M7 H2 Economische kringloop H2.3 betalingsbalans

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

M7 H2 Economische kringloop H2.3 betalingsbalans

Leerdoelen:

- Ik kan uitleggen hoe verschillende internationale handelsstromen geboekt worden op de goederen- en kapitaalrekening van de betalingsbalans.

Economische kringloop - Vragen?

• Y = C + B + S
• Y = C + I + O + E - M
• Overheidssaldo = B - O 
• Particulier spaarsaldo = S - I 
• Nationaal spaarsaldo = (S-I) + (B-O)
• Uitvoersaldo = E - M
• (S-I) + (B-O) = (E-M)

Betalingsbalans

Op een betalingsbalans staan de geldstromen van en naar het buitenland als gevolg van handel. Als het geld het land uitgaat, staat het op de uitgavenkant. Als er geld het land inkomt, staat het op de ontvangstenkant.

Hoogoven voert ijzererts in

Een Nederlandse onderneming bouwt een haven in Saoedi Arabië

Philips ontvangt dividend van een dochteronderneming in de VS

Nederland verstrekt India een lening

Kameroen betaalt aflossing van een door Nederland verstrekte lening

Nederlandse toeristen verblijven in het buitenland

Overschot & tekort

Een groter wordend overschot, of een kleiner wordend tekort, heet een verbetering van de betalingsbalans.

Andersom, een verslechtering van de betalingsbalans, betekent dat het tekort groter wordt, of het overschot afneemt.

Buitenlandse valutareserve 

Het saldo van de betalingsbalans geeft aan wat er met de deviezenvoorraad van een land gebeurt.

De deviezenvoorraad (ook wel buitenlandse valuta reserve) is - zeg maar - de hoeveelheid buitenlands geld van een land, die gebruikt wordt voor internationale handel.

Bij een tekort op de betalingsbalans gaat er meer geld uit dan er in komt, dus neemt de deviezenvoorraad af. Bij een overschot op de betalingsbalans neemt de deviezenvoorraad dus toe.

Voorbeeld: overschot op de betalingsbalans

Wanneer een land een overschot op de betalingsbalans heeft, ontvangt het land in meer geld uit het buitenland dan dat zij in die periode moeten betalen aan het buitenland. 

Er wordt dan per saldo geld ontvangen uit het buitenland.

Iedereen die geld ontvangt uit het buitenland wil graag betaald worden in de eigen munt. Daarom moet het buitenland haar eigen munten omruilen. Die vreemde valuta komen op die manier terecht in de valutareserve bij de Centrale Bank.

Voorbeeld: tekort op de Betalingsbalans

Wanneer een land een tekort op de betalingsbalans heeft, moet het in die periode meer betalen aan het buitenland dan zij in die periode ontvangen uit het buitenland. 

Er moet dus per saldo betaald worden aan het buitenland.

Voor die betaling aan het buitenland moet het land de munt hebben van degene die het geld wil ontvangen.

Die vreemde valuta zitten in de valutareserve bij de Centrale Bank.

Een land kan daarom niet permanent een tekort op de betalingsbalans hebben, omdat op een gegeven moment de voorraad vreemd geld op raakt. Een tekort kan dan alleen nog maar als het andere land het accepteert als een schuld.

Saldo lopende rekening = 200 mld.
Saldo kapitaalrekening = 150 mld.
De deviezenvoorraad neemt ...

1. af met € 50 mld.
2. toe met € 50 mld.
3. toe met € 150 mld.
4. toe met € 350 mld.

Oefenopgave 1: betalingsbalans

Hieronder staat een aantal gegevens m.b.t. een BB:

Export goederen                                              155 miljard

Import goederen                                              145 miljard

Saldo dienstenrekening                                 + 5 miljard

Ontvangen primaire inkomens                    50 miljard

Betaalde primaire inkomens                         35 miljard

Ontvangen inkomensoverdrachten              5 miljard

Betaalde inkomensoverdrachten                 25 miljard

Saldo van de kapitaalrekening                    - 20 miljard
 

Geef antwoord op de volgende vragen:

a) Is er per saldo meer uitvoer of meer invoer van diensten geweest?

b) Hoeveel bedraagt het handelsoverschot of –tekort?

c) Hoeveel bedraagt het saldo op de lopende rekening?

d) Is er een materieel overschot of materieel tekort op de betalingsbalans? Hoeveel bedraagt dit overschot of tekort?

e) Met hoeveel veranderen de officiële reserves? 

Uitwerking oefenopgave 1

a) Er is meer geld ingekomen dan er uitgegaan; er is dus meer uitvoer dan invoer geweest.

b) Export goederen – import goederen 

= 155 miljard – 145 miljard = 10 miljard.

Saldo diensten = 5 miljard

Handelsoverschot = 10 + 5 = 15 miljard

c)  Goederenrekening:                                                 + 10 miljard

      Dienstenrekening:                                                   +  5 miljard

      Inkomensrekening: 50 – 35 =                             + 15 miljard

      Inkomensoverdrachtenrekening: 5 – 25 =    - 20 miljard

                              saldo lopende rekening:                + 10 miljard