Thema 4 Evolutie B6 Evolutie in populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Thema 4 Evolutie

B6

Evolutie in populaties

Leerdoel B6

- Je kunt beschrijven wat een soort en een populatie is

- Je kunt beschrijven hoe de genetische eigenschappen van een populatie kunnen veranderen

Begrippen: populatie, soort, genenpool, allelfrequentie, genetic drift, mutatie, selectiedruk, migratie, seksuele selectie

Evolutietheorie

De evolutietheorie gaat uit van de volgende onderdelen:

- verandering in genotype

- natuurlijke of kunstmatige selectie

- ontstaan nieuwe soorten door isolatie.

Soort en populatie

Soort: alle organismen die in staat zijn zich onderling voort te planten en daarbij VRUCHTBARE nakomelingen voort te brengen.

Populatie: groep individuen van dezelfde soort, die in een bepaald gebied leven en zich onderling kunnen voortplanten.

De meeste soorten bestaan uit meerdere populaties. 

Betere definitie voor soort is dan ook:

 de grootste verzameling van populaties waartussen effectieve uitwisseling van genen (gene flow) plaatsvindt of kan plaatsvinden.

Denk je dat paarden en ezels samen nakomelingen kunnen krijgen?

Muildier

Een ras is een dier van dezelfde soort. Dieren van verschillende rassen krijgen vruchtbare nakomelingen.

Dieren van verschillende soorten kunnen soms ook nakomelingen krijgen (zoals bij het paard en de ezel). Deze nakomelingen zijn onvruchtbaar.

Lijger (vader is leeuw)

Teeuw (vader is Tijger)

Maak opdracht 58 t/m 60

Genenpool

De genenpool is de verzameling van alle genen in een populatie, dus alle allelen van alle individuen. 

Hoe groter de genenpool, hoe meer genetische variatie.

Allelfrequentie

Hoe vaak een allel voorkomt, heet de allelfrequentie of genfrequentie. Hoe hoger de allelfrequentie, hoe groter de kans dat dat allel doorgegeven wordt. Dit klopt alleen als er geen selectiedruk is.

De allelfrequentie blijft dan door de generaties constant.

Maar plaatselijk kan de selectiedruk anders zijn. 

Voorbeeld: sikkelcelanemie-allel en malaria.

Seksuele selectie

Wanneer eigenschappen van seksuele partners de voortplantingskansen beïnvloeden.

https:

Lees eerst bladzijde 208

Maak opdracht 61 t/m 65

Genetic drift

Het verschijnsel dat in KLEINE populaties door toeval grote verschuivingen in allelfrequenties kunnen optreden

Bijvoorbeeld: bottleneck-effect/flessenhals-effect (calamiteit) (of foundereffect (vestiging))

Genetische variatie krijg je dus door: mutaties, selectiedruk, genetic drift en migratie

Foundereffect

Genetic drift doordat een klein deel van een populatie zich vestigt in een nieuw gebied

Maak nu de opdrachten 66 t/m 69

Neem ook de Context 'Culturele evolutie' door en 

maak opdracht 70

Check je leerdoelen met de flitskaarten en Test Jezelf en vink alles af in Magister.me

Vind je het nog lastig, kijk dan hierna nog een 

uitlegvideo ter herhaling