Les 17 - § 13 Bondig formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 13

Bondig formuleren

Blz.

tb: 

78-79

wb: 

78-81

Doel van de les

Aan het eind van deze les:

- Weet je wat 'schrijven is schrappen' inhoudt en hoe je teksten bondiger formuleert.

- Kan je woorden en zinsdelen aanwijzen die overbodig zijn in een tekst.

- Kan je een tekst bondig herschrijven. 

- Kan je zelf een tekst schrijven waarin je bondig formuleert. 

5 min

Lesindeling

 

• Tekst doornemen in zes groepjes (expertmethode)
• Korte presentaties in drie groepjes
• Aan de slag met nakijken en met nieuwe opdrachten

Intro: Schrappen met beleid

Schrap met beleid: laat alleen woorden weg die niemand mist.

Michelangelo: Schrappen is een belangrijke vaardigheid van grote kunstenaars.

Tekst doornemen

Je krijgt een stukje van de theorie van les 13 (bondig formuleren)

Dit stukje neem je eerst grondig door. Je moet de tekst kunnen uitleggen aan een ander.

5 min

Zoek je expertgroepje (5 minuten)

Er zijn meerdere mensen met hetzelfde stukje tekst. Zoek elkaar op. Er zijn zes groepjes.

Jullie gaan nu een soortgelijk (dus niet hetzelfde) voorbeeld geven als in het boek

Vertel de anderen (10 min)

Jullie zitten nu in drie groepen. In iedere groep zitten experts (hulpwerkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, pleonasme, tautologie, bijwoorden en uitdrukkingen).

Om beurten leg je uit wat je hebt geleerd over schrappen. Je geeft het voorbeeld, dat jullie hebben bedacht in het expertgroepje.

Hoe was het ook alweer?

§ 10 - STIJL

Stem je stijl af op de doelgroep:

Maak keuzes op tekst-, zins- en woordniveau

§ 11 - Begrijpelijk formuleren

• Zinslengte, niet te lang
• Zet de kern bij elkaar (onderwerp + gezegde)
• Tangconstructie
• Lijdende vorm
• Lastige woorden - vermijden
• Naamwoordstijl

lijdende vorm

De rekensom wordt uitgelegd door de leraar.

Hanno werd nog net op tijd gered door de reddingsbrigade.

De tuin wordt door Vita prachtig beschreven.

Het boek is uitgegeven door Onze Taal.

naamwoordstijl

Werkwoorden als znw gebruiken

Het lezen van een tekst vinden leerlingen erg moeilijk.

§ 12 - nauwkeurig formuleren

• Geef antwoord op de vragen van de lezer
• Blijf nauwkeurig
• Lege woorden: vermijden
• Dubbelzinnigheid: vermijden
• Ingebouwde beperking: vermijden
• Verwijzingen: wees precies

homoniemen

Dezelfde woorden met een andere betekenis

'De juf heeft het hondje voor me afgemaakt.'

beperkingen

'over het algemeen'

'in principe'

'met name'

§ 13 - Bondig formuleren

• Schrap overbodige woorden
• Onnodige hulpwerkwoorden: vermijden
• Bijvoeglijke naamwoorden: met mate in zakelijke teksten
• Pleonasme: herhalingen
• Tautologie: dubbelop
• Bijwoorden: met mate (heel, erg, zeer)

hulp ww

Als je het huiswerk zou maken, zou je veel voldoendes kunnen gaan halen.

tautologie

Zodra hij mijn bericht kreeg, is hij onmiddellijk op de scooter gestapt.

pleonasme

De paddenstoelen groeiden in een ronde cirkel.

Het meisje groeide snel groter.

Werktijd

• Kijk eerst het huiswerk na ( 6, 8, 9 en 10 van les 12) --> Magister learn.
• Aan de slag met opdracht 2, 4, 7 en 9-12 (blz. 78-81)--> tevens huiswerk 21 okt

10 min

Welke twee dingen heb je
geleerd in deze les?

Op deze vraag heb ik nog
antwoord nodig.