Ambiguïteit

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

 Ambiguïteit

Dubbelzinnigheid

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je ambiguïteit herkennen in zinnen en begrijpen hoe het ontstaat.

Wat is Ambiguïteit?

Ambiguïteit betekent dat een zin op meerdere manieren geïnterpreteerd kan worden. 

Het kan ontstaan door homoniemen (woorden met dubbele betekenissen), dubbelzinnige woordgroepen, meerdere ontledingsmogelijkheden en/of onduidelijke verwijzingen.

Voorbeeld 1: Dubbelzinnige Woordbetekenissen

Scapino, je loopt gewoon binnen. 

'Binnenlopen' kan betekenen 'betreden' 

of 'financieel succes boeken'.

Voorbeeld 2: Dubbelzinnige Woordgroepen

In de gang hangt een foto van Janet. 

Dit kan betekenen: 

1) de foto die Janet heeft gemaakt; 

2) de foto waarop Janet is afgebeeld; 

3) de foto waarvan Janet de eigenaar is.

Voorbeeld 3: Meerdere Ontledingsmogelijkheden

Pepijn geeft Alysa een cadeau. 

Deze zin kan je op twee manieren ontleden met aan:

1) Pepijn (ow) geeft aan Alysa (mv) een cadeau.

                          Pepijn geeft aan Alysa een cadeau. 

2) Alysa (ow) geeft aan Pepijn (lv) een cadeau. 

                          Aan Pepijn geeft Alaysa een cadeau. 

Voorbeeld 4: Onduidelijke Verwijzing

Dylan vroeg Igor en zijn vriendin mee naar het zwembad. 

Het woord 'zijn' verwijst onduidelijk: om wiens vriendin gaat het? 

Om de vriendin van Dylan of die van Igor? 

Waar zit de ambiguïteit?
De van moord beschuldigde verdachte luisterde geboeid naar de rechter.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Verwijder ambiguïteit. Maak twee zinnen
met verschillende betekenissen:
"Gideon laat de docent weten dat zijn handschrift onleesbaar is."

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Wat voor ambiguïteit zit in deze zin?
"Mariëlle vertelde Roxy dat Bas al een poosje smoorverliefd op haar was."

1. Homoniem
2. woordgroep met meerdere betekenissen
3. Meerdere ontleding
4. Onduidelijke verwijzing