Hoofdstuk 3.2 Hoe rijk is het rijk?

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

3.2 Hoe rijk is het rijk?

Vorige les?

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je verklaren ...

- wie het rijk van Nederland is

- wat er op Prinsjesdag gebeurd

- waar een deel van je loon heen gaat

- welke maatregelen er worden genomen als er een begrotingstekort is

De derde dinsdag in september

Prinsjesdag -> koffertje-> rijksbegroting -> miljoenennota 

Plannen maken over hoe ze aan de inkomsten komen en waar ze het aan uitgeven

Rijksoverheid

Minister van financiën 

Prinsjesdag valt altijd op

1. de derde dinsdag van september
2. de tweede dinsdag van september

De minister van Financiën maakt elk jaar voor Prinsjesdag een

1. staatsschuld
2. wetten
3. begrotingstekort
4. rijksbegroting

Belasting van je loon

De plannen uit de rijksbegroting worden hiermee betaald

Er zijn 2 soorten inhoudingen op je loon:

1. premies voor de sociale verzekering -> uitkering mee betaald

2. loonbelasting -> voor de overheid 

BTW= belasting toegevoegde waarde 

Accijns-> sigaretten en drank

Wat is een ¨uitkering¨?

Bruto- of nettoloon

Bruto gaat nog belasting af

Het geld dat je uiteindelijk op je bank krijgt is netto

formule:

brutoloon- inhoudingen= nettoloon

Geld over of tekort 

Rijksoverheid verwacht dat ze meer inkomsten hebben dan 

uitgaven -> geld over = begrotingsoverschot.

Rijksoverheid verwacht dat ze meer uitgaven hebben dan inkomsten-> geld tekort= begrotingstekort. 

Welke maatregelen kan de Rijksoverheid nemen om een begrotingstekort te verminderen?

Collectief en particulier 

De overheid zorgt voor voorzieningen waarvan iedereen in het land gebruik kan maken, zoals de brandweer en politie = collectieve voorzieningen. 

Alle dingen in de samenleving die door de overheid worden betaald en georganiseerd = collectieve sector 

Als je niet tot de collectieve sector behoort is dat particuliere sector (banken en winkelbedrijven)

Collectieve sector =

overheid en sociale zekerheidinstellingen

• geen winstdoel

Particuliere sector =

bedrijven en burgers

• winstdoel

Collectieve en particuliere sector

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je verklaren ...

- wie het rijk van Nederland is

- wat er op Prinsjesdag gebeurd

- waar een deel van je loon heen gaat

- welke maatregelen er worden genomen als er een begrotingstekort is