Ambulante compressie therapie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

ACT

Ambulante compressie therapie

Hoe zit je er aan het begin van deze les bij?

😒🙁😐🙂😃

Aan het eind van de les kun je in eigen woorden vertellen:

• Wanneer je ACT wel en niet kunt toepassen
• Welke zwachtels je wanneer gebruikt
• Hoe je moet zwachtelen bij ACT
• Waar je op moet letten bij ACT
• Wanneer je ACT kun vervangen door steunkousen
  
  Wat zijn je eigen leervragen over ACT?

Wat weet je al van ACT?

Doel van ACT

• Oedeem  wegkrijgen of weghouden
• Betere doorbloeding en daardoor
  betere wondgenezing (bij ulcus cruris).

ACT bij welke aandoeningen?

• Oedeem door veneuze insufficiëntie
  
• Ulcus cruris 
• Diepe veneuze trombose
  
• Lymfoedeem
• Erysipelas (wondroos)
• Tromboflebitis
  
• Varices.

Contra-indicaties ACT

• Ernstige cardiale problemen
  
• Bij (het vermoeden van) arteriele doorbloedings-stoornissen
• Bij een allergie voor rubber of andere bestanddelen uit het   compressiemateriaal.

Wat is een ulcus cruris?

1. Chronische open wond
2. Hartafwijking
3. Spataderen
4. Trombose

Welke zwachtels zijn er?

Korterek zwachtels

Langerek zwachtels

Zinklijmverband

Meerlaagse verbanden.

Rustdruk en werkdruk

• Rustdruk= de druk die een zwachtel uitoefent op een liggend been
  
  
• Werkdruk = de druk die een zwachtel uitoefent tijdens het lopen.

Soorten zwachtels

Korterek zwachtel	Hoge werkdruk Lage rustdruk
Langerek zwachtel	Lage werkdruk Hoge rustdruk
Zinklijmverband	Hoge werkdruk Lage rustdruk
Meerlaagsverbanden	Gemiddelde werkdruk Gemiddelde rustdruk

Welke zwachtel is het meest geschikt voor een zorgvrager die altijd in de rolstoel zit?

1. Korterek zwachtel
2. Langerek zwachtel
3. Zinklijmverband
4. Meerlaagsverband

Hoe werken de zwachtels?

• Verhoogde druk op de weefsels perst oedeem
  terug in het vaatstelsel
  
• Het lopen verhoogt de verwerking
  
• Verwijde vaten worden samengedrukt zodat de kleppen weer functioneren
  
• De overdruk in het vaatstelsel neemt hierdoor af.

Ambulante compressie therapie

www.vilansprotocollen.nl

• De eerste zwachtel over de voet van de binnenkant voet naar buitenkant voet vlak onder de tenenrij
  
• Vervolgens een slag naar de hiel, waarbij 2/3 van de zwachtel naar boven wijst en 1/3 naar beneden
  
• Daarna een slag over de hielpunt en vervolgens om het enkelgewricht.

• De volgende slag naar boven over de enkelknobbels
  
• Volg de vorm van het been en laat de zwachtel het werk doen, maar houdt de spanning op de zwachtel
  
• Twee centimeter onder de knie eenmaal rondom het been, zwachtel niet aantrekken
  
• Zwachtel gaat dan, de vorm van het been volgend, meestal weer naar beneden
  
• De tweede zwachtel in tegengestelde richting aanbrengen.
• 
  

Hoe zwachtel je de tweede zwachtel?

1. Hetzelfde als de eerste
2. Tegengesteld aan de eerste
3. Van de knie naar de voet

Problemen bij ACT

• Bij niet herkende arteriële insufficiëntie kan de arteriële doorstroming verhinderd worden
• Bij slecht polsteren ontstaan blaren en vensteroedeem
  
• Bij een verkeerde drukverdeling kan oedeem ontstaan en ook druknecrose.

Resultaat ACT na 1 week bij arteriële insufficiëntie 

Problemen bij ACT

• De druk moet bij de enkel het grootst zijn en mag in de richting van de kuit afnemen
  
• Een te slap aangelegd verband gaat afzakken en steunt de spierpomp niet
  
• Als de zorgvrager pijn aangeeft nadat het aangelegd is, moet het verwijderd worden en opnieuw aangelegd worden.

Observatiepunten tijdens en na ACT

• Zorgvrager geeft pijn aan
  
• Kleur van de tenen is blauw/wit
  
• Afzakken van de zwachtel
  
• Goede drukverdeling
  
• Juiste instructie aan de zorgvrager
• Zo nodig polsteren, maar niet meer gebruiken dan nodig is.

Elastisch therapeutische kous

• De steunkous is een alternatief voor compressieverband
  
• Het geeft een lage rustdruk en een hoge werkdruk
  
• De kous mag gebruikt worden als er niet
  teveel oedeem in het been zit en als de
  wond niet groter is dan 10 cm
  
• Er zijn verschillende maten leverbaar.

Opmeten van de steunkous

• Het correct opmeten is van groot belang voor de effectiviteit van de behandeling
  
• Bepalend is de enkelomvang, net boven de enkelknobbel en de maat die twee vingers onder de knie opgenomen wordt
  
• Neem als de maat tussen 2 maten zit een maat groter.

Wat heb je geleerd in deze les over ACT?

Vertel in eigen woorden:

• Wanneer je ACT wel en niet kunt toepassen
• Welke zwachtels je wanneer gebruikt
• Hoe je moet zwachtelen bij ACT
• Waar je op moet letten bij ACT
• Wanneer je ACT kun vervangen door steunkousen
  
  
• Wat zijn nu je leervragen over ACT?

Welk cijfer geef je deze les over ACT?

110