T2B1 - Ongeslachtelijke voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2: Voortplanting = nieuwe organismen maken

BS 1: Ongeslachtelijke voortplanting

Leerdoelen

2.1.1 Je kunt beschrijven op welke manieren er door ongeslachtelijke voortplanting nakomelingen ontstaan die genetisch identiek zijn aan de ouder.

2.1.2 Je kunt het verloop van de celcyclus beschrijven en de verschillende fasen benoemen.

Ongeslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

- 1 individu/ouder
- Geen geslachtsgemeenschap
- door celdeling
- nakomelingen zijn genetisch identiek
- natuurlijke of kunstmatige wijze

- kan bij dieren, bacteriën, schimmels en planten

Ongeslachtelijke voortplanting

1.  Stek (kunstmatig)
2. Deling
3. Uitlopers
4. Bol
5. Knol
6. Wortelstok
7. Weefselkweek (kunstmatig) 

Kunstmatig ongeslachtelijk

Stekken

Weefselkweek

Door mensen wordt de celdeling op gang gebracht. Nakomelingen uit ongeslachtelijke voortplanting noem je klonen.

klonen

https://mysciencesquad.weebly.com/ib-hl-35a4.html

https://mysciencesquad.weebly.com/ib-hl-35a4.html

Klonen bij planten, dieren en mensen

Klonen: celkerntransplantatie

Klonen: embryosplitsing

Argumenten geven 

ethisch argument 

* heeft met normen te maken, is het 'juist' om te doen?

* mens niet mag ingrijpen in de natuur, of dat dieren niet mogen worden gebruikt voor onderzoek.

biologisch argument

* bezwaren tegen klonen, omdat de nakomelingen soms afwijkingen hebben of jong overlijden

Staan (ja) zitten (nee)

• Het klonen van planten is toegestaan
  
• Het klonen van zeldzame dieren is toegestaan
  
• Het klonen van vee is toegestaan
  
• Het klonen van huisdieren is toegestaan
  
• Het klonen van menselijke embryo’s is toegestaan
  
• Het klonen van mensen is toegestaan

dieren in Nederland mag niet

Mensen mag nergens 

Geslachtelijke voortplanting

• Variatie in nakomelingen (voordelig als omgevingsfactoren niet constant zijn)
• Geslachtelijke voortplanting kost tijd, zoeken van een partner, zwangerschap.  

Ongeslachtelijke voortplanting 

• levert snel veel nakomelingen op
• geen partner nodig
• Alle nakomelingen zijn identiek, probleem bij verandering van omgeving

Binas 76A: Celcyclus

Celdeling

Belangrijk bij:

- ongeslachtelijke voortplanting

- groei

- herstel

4 fasen:

1. G1-fase
2. S-fase
3. G2-fase
4. M-fase (celdeling)

Celdeling (M-fase)

-

• Wat moet hier eerst gebeuren?

S-fase: DNA verdubbeling

->

Chromosoom kan uit 1 of 2 chromatiden bestaan.

Chromatiden

MITOSE      BINAS 76 B1

MITOSE        (M-fase)

BINAS 76 B1

2n = diploïd

2n            2n + 2n

Bioplek animatie - celgroei

https://www.bioplek.org/animaties/cel/celcyclus.html 

0

Aan de slag!

Wat?	Thema 2 - basisstof 1: maak opg. 1 t/m 11
Hoe?	Zelfstandig/in tweetallen (fluistertoon)
Hulp nodig?	check je boek/binas of vraag om hulp
Tijd:	30 min
Klaar?	Lees basisstof 2: geslachtelijke voortplanting

Aan de slag!

Welke organismen doen aan ongeslachtelijke voortplanting?

Wat is hét voordeel van
geslachtelijke voortplanting?