Wet BIG

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wet BIG

Leerdoelen

• Je weet waarvoor de Wet Big dient

• Je kunt uitleggen wat voorbehouden, risicovolle en overige handelingen voor verzorgenden inhouden

• Je kunt uitleggen onder welke drie voorwaarden jij als verzorgende een voorbehouden handeling mag uitvoeren

Achtergrond casus 

Je bent een student Verzorgende IG en loopt stage in een verpleeghuis. Je hebt de verantwoordelijkheid om medicatie toe te dienen aan bewoners. De Wet BIG (Beroepen in de individuele Gezondheidszorg) speelt hierbij een cruciale rol.

 

 

• Tijdstip: Elke ochtend om 10:00 uur

• Controle: Bloedsuikerwaarde meten voor en na toediening

Casus 

Je werkt op een afdeling waar ouderen met dementie verblijven. Mevrouw De Vries, een 78-jarige bewoonster, heeft diabetes type 2 en gebruikt dagelijks insuline. Ze heeft moeite met het herinneren van haar medicatie-inname en is afhankelijk van jouw ondersteuning.

Situatie

Het is 10:00 uur 's ochtends. Je hebt de medicatieronde en moet mevrouw De Vries haar insuline toedienen. Je hebt de volgende informatie:

• Medicatie: Insuline (dosering: 20 eenheden)

• Toedieningswijze: Subcutaan (onderhuids)

• Tijdstip: Elke ochtend om 10:00 uur

• Controle: Bloedsuikerwaarde meten voor en na toediening

Stappen die je moet volgen

1. Identificatie: Controleer de identiteit van mevrouw De Vries aan de hand van haar polsbandje en vraag naar haar geboortedatum.

2. Voorbereiding: Was je handen en verzamel de benodigde materialen (insulinepen, naald, wattenbolletje).

3. Controle: Meet de bloedsuikerwaarde van mevrouw De Vries met een glucosemeter.

4. Toediening: Dien de insuline subcutaan toe in de buikstreek (volgens protocol).

5. Nazorg: Noteer de toediening in het zorgdossier, observeer mevrouw De Vries op eventuele bijwerkingen en rapporteer aan de verpleegkundige.

Wet BIG

Wet BIG aspecten

• Als student Verzorgende IG mag je onder toezicht van een bevoegde zorgverlener (bijvoorbeeld een verpleegkundige) medicatie toedienen.

• Je moet bekwaam zijn in het uitvoeren van deze handeling. Raadpleeg het BIG-register om je bevoegdheid te controleren.

• Houd je aan de WGBO (Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst) en respecteer de rechten van mevrouw De Vries.

Waar gaat de wet BIG over...

• De Wet BIG gaat over de beroepen in de individuele gezondheidszorg. 
• Het doel van de Wet BIG is te zorgen dat de kwaliteit van onze gezondheidszorg hoog is en blijft.
• De Wet BIG (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) staan onder meer regels en normen om patiënten te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door zorgverleners.

BIG register

Het BIG-register is een databank die voortkomt uit 

de Wet BIG 

In het BIG-register staan zorgverleners geregistreerd. Het BIG-register geeft duidelijkheid over de bevoegdheid van een zorgverlener. Iedereen kan het register raadplegen.

Wie valt er onder de wet BIG...

• De Wet BIG verdeelt beroepen die onder deze wet vallen in 3 groepen: volgens hun wettelijke artikelnummer: artikel 3-, 34- en artikel 36a-beroepen.                                                                                             Wettelijk erkende specialismen vallen onder artikel 14. 

Alleen artikel 3-beroepen moeten geregistreerd staan in het BIG-register en vallen onder het tuchtrecht.

https://www.bigregister.nl/registratie/nederlands-diploma-registreren/wet--en-regelgeving

Verpleegtechnische handelingen

Gedurende je werkzaamheden kom je handelingen tegen die technisch van aard zijn en specifieke deskundigheid vereisen: de verpleegtechnische handelingen. Deze zijn onderverdeeld in: 

• Ricisovolle handelingen
• Voorbehouden handelingen
• Overige handelingen

Kan jij een risicovolle handeling opnoemen?

Voorbeelden van Risicovolle handelingen

• Toedienen van sondevoeding
• Spoelen van de blaas
• Verzorgen van een stoma
• Verrichten van complexe wondzorg
• Hanteren van domotica (dit zijn technologische middelen). 

Kan je een voorbehouden handeling opnoemen?

