5.5 Gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.5 Gedrag

Leerdoelen:

Je kunt uitleggen wat gedrag is.

- Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.

- Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie

Spullen op tafel: Boek schrift en etui

Haal een wisbordje, stift en doekje

lesplan

- Terugblik op vorige les

- Uitleg + vragen over gedrag

- Huiswerk

Leerdoelen:

Je kunt uitleggen wat gedrag is.

- Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.

- Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie

Pijnpunten liggen in de lederhuid

1. Juist
2. Onjuist

Vraag 2:
Barbera heeft blauwe ogen.
Dit komt doordat haar pupillen blauw gekleurd zijn.

1. Juist
2. Onjuist

Welke prikkel hoort bij welk zintuig? Maak de juiste combinaties op je papier

Geur

Licht

Smaak

Geluid

Aanraking

Lagen van de huid

2

3

1

Opperhuid

Lederhuid

Hoornlaag

Zet het onderdeel van je oor bij het juiste nummer:

3

4

10

2

7

11

oorschelp

trommelvlies

slakkenhuis

gehoorbeentjes

gehoorzenuw

gehoorgang

wisbordje schoon maken

alles inleveren

Gedrag

- Bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen

- Bijv. jagen of koken

- Handeling          effect        handelingen = gedragsketen

Gedragsketen

Handeling

Waardoor wordt gedrag bepaald?

Gedrag wordt bepaald door prikkels en motivatie

- Prikkel = invloed uit de omgeving

- Inwendige en uitwendige prikkels

Inwendig	Uitwendig
Honger/ dorst	Bericht op je telefoon
Hormonen voor voortplanting	Je ziet een vriend(in) op straat
Een volle blaas	Een hete pan

Motivatie = bereidheid om te reageren op een prikkel

Het pakken van een frietje = respons (reactie op een prikkel)

Gedrag: aangeboren vs. aangeleerd

Aangeboren gedrag

• Gedrag dat een kind of dier uit zichzelf vertoont (instinct)
• Bijv. trappelende kievit of meeuw en pasgeboren kalf/big

Gedrag: aangeboren vs. aangeleerd

Aangeleerd gedrag

• Gedrag dat door soortgenoten of mensen is aangeleerd
• Bijv. trucjes bij een hond

Sociaal gedrag

Een prikkel of handeling bij sociaal gedrag noem je een signaal

Handeling van een dier/ mens is een prikkel (dus signaal) voor de handeling van een soortgenoot (respons/ reactie)

Gedrag mensen

Waarden = wat je belangrijk vindt (eerlijkheid bijv)

Normen = regels die daarbij horen (je mag niet stelen bijv)

Interpretatie

De betekenis van het gedrag

Hond kwispelt staart (observatie)

=

Hond is blij

(interpretatie)

maken

opdracht 5 t/m 8

minimaal 2 opdrachten af aan het einde van de les