Les 3 Risicosignaleren, observeren en rapporteren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Risicosignalering

• Ik kan benoemen wat risicosignalering is
• Ik kan uitleggen welke meetinstrumenten gebruikt worden

Wat is risicosignalering?

Risicosignalering is het in een vroeg stadium signaleren van (gezondheids)risico’s bij je cliënt door de cliëntsituatie voortdurend te monitoren, door met kennis van zaken de situatie te bekijken en door de juiste vragen te stellen aan de cliënt. 

Wat is risicosignalering?

De cliënt en zijn familie of mantelzorger worden er nauw bij betrokken.

Nadat je risico’s gesignaleerd hebt, onderneem je, in overleg met de cliënt, actie (opvolging).

Op welke gebieden signaleer je risico's

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toetst op:

* huidletsel, 

* ondervoeding/overgewicht, 

* vallen, 

* problemen medicatiegebruik, 

* depressie

* incontinentie.

Op welke gebieden signaleer je risico's

Een goede risicosignalering beperkt zich echter niet alleen tot de onderwerpen uit het Kwaliteitsdocument. Je cliënt kan immers op allerlei fronten risico’s lopen.

Wanneer doe je aan risicosignalering?

Zorgorganisaties zijn verplicht twee keer per jaar risico’s te signaleren. Risicosignalering is echter een manier van werken en onderdeel van het zorgproces. Je doet dus altijd aan risicosignalering!

Hoe pak je risicosignalering aan?

Signaleren en Verkennen

Plannen en Uitvoeren

Evalueren en Bijstellen

Wie zijn er betrokken bij risicosignalering?

Risicosignalering: een gezamenlijke verantwoordelijkheid!

* Cliënt en familie

* Helpende/ verzorgende/ verpleegkundige

* Iedereen is zelf verantwoordelijk voor het signaleren en opvolgen van bevindingen

Positieve gezondheid

Risicosignalering: je signaleert niet alleen risico's en lost ze op, maar je werkt hierin nauw samen met de zorgvrager en zijn netwerk om de risico's te voorkomen.

Wie bepaalt hoe de risicosignalering wordt uitgevoerd?

Het staat organisaties vrij hoe zij de risicosignalering en opvolging uitvoeren, als deze maar op een structurele manier en op cliëntniveau plaatsvindt en wordt vastgelegd in het zorgleefplan.

Welke signaleringsinstrumenten worden bij jullie op de afdeling gebruikt?

Observeren en  Rapporteren

Welke stappen neem je?

* Waarnemen

*Observeren

*Signaleren

*Rapporteren

Wat is waarnemen?

Waarnemen

Waarnemen:

• Opnemen van informatie d.m.v. de zintuigen
• Onbewust, de hele dag, elk moment
• Selectief waarnemen: Je bepaalt (bewust of onbewust) zelf wat je wilt waarnemen

Waarnemen

• Oren= luisteren
• Ogen= kijken
• Tastzin= voelen
• Reukzin= ruiken
• Smaakzin = proeven

Observeren

Bewust, doelgericht iets waarnemen

Observatietest

Hoeveel speelt het witte team de bal

naar elkaar over?

(0:39)

Observatiemethodes

• Zonder meetinstrument, gebruik van zintuigen.
  
• Met meetinstrument, een risicosignalering lijst, tensiemeter.
  
• Multidisciplinaire meetinstrument: Vanuit elke zorgverlener wordt gekeken naar de patiënt, om een duidelijk beeld te krijgen.
  

Observatietest 2

Wat valt je op?

(0:53)

Signaleren

• Het vaststellen van veranderingen bij de zorgvrager. 
• Signaleren van veranderingen kan leiden tot eventuele acties.
• De stap na signaleren = rapporteren

Rapporteren

Waarom is rapporteren belangrijk?

Rapporteren

Het schriftelijk/mondeling verslag doen van gebeurtenissen of situaties die zijn waargenomen. 

Je rapporteert het zorgproces van de zorgvrager

rapportage

Wie rapporteert: 

Iedereen die bij de zorg betrokken is

Wat rapporteer je: 

Alle informatie die belangrijk is voor goede zorgverlening. 

Bijvoorbeeld hoe het gaat met iemand, evt. problemen, behaalde doelen, veranderingen, wensen, afspraken, etc.

Rapportage

• Eenduidig (begrijpelijk voor iedereen) 
• Objectief 
• Concreet 
• Zorgvuldig 
• Hoofd- en bijzaken scheiden 

Wees specifiek!

Niet zo.. 

Mw. ging vandaag vaak naar het toilet.

Maar zo..

Mw. ging vandaag 5x naar het toilet , normaal is dit 3x

Vragen

Welke observatiemethoden pas jij toe tijdens je werk?

Wat doe je als je iets afwijkends signaleert bij een cliënt?

Wat rapporteer je als je iets afwijkends signaleert? Hoe en waar?

Wanneer schakel je een collega in? Welke collega schakel je dan in?

Pauze

Hoe pak je risicosignalering aan?

Signaleren en Verkennen:

 Eerst verken je het (verhoogde) risico dat je hebt opgemerkt samen met de cliënt en eventueel zijn of haar vertegenwoordiger. Wat kan de oorzaak zijn, wil de cliënt hier iets aan doen, wat vindt de cliënt belangrijk?

Hoe pak je risicosignalering aan?

Plannen en Uitvoeren: 

* Actie om iets aan problemen te doen of deze te voorkomen

* Altijd in overleg met cliënt, eventueel in overleg met arts of andere disciplines

* Kan praktisch zijn (decubitus voorkomen)

* Of juist voorlichting geven of motiveren van cliënt

* Altijd rapporteren in zorgdossier

Je onderneemt actie om iets aan de risico’s te doen en problemen te voorkomen. Volg het protocol wat jullie organisatie voor dit gezondheidsrisico gebruikt. Samen met de cliënt en eventueel andere disciplines bepaal je de doelen en de interventies. Dit kunnen praktische handelingen zijn (denk aan wisselligging bij risico op decubitus), maar ook advies en voorlichting geven, motiveren van je cliënt en stimuleren van zijn zelfredzaamheid. Je afspraken en observaties op die afspraken rapporteer je natuurlijk in het zorgdossier.

Quiz risicosignalering

Hoe pak je risicosignalering aan?

Evalueren en Bijstellen: 

* Evalueer de resultaten met de cliënt(vertegenwoordiger) en de arts en/of andere betrokken professionals. 

* Heeft deze extra zorg het gewenste resultaat gegeven? 

* Stel zo nodig de acties bij om een beter resultaat te bereiken. 

* Plan nogmaals een evaluatiemoment in om te zien of de nieuwe acties het gewenste effect hebben.