Voorbeelden Voorbehouden handelingen

• Katheteriseren van de blaas bij een vrouw
• Inbrengen van een neusmaagsonde
• Subcutaan injecteren
• Intramusculair injecteren
• Intraveneus injecteren
• Uitvoeren van een hielprik bij pasgeborene

Voorbehouden handelingen

Er zijn 14 categorieën voorbehouden handelingen die zijn beschreven voor de diverse beroepen

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voorbehouden-handelingen/vraag-en-antwoord/voorbehouden-medische-handelingen

Er zijn veertien groepen van voorbehouden handelingen in de wet opgenomen. Binnen drie groepen daarvan mag jij als verzorgende IG handelingen uitvoeren

Deze drie groepen zijn:

• Inbrengen van een buis in de lichaamsholte, zoals het katheteriseren van de blaas en inbrengen van een maagsonde
• Inspuiten van een middel via een holle naald in lichaamsweefsel of bloedvat, zoals bij de toediening van medicijnen of oplossingen per injectie of per infuus
• Verwijderen van vocht of weefsel uit een orgaan met behulp van een naald, zoals bij bloedafname (venapunctie) en de hielprik bij de pasgeborene.

Je mag als verzorgende niet binnen elke groep alles uitvoeren. Je mag alleen handelingen zelfstandig uitvoeren die behoren tot jouw deskundigheidsgebied.

Kan je een "overige handeling" opnoemen?

Overige handelingen

Overige handelingen vormen niet direct een risico voor schade voor de zorgvrager.

Het is wel belangrijk om bij elke handeling het protocol te volgen en deskundig en zorgvuldig te werk te gaan

Voorbeelden van overige handelingen zijn: 

• Meten van de temperatuur, pols, zuurstof (saturatie)
• opvangen van urine en ontlasting voor onderzoek
• aantrekken van steunkousen
• meten van de blaasinhoud (maken van een bladderscan)
• verwisselen van een urineopvangzak

Kan je in eigen woorden uitleggen wat bevoegd is?

Bevoegd

Bevoegd ben je door opleiding verpleegkunde. Je hebt een MBO verzorgende IG of verpleegkunde gedaan. Daardoor ben je bevoegd om bijvoorbeeld te injecteren. 

Of je bent helpende plus. In sommige organisaties mag je dan bijvoorbeeld medicatie aanreiken. Bevoegd is dus een combinatie van opleiding en organisatieregels.

Kan je in eigen woorden uitleggen wat bekwaam is?

Bekwaam

Bekwaam gaat over jou als zorgprofessional. 

Ben ik vaardig? Weet ik voldoende? Kan ik dit? Bekwaam bestaat uit een kenniscomponent en een vaardigheidscomponent. 

Bijv. injecteren:  actuele kennis over injecteren, medicatie en wet BIG (Learnbeat,  Digibib, Iqualify). 

Je de handeling zelf goed kan uitvoeren:  Skillslab en BPV(consortium werkproces B1-K1-W4)

Tuchtrecht

• Het tuchtrecht in de gezondheidszorg is een bijzondere vorm van rechtspraak, waarbij het tuchtcollege beoordeelt of een arts of andere zorgverlener heeft gewerkt volgens de geldende professionele standaard.

• Het tuchtrecht is bedoeld om de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bevorderen en te bewaken, en om de patiënt te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van een zorgverlener.

Niet zelfstandige bevoegdheid

Een arts bepaalt als zelfstandig bevoegde beroepsbeoefenaar of er een katheter moet worden ingebracht.

Een verzorgende IG is niet zelfstandig bevoegd om hiertoe te besluiten. 

Zij mag deze voorbehouden handeling wel uitvoeren in opdracht van een zelfstandig bevoegde beroepsbeoefenaar.

Een zelfstandig bevoegde arts mag een opdracht alleen geven onder de volgende vier voorwaarden:

• de zelfstandig bevoegde staat in een bepaalde werkverhouding tot de verzorgende. Niet iedere arts mag zomaar een opdracht geven.
• De zelfstandig bevoegde mag redelijkerwijs aannemen dat de verzorgende bekwaam is om de handeling te verrichten
• De zelfstandig bevoegde geeft aanwijzingen als dat redelijkerwijs nodig is
• De zelfstandig bevoegde houdt toezicht en heeft de mogelijkheid van tussenkomst als dat redelijkerwijs nodig is

Drie voorwaarden

Als verzorgende IG moet je aan drie voorwaarden voldoen om de voorbehouden handeling als niet zelfstandig bevoegde te mogen uitvoeren. Je mag de handeling alleen uitvoeren als: 

• Jij de opdracht krijgt van een zelfstandig bevoegde
• jij jezelf redelijkerwijs bekwaam vindt om de handeling goed uit te voeren
• jij eventuele aanwijzingen van een zelfstandig bevoegde opvolgt

Wat heb je geleerd over de wet BIG?

Evalueren

Huiswerkopdracht

Verdiep je in de temperatuurregulatie (zie it's learning, skills leerjaar 2)