10.5 De organen voor vertering

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

10.5 De organen voor vertering

Thema 10 voeding en vertering

Wat weten we al?

Leerdoelen 10.4

• Je kunt omschrijven wat vertering is.
• Je kent vijf verteringsklieren
• Je kunt de functie van darmperistaltiek omschrijven.

Begrippen 10.4

• Alvleesklier
• Darmperistaltiek
• Dunne darm
• Lever
• Maagsapklieren
• Speekselklieren
• Vertering
• Verteringsklieren
• Verteringssappen

Leerdoelen 10.5

• Je kunt de delen van het verteringsstelsel noemen met hun functies.
• Je kent de functies van speeksel en maagsap.

Mondholte

De vertering van voedsel begint in de mondholte.

Met je tanden en kiezen bijt je voedsel af en kauw je het in kleine stukjes.

In je mond vermeng je voedsel met speeksel, dit is een slijm.

Hierdoor kun je voedsel gemakkelijker doorslikken. 

Speeksel doodt ook bacteriën in voedsel.

Keelholte en slokdarm

• Met je tong duw je het voedsel vanuit je mondholte naar je keelholte.
• Als je voedsel achter in je mond komt, slik je vanzelf.
• Tijdens het slikken sluit de huig de neusholte af
• De huig ligt achter in de mond.
• Tegelijk sluit het strotklepje de luchtpijp af,
• Het voedsel kan dan alleen de slokdarm in.

Maag

• Je maag bewaart voedsel en vermengt het met verteringssappen. De maagspieren kneden het voedsel en vermengen het met maagsap.
• Maag bestaat onder andere uit water en maagzuur.
• Maagzuur is erg zuur en doodt bijna alle bacteriën.
• Stoffen in maagsap helpen bij de vertering van eiwitten.
• Maagsap wordt gemaakt in de maagsapklieren.
• Aan het eind van de maag zit een kringspier, de maagportier.
• De maagportie laat telkens maar kleine hoeveelheden voedsel door.

Twaalfvingerige darm

• De twaalfvingerige darm verbindt de maag met de dunne darm.
• In de twaalfvingerige darm komt alvleessap bij het voedsel.
• Alvleessap verteert eiwitten, koolhydraten en vetten.
• In de twaalfvingerige darm komt ook gal bij het voedsel.
• Gal wordt gemaakt in de lever. Vanuit de lever komt gal eerst in de galblaas. 
• Gal helpt bij de vertering van vetten.

Dunne darm

• In de wand van de dunnen darm liggen darmsapklieren.
• Deze verteringsklieren maken darmsap, deze maakt de vertering van eiwitten en koolhydraten af.
• De dunne darm neemt water en voedingstoffen op.
• De wand van de dunne darm heeft veel plooien, dit noemen we darmplooien. Hierop zitten allemaal uitstulpingen van de darmwand, deze noemen we darmvlokken.
• Door de grote oppervlakte kan de dunne darm water en voedingsstoffen opnemen, het bloed vervoert de voedingsstoffen naar alle cellen.

Dikke darm

• De voedselresten in de dikke darm bevatten nog veel water.
• In de dikke darm wordt bijna al het water uit de voedselresten gehaald. De brij van voedselresten wordt daardoor ingedikt.
• De ingedikte voedselresten gaan vanuit de dikke darm naar de endeldarm. 
• De endeldarm wordt afgesloten door een kringspier, de anus. 
• De endeldarm slaat voedselresten tijdelijk op, wanneer deze vol is, voel je dat je moet poepen.

Begrippen 10.5

• Anus
• Dikke darm
• Dunne darm
• Endeldarm
• Gal
• Galblaas
• Keelholte
• Kiezen

• Maag
• Maagzuur
• Mondholte
• Slokdarm
• Speeksel
• Tanden
• Tong
• Twaalfvingerige darm 

Ik kan nu

• Je kunt de delen van het verteringsstelsel noemen met hun functies.
  
• Je kent de functies van speeksel en maagsap.

Aan het werk!

Maken opdrachten 10.5: 1 t/m 8

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 10.5

Veel goed? -> Maken Samenhang H10