H6: Scheidingsmethoden les 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H6: Scheidingsmethoden 2

Hallo! 

Deze les gaat over scheiden in de industrie. In deze les gaan we kijken naar twee nieuwe scheidingsmethoden.

Misschien handig om weer even op een rijtje te zetten wat we nog weten over mengsels en die andere scheidingsmethoden..!

Het is een flinke quiz, dus mocht je er nog niet helemaal klaar voor zijn, neem dan nog een keer goed de les 

H2: Scheidingsmethoden 1 en paragraaf 2.1 en 2.2 door.

Hier komt de quiz!

Welk van de volgende afbeeldingen is GEEN oplossing?

1. 
2. 
3. 
4. 

Welk van de onderstaande uitspraken is/zijn juist?
1) Een oplossing is troebel
2) Een oplossing is een mengsel

1. (1) Juist (2) Juist
2. (1) Onjuist (2) Juist
3. (1) Juist (2) Onjuist
4. (1) Onjuist (2) Onjuist

Welk van de onderstaande uitspraken is/zijn juist?

1) Dit mengsel is een suspensie

2) Dit mengsel bevat een vloeistof en een vaste stof

1. (1) Juist (2) Juist
2. (1) Onjuist (2) Juist
3. (1) Juist (2) Onjuist
4. (1) Onjuist (2) Juist

Welk van de onderstaande mengsels is GEEN emulsie?

1. 
2. 
3. 
4. 

Welk van de onderstaande uitspraken is/zijn juist?
1) Een emulsie is een mengsel van water en vet
2) Een emulsie bevat een emulgator

1. (1) Juist (2) Juist
2. (1) Onjuist (2) Juist
3. (1) Juist (2) Onjuist
4. (1) Onjuist (2) Juist

Wat zie je ontstaan als je  water en olie probeert te mengen zonder emulgator?

1. Emulsielaag
2. Micel
3. Tweelagensysteem
4. Oplossing

Rook is een mengsel van een ..(1).. in een
..(2)..

1. (1) Vloeistof (2) Gas
2. (1) Gas (2) Vloeistof
3. (1) Vaste Stof (2) Vloeistof
4. (1) Vaste stof (2) Gas

Nevel is een mengsel van een ..(1).. in een
..(2)..

1. (1) Vloeistof (2) Gas
2. (1) Gas (2) Vloeistof
3. (1) Vaste Stof (2) Vloeistof
4. (1) Vaste stof (2) Gas

Schuim is een mengsel van een ..(1).. in een
..(2)..

1. (1) Vloeistof (2) Gas
2. (1) Gas (2) Vloeistof
3. (1) Vaste Stof (2) Vloeistof
4. (1) Vaste stof (2) Gas

Op basis van welke stofeigenschap berusten de volgende scheidingsmethoden?

Dichtheid

Deeltjesgrootte

Oplosbaarheid

Kookpunt

Bezinken

Centrifugeren

Filtreren

Extraheren

Indampen

Destilleren

Hoe noemen we de stoffen bij (1) en (2)?

1. (1) Residu (2) Filtraat
2. (1) Destillaat (2) Filtraat
3. (1) Filtraat (2) Residu
4. (1) Residu (2) Destillaat

Hoe noemen we de stoffen bij (4) en (9)?

1. (4) Residu (9) Filtraat
2. (4) Destillaat (9) Filtraat
3. (4) Filtraat (9) Residu
4. (4) Residu (9) Destillaat

Hoe ging het? Het je de meeste vragen in een keer goed?

😒🙁😐🙂😃

Wat ging er nog niet zo goed?

1. Je kunt uitleggen hoe adsorptie met actieve kool werkt;
2. Je kunt uitleggen wat chromatografie is;
   
3. Je kunt uitleggen wat wordt verstaan onder de mobiele en de stationaire fase;
   
4. Je kunt de scheiding met behulp van papierchromatografie beschrijven;
   
5. Je kunt toepassingen van adsorptie en chromatografie toelichten.
   

Okee, nu we goed opgewarmd zijn, en de stof van de H2 §2.1 en §2.2 hebben herhaald, kunnen we gaan kijken naar de leerdoelen van deze les:

1. Je kunt uitleggen hoe adsorptie met actieve kool werkt;
2. Je kunt uitleggen wat chromatografie is;
   
3. Je kunt uitleggen wat wordt verstaan onder de mobiele en de stationaire fase;
   
4. Je kunt de scheiding met behulp van papierchromatografie beschrijven;
   
5. Je kunt toepassingen van adsorptie en chromatografie toelichten.
   

Lees nu eerst paragraaf 6.1 

(VWO: blz. 173)

Houdt daarbij de leerdoelen in je achterhoofd!

Je hebt gelezen dat het erg belangrijk is voor de chemische industrie om efficiënt te kunnen scheiden.

Het zuiveren van drinkwater en medicijnen zijn enkele voorbeelden van belangrijke producten, waar gebruik wordt gemaakt van chemische scheiding.

