3.4+3.5+3.6

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

3.4+3.5+3.6 Belasting op inkomsten

Leerdoelen

Herkennen en uitleggen waarop belastingen gebaseerd zijn:

Drie beginselen: draagkracht, profijt en solidariteit

Herkennen en uitleggen van verschillende belastingstelsels:

Progressief, proportioneel en degressief

De inkomstenbelasting berekenen:

belasting op loon (box 1)

belasting op winst (box 2)

belasting op vermogen (box 3)

Voor eindexamen

Belastingstelsels, beginselen en box 1 is het belangrijkste!

Draagkrachtbeginsel

De inkomstenbelasting in Nederland is gebaseerd op het draagkrachtbeginsel.

Hoe meer inkomsten je hebt, hoe hoger belastingtarief je moet betalen.

Belastingtarief is het percentage dat je moet afstaan van je inkomen. 

De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

Profijtbeginsel

Sommige belastingen in Nederland zijn gebaseerd op het profijtbeginsel. Je hoeft alleen belasting te betalen als je ergens profijt/voordeel van hebt. Dat betekent als je er gebruik van maakt.

Voorbeelden:
Hondenbelasting
Tolwegen (buitenland)

Solidariteitsbeginsel

Iedereen betaalt mee om mensen zonder inkomen te helpen.

Het solidariteitsbeginsel komt terug in de sociale premies. Een deel van de inkomstenbelasting in Nederland bestaat uit sociale premies. Als je werkt en inkomen hebt betaal je sociale premie voor anderen die dat niet hebben. Het rijke of gezonde deel van de samenleving betaalt op die manier de kosten van de arme of de zieke mensen . Zo zijn we solidair met elkaar. Solidair betekent dat je een gevoel van saamhorigheid hebt en bereid bent elkaar te helpen.

Voorbeelden die betaald worden uit sociale premies:
Zorgtoeslag
Huurtoeslag

Uitkeringen

Belastingstelsels

Progressief: Hoe meer iemand verdient, hoe hoger het belastingtarief wordt. Iemand die meer verdient moet sowieso al meer belasting betalen, bij een progressief stelsel gaat het belastingtarief (het te betalen belastingpercentage) omhoog als het inkomen stijgt.

Bijvoorbeeld: Iemand die 50.000 euro verdient heeft een gemiddeld belastingtarief van 40% en iemand die 30.000 euro verdient een gemiddeld  belastingtarief van 30%.

Belastingstelsels

Proportioneel: De belasting die iemand moet betalen neemt steeds met dezelfde proportie (=hoeveelheid) toe naarmate het inkomen toeneemt. Iedereen heeft hetzelfde belastingtarief of je nu veel of weinig verdient.
Degressief: Het tegenovergestelde van progressief. Naarmate het inkomen toeneemt daalt het gemiddelde belastingtarief.

Aan welk beginsel kun je progressieve belastingen het beste koppelen?

1. Profijtbeginsel
2. Draagkrachtbeginsel
3. Solidariteitsbeginsel

Inkomstenbelasting berekenen

De inkomstenbelasting wordt berekend over een jaar.
De inkomstenbelasting is verdeeld over 3 boxen

box 1: loon

box 2: winst

box 3: vermogen

Op de volgende slides staan voorbeelden hoe je dit kunt berekenen.

Inkomstenbelasting voorbeeld overzicht

Eigenwoningforfait: percentage van de WOZ-waarde van je eigen woning

Hypotheekrenteaftrek: de rente die je in een jaar hebt betaald voor je hypotheek

Giften: een bedrag dat je hebt geschonken aan een goed doel

Heffingskortingen: Kortingen die je krijgt op de te betalen belasting, er zijn verschillende heffingskortingen, afhankelijk van je situatie heb je daar recht op of niet.  De algemene heffingskorting heeft iedereen recht op.

Besteedbaar inkomen: inkomen na belasting

Belasting: inkomstenbelasting uit box 1, hoe berekenen komt na de quizvragen, slide 18+19

Eigenwoningforfait: wie betalen meer, rijke of arme mensen?

