Les 1 Gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Les 1 Gedrag

leerdoelen basisstof 1

8.1.1 Je kunt beschrijven wat gedrag is en hoe biologen gedrag bestuderen.

Gedrag

Alles wat een mens of dier doet, valt onder gedrag.

Gedrag bestaat meestal uit een groot aantal handelingen.

Als gedrag bestaat uit een serie handelingen in een vaste volgorde, spreek je van een gedragsketen.

Gedragsketen

Studie van gedrag

Biologen bestuderen het gedrag van dieren.

Een lijst met handelingen heet een ethogram.

Daarna noteren ze welke handelingen na elkaar worden uitgevoerd. Zo’n lijst heet een protocol.

Ethologie

Als een hond met zijn staart kwispelt, noteren ze bijvoorbeeld: ‘de hond beweegt de staart heen en weer’. Zo’n feitelijke waarneming noem je een observatie. Als een hond kwispelt, denk je misschien: ‘de hond is blij’, maar dat is jouw interpretatie van het gedrag.

Bij biologie mag je geen interpretatie doen.

Leerdoelen basisstof 2

8.2.1 Je kunt beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden.

Prikkels inwendig en uitwendig

Leerdoelen basisstof 3

8.3.1 Je kunt de factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald.

8.3.2 Je kunt verschillende vormen van leren beschrijven.

aangeboren of aangeleerd

Als erfelijke factoren gedrag bepalen, is dat aangeboren gedrag (= erfelijk gedrag).

Als gedrag ontstaat door het te leren, is dat aangeleerd gedrag.

inprenting

Bij inprenting is er een korte periode in het leven van dieren (de gevoelige periode) waarin een bepaald gedrag wordt geleerd.

opdrachten les 1