Par. 2.5: Oorlogen om vrijheid en macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Begintaak

1. Wat zijn mythen?

2. In welke goden geloofden de Grieken?

Zelfstandig en in stilte

3 minuten

Weet je het niet? Kijk in par. 2.4

Eerder klaar? Lees par. 2.5

Planning

27/10: Par. 2.2 Griekse stadstaten

30/10: Par. 2.3 Democratie en andere vormen van bestuur (Athene)

03/11:  Par. 2.3 Democratie en andere vormen van bestuur (Sparta)

06/11: Par. 2.4 Van mythen naar wetenschap

10/11:  Par. 2.5 Oorlogen om vrijheid en macht 

13/11: Par. 2.5 Oorlogen om vrijheid en macht + dossier inleveren

16/11: Par. 2.6 Alexander de Grote en het hellenisme.

20/11: Repetitie 

Vandaag

1. Opdrachten bespreken 

2. Uitleg par. 2.5

3. Opdrachten maken

4. Afsluiten

Doelen

1. Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Perzische oorlog?

2. Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Peloponnesische oorlog?
 

Kort herhaling par. 2.4

• Polytheïstische geloof.
  
• Onsterfelijken goden. Hadden menselijk eigenschappen.
  
• De belangrijkste goden woonden in de berg Olympos.
• Mythe (verhalen met een lesje)
• Tempels en offers brengen. 
• Festivals en de Olympische Spelen
• Wetenschappelijk denken

Wetenschappelijk denken (1)

• De Grieken handelden met andere volkeren, die ook andere goden, verhalen en verklaringen hadden voor natuurverschijnselen. 
• Filosofen: wilde de wereld om hun heen met hun eigen verstand verklaren. 
• Hun manier van denken leidde tot wetenschap.
• Onderzoeken bracht veel kennis op het gebieden als natuurkunde, wiskunde en sterrenkunde. 

Wetenschappelijk denken (2)

• Sokrates (5de eeuw, Athene)
• Wilde weten wat rechtvaadigheid of goedheid écht betekende.
• Liet geen schriftelijke werk.
• Plato

Uitleg par. 2.5: Oorlogen om vrijheid en macht

Oude Grieken vs Perzen: 

• Ionische Opstand
  
• Eerste Perzische Oorlog (492 v. Chr. tot 490 v. Chr.)
  
• Tweede Perzische Oorlog (480 v. Chr. tot 479 v.Chr.)

Athene vs Sparta:  

• Peloponnesische Oorlog (431 v.Chr. tot 404 v.Chr.)

De Perzische Oorlog: aanleiding (1)

In Perzie: de koningschap van de goden gekregen en hebben recht op totale macht.

De Perzen nemen veel Griekse koloniën over. 

Ionië, voormalige Griekse kolonië, was ontevreden over de hoge belastingen en hindering van het Griekse zeehandel. 

De Perzische Oorlog: aanleiding (2)

Er breekt een opstand in Ionië: De IONISCHE OPSTAND!

Athene en Eretria helpen Ionië te bevrijden.

De Perzen sloegen de opstand neer...

De Perzische Oorlog: aanleiding (3)

Darius I wilde compensatie (boete) van Athene, omdat ze Ionië hielp tijdens de Opstand.

Hij stuur twee boodschappers naar Athene, die worden vermoord. 

De Eerste Perzische Oorlog (1)

Darius I stuurde 600 schepen direct over zee, zij verwoesten het eiland Euboia en gaan door naar Marathon.

Atheense hooplieden overrompelen de Perzen (6400 tegen 192 doden).

Perzen trekken zich terug, sommige schepen vluchtten.

De Eerste Perzische Oorlog (2)

Conclusie: de Perzen verliezen de slag bij Marathon.

Een Atheense soldaat rende in één ruk van Marathon naar Athene (42km) om de overwinning te melden...

De Tweede Perzische Oorlog (1)

Darius I wilde wraak voor de nederlaag bij Marathon!

De Atheners gaan zich voorbereiden:

- Tweehonderd schepen bouwen met de opbrengst van nieuwe zilveraders.

- Bondgenootschappen sluiten met andere Griekse stadstaten (zoals Sparta).

De Tweede Perzische Oorlog (2)

Darius I werd opgevolgd door Xerxes.

De oorlog begint!:

- De bergpas Thermapylae (Leonidas en zijn 300 soldaten)

- Spartanen verloren de strijd.

- De Perzen verwoesten Athene (onbeschermd), de bewoners waren al gevlucht op hun schepen.

- De Perzen werden verslagen bij het eiland Salamis.

De Tweede Perzische Oorlog (3)

Koning van Sparta

Vocht in het slag van Thermopylae met 300 soldaten en verloor door verraad.

Wordt door alle Grieken geëerd als een held!

Athene na de Perzischen oorlogen

Periode van grote welvaart: 

• Perikles laat de akropolis opknappen.
• Veel bouwen - veel banen = bevolkingsgroei.
• Kunstenaars en filosofen.
• Athene was het centrum van de Griekse cultuur.

De Peloponnesische Oorlog (1)

Athene vs Sparta:

- Beide waren zo machtige dat ze een deel van de Griekse wereld overheersten.'

- Athene: zeebond. Moesten veel belasting betalen aan Athene, om het leger te betalen (berscherming tegen de Perzen).

- Sparta: bondgenoten. Het landleger het belangrijkste. 

De Peloponnesische Oorlog (2)

Sparta gewonnen! Hoe? Ze plunderde het platteland en verbrand de olijfbomen...

Gevolgen voor Athene: democratie werd tijdelijk opgegeven door Sparta en hun raad van dertig.

Muren breken die Athene verbond met de haven. 

Opdrachten maken

Par. 2.5 opdrachten  68, 72, 73, 75 en 78

Afsluiten

1. Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Perzische oorlog?

2. Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Peloponnesische oorlog?