1. rijke mensen
2. arme mensen

Rijke mensen hebben een duurdere woning, dus betalen ze meer eigenwoningforfait (percentage van de WOZ-waarde)

Het eigenwoningforfait heeft een:

1. degressief effect op de inkomstenbelasting
2. progressief effect op de inkomstenbelasting
3. proportioneel effect op de inkomstenbelasting

Hypotheekrenteaftrek: Voor wie is de aftrek hoger? Rijke mensen of arme mensen?

1. Rijke mensen
2. Arme mensen

Rijke mensen hebben een (duurder) huis met een hogere hypotheek, zij betalen meer rente dus kunnen meer aftrekken.

+ Rijke mensen zitten met hun belastbaar inkomen in de hoogste schijf, aftrekken bespaart hun meer belasting dan iemand in een lagere schijf.

De hypotheekrenteaftrek heeft een:

1. degressief effect op de inkomstenbelasting
2. progressief effect op de inkomstenbelasting
3. proportioneel effect op de inkomstenbelasting

Algemene heffingskorting (3000 euro) Wie heeft hier relatief meer voordeel van?

1. Rijke mensen
2. Arme mensen

Iemand die alleen een klein bijbaantje heeft een belastbaar inkomen wat lager is dan 3.000 euro, de korting van 3.000 euro is dan relatief veel meer dan iemand met een miljoenensalaris.

De algemene heffingskorting zorgt er ook voor dat veel van jullie met een bijbaantje geen belasting hoeven te betalen/belasting terugkrijgen.

De algemene heffingskorting heeft een:

1. degressief effect op de inkomstenbelasting
2. progressief effect op de inkomstenbelasting
3. proportioneel effect op de inkomstenbelasting

Berekening belasting box 1: schijventarief

Belastbaar inkomen: € 55.000

Schijf 1: 18.000 : 100 x 32 = € 5.760
Schijf 2: (33.000-18.000) : 100 x 40 = € 6.000
Schijf 3: (55.000-33.000) : 100 x 42 = € 9.240

Belasting box 1 = 5.760 + 6.000 + 9.240 = € 21.000

Gemiddeld belastingtarief box 1 = belasting box 1 : belastbaar inkomen x 100
                                       = 21.000 : 55.000 x 100 = 38,2%

Belangrijke tips

Een veel gemaakte fout is bij een bruto-inkomen van € 55.000 over heel het bedrag 42% te berekenen.

Dit kun je voorkomen door de schijven te tekenen en in te kleuren tot aan het gegeven bruto-inkomen. Dan zie je dat je verschillende tarieven moet berekenen.

Zelf oefenen

Opdracht uitgedeeld in de les.

Het schijventarief is een voorbeeld van:

1. Progressieve belastingen
2. Proportionele belastingen
3. Degressieve belastingen

Schijf 1 : 0 t/m 23.000 euro (30%)
Schijf 2: 23.001 euro en meer (50%)
Bereken de inkomstenbelasting met een belastbaar inkomen van 40.000 euro

1. 20.000 euro
2. 15.400 euro

Box 2 en box 3

Komen niet vaak terug op het eindexamen. Gaan we daarom wat sneller doorheen. 

Berekening belasting box 2

Box 2 gaat over belasting op winst van bedrijven. Deze belasting noemen we vennootschapsbelasting. De tarieven die op dit moment gelden zijn zoals de afbeelding hiernaast.

Berekening belasting box 3

In box 3 wordt de belasting berekent die je over je vermogen moet betalen, dit heet vermogensrendementsheffing. Zoals je eerder hebt gehad kan je door te sparen (rente) of beleggen (dividend en/of koerswinst) geld verdienen. Doordat dit kan moet je daarover inkomstenbelasting betalen, want het zorgt net als een baan voor inkomen. Tot een bepaald bedrag hoef je geen vermogensendementsheffing te betalen. Dat heet het heffingsvrij vermogen. 

Voorbeeld

Vermogen op spaarrekening         = 150.000 euro

rente op spaarrekening                    = 2%

Heffingsvrij vermogen                      = 100.000 euro

Belastbaar vermogen                        = 150.000 - 100.000 = 50.000 euro

belastingtarief box 3                          = 30%

Belasting box 3                                     = (belastbaar vermogen : 100 x rentepercentage) : 100 x belastingtarief box 3

rente over belastbaar vermogen  =50.000 : 100 x 2 = 1.000 euro.
Belasting box 3                                      = 1.000 : 100 x 30 = 300 euro.