Inleiding massacultuur

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Massacultuur

De Verenigde Staten hadden na de Tweede wereldoorlog in West-Europa een voortrekkersrol op het gebied van kunst en cultuur. Geef een reden waarom de VS een voortrekkersrol op cultureel gebied hadden.

Ontwikkeling reclame

De eerste jaren na de oorlog heerst er schaarste op allerlei gebied. Veel is nog op de bon. Ook voor de reclame zijn het moeilijke tijden. Adverteren in kranten is wegens papiertekort beperkt. Ter besparing van energie is lichtreclame verboden en mogen etalages na half negen ‘s avonds niet verlicht zijn.

Na de komst van de Marshallhulp in 1948 gaat het beter met de economie en kan er meer reclame gemaakt worden.

In Europa ontstond vanaf de jaren '50 een jeugdcultuur. Een belangrijk onderdeel van deze Europese jeugdcultuur was de Ameriaanse rock-'n-roll. 

Kenmerken massacultuur

• Laagdrempelig amusement (makkelijk te begrijpen, geen voorkennis vereist) > Herkenning/identificatie.

•  Massale consumptie (het trekt een groot en breed publiek) > Cultuurindustrie met als doel geld verdienen.

• Massamedia (gedrukte pers, radio, tv, film, internet) spelen een belangrijke rol in de massale verspreiding/reclame. > Reproduceren.

Al voor de komst van de televisie werden massamedia ingezet om allerlei soorten informatie, ook over populaire cultuur, onder de aandacht van een groot publiek te brengen.
Noem drie massamedia die al bestonden voor de komst van de televisie.

Bioscoopjournaal

Een bioscoopjournaal is een gefilmd actualiteitenoverzicht dat vóór het massale bezit van televisie regelmatig (bijvoorbeeld eens per week) werd vertoond in openbare gelegenheden. Door de komst van de televisie in Nederland in de jaren vijftig en zestig, de videotheken eind jaren zeventig en draagbare videocamera's en camcorders in de jaren tachtig van de twintigste eeuw, nam het belang van filmjournaals voor de nieuwsvoorziening af. Deze ontwikkelingen leidden tot de opheffing van het Polygoonjournaal in 1987.

Lage cultuur

Hoge cultuur

Achtergrondinformatie nodig

Makkelijk toegankelijk

Amusementsindustrie

Maakt deel uit van kunsthistorische traditie

Elitair publiek

Massaal publiek, kan alle maatschappelijke groepen aantrekken

De grens tussen hoge en lage kunst vervaagt.

1  Vercommercialisering van de kunsten

2  Musea gebruiken marketing om een massapubliek te trekken. 

Niet meer alleen focus op 'hoge kunsten'

Keith Haring verkocht (op aanraden Andy Warhol) in zijn Pop-shop T-shirts, buttons, posters en andere producten met tekeningen van hemzelf.

3  Beeldmerken uit de populaire cultuur verheven tot hoge kunst

4  Nieuwe disciplines geïntroduceerd die afkomstig zijn uit populaire cultuur

Op welke manier vervaagt in dit voorbeeld de grens tussen hoge en lage kunst?

De grens tussen hoge en lage kunst vervaagt.

Locatie: galerie

Performance 

(hoge kunstvorm)

Stijlcitaat: zelfde concept/ruimte als performance Abramovic

Rapmuziek uit populaire cultuur

Opgenomen als videoclip

Vermaak voor een massa mensen

Kenmerken massacultuur

• Laagdrempelig amusement (makkelijk te begrijpen, geen voorkennis vereist) > Herkenning/identificatie.

•  Massale consumptie (het trekt een groot en breed publiek) > Cultuurindustrie met als doel geld verdienen.

• Massamedia (gedrukte pers, radio, tv, film, internet) spelen een belangrijke rol in de massale verspreiding/reclame. > Reproduceren.

In 1962 vond 'The New Realists' expositie plaats in een galerie in New York. Later werd deze kunst Popart gedoopt.

Noem twee ontwikkelingen die van belang waren voor het ontstaan van de Popart.

Wat zie je allemaal in de voorstelling van deze collage/poster?

Richard Hamilton - Just What Is It That Makes Today’s Homes So Different So Appealing?

Wat zie je allemaal in de voorstelling van deze collage/poster?

Bodybuilder

Stofzuiger

Lolly

Tv toestel

Ingeblikte ham

Pin-up model

Maan op het plafond

Strip

Eerste Pop-art kunstwerk

De objecten in deze collage komen stuk voor stuk voort uit populaire massamedia (reclames, strips, magaines) en karakteriseren het nieuwe moderne leven van die tijd.

De nieuwe populaire kunst moest volgens Hamilton voldoen aan een aantal eisen: het moest massaal kunnen worden geproduceerd, vergankelijk, vervangbaar, goedkoop, aansluiten bij het grote publiek, gericht zijn op de jeugd, geestig, sexy, publiciteitsgericht, glamoureus en ‘big business’.

Check leerdoelen:

• Je kan uitleggen hoe Europa en de VS eruitzagen na de Tweede Wereldoorlog;
  
• Je kan uitleggen wat Massacultuur inhoudt en hoe dit te maken heeft met industrialisatie en massamedia;
  
• Je kan een aantal belangrijke kenmerken van massacultuur noemen;
  
• Je kan uitleggen waardoor de welvaart in Europa tot grote hoogte steeg;
  
• Je kan uitleggen wat de gevolgen zijn van de welvaart in Europa;
  
• Je kan uitleggen hoe Europeanen naar de VS keken na de Tweede Wereldoorlog en hoe dit samenhangt met de cultuur die vanuit de VS naar Europa kwam;
  
• Je kan voorbeelden van de Amerikaanse cultuur noemen en uitleggen wat de kenmerken zijn;
  
• Je kan uitleggen wat ‘hoge kunst/cultuur’, ‘lage kunst/cultuur’ is en voorbeelden geven waarin het verschil tussen deze twee kunstuitingen vervaagt;
  
• Je kent de volgende begrippen: subcultuur, engagement, fusion, postmodernisme, hippiecultuur, multidisciplinair, vrouwenbevrijdingsbeweging.
  

Kenmerken massacultuur

• Laagdrempelig amusement (makkelijk te begrijpen, geen voorkennis vereist) > Herkenning/identificatie.

•  Massale consumptie (het trekt een groot en breed publiek) > Cultuurindustrie met als doel geld verdienen.

• Massamedia (gedrukte pers, radio, tv, film, internet) spelen een belangrijke rol in de massale verspreiding/reclame. > Reproduceren.