzintuig is deel van
   het neusslijmvlies
  
  
• Geurstoffen komen via de 
   lucht bij de reukzintuigcellen 
  of reukharen 

0

Frits-ferdinand laat een hele vieze scheet. Zijn vriendin Beatrice ruikt deze en knijpt meteen haar neus dicht. Benoem de stappen die plaatsvinden bij Beatrice van het moment dat ze de scheet ruikt tot het moment dat ze haar neus dicht knijpt.
Gebruik de volgende termen in je antwoord: Geurstof, reukzintuig, prikkel, impuls, gevoelszenuw, hersenen, bewegingszenuw, spieren

Hoe proef je eten?

• Je tong is bedekt met kleine uitsteeksels, die noem je smaakpapillen.
  
  
• Tussen de smaakpapillen liggen de smaakzintuigen

Als je iets eet of drinkt komen er smaakstoffen op je tong. Die prikkelen de smaakzintuigen. De smaakzintuigen sturen vervolgens impulsen naar je hersenen

Vijf smaakzintuigen

                         Zoet

                                                                     Zout

Zuur

                                                                 Bitter

                        Umami (hartig)

Proeven met smaak én geur

Als je eet, proef je veel meer dan
5 smaken.

Dat komt doordat je ook ruikt.

Bij proeven voegen je hersenen de informatie van de smaakzintuigen en het reukzintuig samen.

Hierdoor proef je wat je eet.

Bron 4

Aan de slag!

Lezen §3.4 

Begrippenlijst maken van de dikgedrukte woorden

Het reukzintuig heeft invloed op de smaken die je kunt proeven.

1. ja
2. nee

Als je verkouden bent kunt je minder goed proeven.

1. ja
2. nee

0

Waardoor vind je iets lekker of vies?

Of je iets lekker vindt hangt af van de geur en de smaak, maar je gebruikt ook andere zintuigen:

• Je lichtzintuigcellen
   (Ziet het er lekker uit?)
  
• Je koude- en warmtezintuigen
   (Is het eten warm of koud?)
• Je tastzintuigen
   (Hoe is de structuur?)

Waardoor vind je iets lekker of vies?

Ook je eetgewoontes en ervaringen

spelen een rol bij wat je lekker vindt of niet. 

Jij bent niet gewend om bijvoorbeeld insecten te eten, terwijl dat in andere culturen heel normaal is.

Je smaak kan ook veranderen als je ouder wordt.

Is het reukzintuig nodig om het verschil tussen aardbeien en frambozen ranja proeven?

1. Ja
2. Nee

Welke zintuigen gebruik je allemaal om te bepalen of iets lekker is?

Geuren onderscheiden

Je neus bestaat uit verschillende typen zintuigcellen om geuren waar te nemen.

Aan de onderkant van een reukzintuigcel zit een receptor, een speciale vorm waar een geurstof aan vast kan hechten (net als een sleutel voor een slot).

Bestudeer "verschil in geuren onderscheiden"

1. Ruiken doe je met je?

2. Welk lichaamsdeel is naast je vingertopje, het meest gevoelig?

3. Waarmee kunnen wij de basissmaken proeven?

 ...........................

.....................................

 ......................................

neusslijmvlies

Tong

Smaakpapillen

Huiswerk

Begrippenlijst van de dikgedrukte woorden van §3.4

Opdracht 1 t/m 17 van §3.4 via Nectar Online