Je gaat in de volgende slide kijken naar een demo adsorptie.

Kijk het hele filmpje af!

Aan het einde van het filmpje zit een open vraag.

03:32

Op basis van welke stofeigenschap wordt gescheiden bij adsorptie?

Adsorberen

Scheiden op basis van aanhechtingsvermogen aan het adsorptiemiddel.

Vaste stoffen uit oplossingen scheiden.

Vaste stof aan adsorptiemiddel

Bij adsorptie wordt gebruik gemaakt van een adsorptiemiddel. Het adsorptiemiddel bindt zich aan een stof uit het mengsel. Later kan het adsorptiemiddel uit het mengsel worden verwijderd.

Adsorptie

Verschil in aanhechtingsvermogen
 aan een adsorptiemiddel

Actieve kool

Afvalstoffen hechten aan oppervlak

De rest kan ongehinderd door het filter

Veel scheuren en poriën--> groot oppervlak

Adsorberen is dus een scheidingsmethode dat berust op aanhechtingsvermogen. De moleculen binden zich aan de buitenkant van het adsorptiemidden

Actieve kool is een veelgebruikt adsorptiemiddel in de chemische industrie. Het kan gebruikt worden om zowel vloeistoffen als gassen te reinigen van ongewenste stoffen.

ADsorptie en ABsorptie

LET OP!

Er is een verschil tussen adsorptie en absorptie: 

• Adsorptie: moleculen hechten 

zich aan de buitenkant van het adsorptiemiddel.

• Absorptie: moleculen dringen het materiaal binnen.  

Chromatografie

Om te kijken of een mengsel zuiver is, kunnen we gebruik maken van chromatografie (chromo = kleur).

Chromatografie

Op het plaatje kun je goed zien dat niet alle gebruikte stiften zuivere stoffen bevatten. Deze methode, waarbij papier gebruikt wordt, noemen we papierchromatografie.

Chromatografie

Bij papierchromatografie maak je gebruik van een loopvloeistof. In deze vloeistof lossen de stoffen uit de stift op en reizen mee omhoog door het papier.

Chromatografie

Omdat de loopvloeistof kan bewegen, noemen we dit ook wel de mobiele fase (mobiel = beweeglijk). Het papier noemen we de stationaire fase (stationair = onbeweeglijk)

Chromatografie

Op het rechterplaatje zie je dat de inkt uit de stift nu bestaat uit verschillende kleuren. Dit komt omdat sommige kleurstoffen langer mee kunnen reizen met de mobiele fase dan andere stoffen

Rf-waarde

De afstand die een bepaalde stof kan afleggen door de loopvloeistof, zegt iets over de eigenschappen van die stof.

Rf-waarde

Rf-waarde

De Rf-waarde kun je berekenen met:          (in centimeters).

Rf-waarde

​B​​A​​

• Hoe hoger de Rf-waarde, hoe beter de stof was opgelost in de loopvloeistof (mobiele fase).

• Hoe lager de Rf-waarde hoe beter de stof hecht aan het papier

    (stationaire fase).

Voor volgende week maak je de volgende opdrachten uit 6.1:
VWO: 3-4-6-8-9-10-11-12
HAVO: 1-2-3-4-5-6-7-8-9-12

Hoe gingen de opdrachten?

😒🙁😐🙂😃

Wat vond je moeilijk?

Rf-waarde

Om af te sluiten gaan we kijken of we de leerdoelen van deze les behaald hebben.

Natuurlijk doen we dat met een quiz! En een korte reflectie.

Neem als het nodig is nog eens goed deze les door. Probeer daarna de quiz te maken zonder te spieken.

Welke scheidingsmethoden zijn hier afgebeeld?

1. Destillatie en absorptie
2. Adsorptie en bezinking
3. Adsorptie en absorptie
4. Absorptie en filtratie

Welke scheidingsmethod is hier afgebeeld?

1. Destillatie
2. Adsorptie
3. Absorptie
4. Filtratie

Adsorberen is scheiden op basis van...

Scheiding met (papier)chromatografie berust eigenlijk op twee stofeigenschappen. Welke zijn dit?

Juist of onjuist?

Hoe hoger de rf-waarde, hoe beter de stof was opgelost in de mobiele fase.

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist?

Hoe lager de rf-waarde, hoe slechter de stof hecht aan de stationaire fase.

1. Juist
2. Onjuist

1. Je kunt uitleggen hoe adsorptie met actieve kool werkt;
2. Je kunt uitleggen wat chromatografie is;
   
3. Je kunt uitleggen wat wordt verstaan onder de mobiele en de stationaire fase;
   
4. Je kunt de scheiding met behulp van papierchromatografie beschrijven;
   
5. Je kunt toepassingen van adsorptie en chromatografie toelichten.
   

Kijk, voordat we gaan evalueren, nog eens goed naar de leerdoelen van deze les:

Hoe ging de les? Heb je de leerdoelen behaald?

😒🙁😐🙂😃

Wat vond je makkelijk/moeilijk?